한국   대만   중국   일본 
Savielly Tartakower ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Savielly Tartakower

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Savielly Tartakower
Ksawery Tartakower
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1887
Rostow nad Donem

Data i miejsce ?mierci

4 lutego 1956
Pary?

Obywatelstwo

Polska
Francja

Tytuł szachowy

arcymistrz (1950)

Ranking FIDE

2719 (stycze? 1921)

FIDE Top 100

3 (marzec 1921)

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Savielly Tartakower (z lewej) w czasie partii z Edwardem Laskerem

Savielly Tartakower [1] , tak?e: Ksawery (Xavier) Tartakower [1] (ur. 22 lutego 1887 w Rostowie nad Donem , zm. 4 lutego 1956 w Pary?u [2] [3] ) ? czołowy szachista Polski i Francji w pierwszej połowie XX wieku .

Tartakower był postaci? barwn?. Lubił gr? agresywn?, ryzykown? i pełn? pomysłow. Nie zdobył najwy?szych szachowych nagrod, cho? pod koniec lat 20. XX wieku miałby szanse walczy? o mistrzostwo ?wiata . Szachy traktował jednak bardziej jak sztuk? i intelektualn? rozrywk? ni? pole rywalizacji. Był człowiekiem towarzyskim i lubianym, rownie? za poczucie humoru i ci?ty dowcip. Był autorem wielu aforyzmow szachowych, oryginalnie nazywanych ?tartakoweryzmami” [4] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w 1887 roku w Rosji w ?ydowskiej rodzinie o polsko-austriackich korzeniach, ktora w tym czasie przeszła na katolicyzm , st?d podwojne imi?: rosyjsko-?ydowskie Sawielij (Savielly) i chrze?cija?skie Ksawery [5] . Po ojcu zachował obywatelstwo austriackie i jako syn bogatego ?ydowskiego kupca od 1899 kształcił si? najpierw w Genewie a nast?pnie w Wiedniu , gdzie uko?czył studia prawnicze i obronił prac? doktorsk? w 1909 roku [6] . Wiede? był wowczas jednym z wa?niejszych centrow szachowych w Europie. Tartakower był stałym bywalcem szachowych kawiarni, gdzie mogł spotka? Carla Schlechtera , Gez? Maroczego , Milana Vidmara czy Richarda Retiego . Sukcesy w turniejach szachowych zacz?ł odnosi? ju? jako student. W 1906 roku jako obywatel Austro-W?gier wygrał turniej w Norymberdze , a trzy lata po?niej zaj?ł drugie miejsce za Retim w turnieju w Wiedniu i tak?e jako obywatel Austro-W?gier wzi?ł udział w silnym turnieju w Sankt Petersburgu [7] .

W 1911 roku stracił rodzicow, ktorzy zostali zamordowani w napadzie rabunkowym [8] . Według niektorych ?rodeł ? w jednym z mniej udokumentowanych pogromow czarnoseci?skich w Rostowie nad Donem [9] . Po tym zdarzeniu nie wrocił ju? na stałe do Rosji.

Po I wojnie ?wiatowej , w czasie ktorej był oficerem armii austro-w?gierskiej , zamieszkał w Pary?u . Nie znał j?zyka polskiego , przyj?ł jednak obywatelstwo nowo powstałej Rzeczypospolitej Polskiej . Mimo posiadania tytułu doktora prawa nie podj?ł praktyki adwokackiej. Bardziej poci?gała go zawodowa gra w szachy. Czuł si? rownie? doskonale jako szachowy dziennikarz i autor ksi??ek. W 1924 roku opublikował swoj? najsławniejsz? ksi??k? Die hypermoderne Schachpartie , ktora jest wznawiana i popularna do dzisiaj. Bowiem Tartakower jest wspołtworc? ? obok łotewsko-du?skiego szachisty Arona Nimzowitscha ?tzw. szkoły hipermodernistycznej, ktora głosiła opanowanie w debiucie pol centralnych za pomoc? figur, a nie przez piony [10] .

Był w latach dwudziestych stałym uczestnikiem najbardziej presti?owych turniejow szachowej elity. Dwukrotnie wygrał słynny turniej w Hastings (w 1927 i 1928 roku). W 1927 roku podzielił z Aronem Nimzowitschem pierwsze miejsce na turnieju w Londynie , przed Frankiem Marshallem , Milanem Vidmarem i Jefimem Bogolubowem . W 1930 roku wygrał turniej w Liege , a? o dwa punkty wyprzedzaj?c Mir Sultana Khana , na dalszych miejscach znale?li si? m.in. Akiba Rubinstein , Nimzowitsch i Marshall.

W latach 30. XX wieku Tartakower sze?ciokrotnie reprezentował Polsk? na olimpiadach szachowych , zdobywaj?c w sumie pi?? medali w dru?ynie (złoty, dwa srebrne i dwa br?zowe) oraz trzy medale indywidualnie (złoty na drugiej szachownicy w 1931 roku i dwa br?zowe na pierwszej, w 1933 i 1935 roku) [11] . Szczegolnie mocno zaanga?ował si? w przygotowania polskiej reprezentacji oraz organizacji olimpiady szachowej w Warszawie w 1935 roku. W tym czasie startował rownie? w mistrzostwach Polski, dwukrotnie zdobywaj?c tytuł mistrza kraju, w 1935 roku w Warszawie i w 1937 w Juracie [12] .

Wybuch II wojny ?wiatowej zastał go w Buenos Aires , gdzie odbywała si? wła?nie osma olimpiada szachowa. Po krotkim pobycie w Argentynie wrocił do Europy i pod przybranym nazwiskiem Cartier słu?ył jako oficer w armii generała Charlesa de Gaulle’a [13] . Po wojnie przyj?ł francuskie obywatelstwo, w dalszym ci?gu aktywnie uczestniczył w ?yciu szachowym. Reprezentował Francj? na olimpiadzie w 1950 roku. W tym?e roku oficjalnie otrzymał tytuł arcymistrza , był jednym z trzech pierwszych polskich arcymistrzow, obok Akiby Rubinsteina i Mieczysława Najdorfa . W 1953 roku zdobył w Pary?u tytuł indywidualnego mistrza Francji [14] . Zmarł w 1956 roku. Był jednym z ostatnich ?yj?cych szachistow o liczbie Morphy’ego rownej dwa.

Pozostawił po sobie wiele artykułow, rozpraw, analiz, komentarzy szachowych. Wspołpracował z europejskimi, w tym z polskimi,  pismami szachowymi. Pisał w j?zykach: niemieckim, francuskim, angielskim, rosyjskim (j?zyk polski znał słabo). Wykazywał talenty literackie, pisał wiersze, tłumaczył poezj? rosyjsk? na j?zyki francuski i niemiecki [15] .

Według retrospektywnego systemu rankingowego Chessmetrics , najwy?sze miejsce osi?gn?ł w marcu 1921 r., zajmował wowczas 3. miejsce na ?wiecie, za Jose Raulem Capablank? i Akib? Rubinsteinem [16] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b Tartakower Savielly , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2021-12-21] .
  2. ↑ W. Litmanowicz , J. Gi?ycki , Szachy od A do Z , tom II, Warszawa 1987, s. 1221.
  3. ↑ Savielly Tartakower | Top Chess Players - Chess.com
  4. ↑ W. Litmanowicz , J. Gi?ycki , Szachy od A do Z , tom II, Warszawa 1987, s. 1223.
  5. ↑ Hans Kmoch: Grandmasters I Have Known . Burt Hochberg. [dost?p 2013-10-05]. ( ang. ) .
  6. ↑ Ksawery (Savielly) Tartakower . Tarnobrzeski Klub Szachowy. [dost?p 2013-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 pa?dziernika 2013)].
  7. ↑ St. Petersburg 1909 and 1914 . [dost?p 2013-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 czerwca 2008)]. ( ang. ) .
  8. ↑ Сергей Воронков: Тайна смерти родителей Тартаковера . Chesspro.ru. [dost?p 2016-04-04]. ( ros. ) .
  9. ↑ Савелий Дудаков: Игра и жизнь Савелия Тартаковера . ГАЗЕТА ?ИНФОРМПРОСТРАНСТВО”. [dost?p 2013-10-05]. ( ros. ) .
  10. ↑ Bill Price: Historia szachow w 50 ruchach . Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021, s. 146 n.
  11. ↑ OlimpBase
  12. ↑ W. Litmanowicz , J. Gi?ycki , Szachy od A do Z , tom II, Warszawa 1987, str. 1221.
  13. ↑ Savielly Tartakower: Moja działalno?? w czasie II wojny ?wiatowej, [w:] Panorama Szachowa nr 3 (156), 2006, s. 25 n.
  14. ↑ Paris 1953 - 29eme championnat de France
  15. ↑ W. Litmanowicz , J. Gi?ycki , Szachy od A do Z , 1987, s. 1223.
  16. ↑ Chessmetrics Player Profile: Saviely Tartakower

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • W. Litmanowicz , J. Gi?ycki , Szachy od A do Z , tom II, Warszawa 1987, s. 1221?1225.
  • Bill Price: Historia szachow w 50 ruchach . Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021. Tłum. z angielskiego: Jerzy J. Malinowski.
  • Savielly Tartakower: Moja działalno?? w czasie II wojny ?wiatowej, [w:] Panorama Szachowa nr 3 (156), 2006, s. 24-26.
  • Tartakower Savielly (Ksawery) | Wirtualny Sztetl
  • Savielly Tartakower | Top Chess Players - Chess.com

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Mistrzowie i Mistrzynie Polski w szachach
M??czy?ni
Kobiety
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Savielly_Tartakower&oldid=73147523 ”