Sogdiana
Sogdiana
(
staropers.
Suguda
;
gr.
Σογδιαν?;
chi?.
粟特
,
Sute
,
pers.
???,
S??d
) ? kraina w
Azji ?rodkowej
le??ca nad rzek?
Zarafszan
, mi?dzy rzekami Oksos (lub Oksus ? obecnie:
Amu-daria
) i Jaksartes (ob.
Syr-daria
), na połnoc od
Margiany
i
Baktrii
, a od wschodu
Fergana
. Przez teren Sogdiany biegł
jedwabny szlak
. Obecnie tereny te le?? na obszarze
Uzbekistanu
i
Tad?ykistanu
i maj? charakter pustynny. W czasach staro?ytnych, według przekazow antycznych, była obficie pokryta lasami. Słowo ?Sogd” pochodzi albo od ira?skiego rdzenia oznaczaj?cego błyszcze?, ?wieci?, płon??, albo od perskiego oznaczaj?cego nizin?, na ktorej gromadzi si? woda.
W
staro?ytno?ci
najpierw nale?ała do pa?stwa
perskiego
, w czasach panowania dynastii
Achemenidow
. Nast?pnie została zdobyta przez
Aleksandra Wielkiego
i wcielona do jego imperium. Krotko po jej podboju Aleksander musiał stłumi? gro?ny bunt jej
satrapy
Spitamenesa
.
Po ?mierci Aleksandra Wielkiego Sogdiana weszła w skład pa?stwa
Seleucydow
, nast?pnie nale?ała do
pa?stwa Grekow Baktryjskich
, a po?niej panowali tam
Partowie
,
Persowie
,
Arabowie
,
Turcy
,
Mongołowie
,
Uzbecy
i
Rosjanie
.
Wa?niejszymi miastami w czasach antycznych były:
Marakanda
(obecna
Samarkanda
), Cyropolis i
Aleksandria Eschate
(Aleksandria Kresowa).
W Sogdianie osiedlono około 10 tysi?cy Rzymian, wzi?tych do niewoli przez Partow w trakcie
bitwy pod Carrhae
.
W po?niejszych czasach (X?XIII wiek) poj?cie Sogdiany stosowano w ro?nych aspektach. W szerszym znaczeniu Sogdian? były całe tereny zamieszkane przez
Sogdyjczykow
, ktorzy mowili wschodnioira?skim
j?zykiem sogdyjskim
zapisywanym w zmodyfikowanym
alfabecie aramejskim
. W w??szych znaczeniach mowiono o ?Sogdianie samarkandzkiej”, rozumianej jako okr?g Samarkandy, oraz ?Sogdianie bucharskiej” ? jako okr?g
Buchary
. Ow podział odnosił si? nie tylko do wiekow X?XIII, ale tak?e wcze?niejszych, cho? trudno okre?li? dokładnie o ile wcze?niejszych.
Do najwa?niejszych ?rodeł dotycz?cych historii Sogdiany nale?? teksty
Dewaszticza
, odszukane przez archeologow w
Mugu
[1]
.