한국   대만   중국   일본 
Rzecznik Praw Obywatelskich ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Rzecznik Praw Obywatelskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rzecznik Praw Obywatelskich
Ilustracja
Stanowisko
Pa?stwo

  Polska

Data utworzenia

15 lipca 1987 [1]

Pierwszy RPO

Ewa Ł?towska

Długo?? kadencji

5 lat

Obecny RPO

Marcin Wi?cek

Obecny od

23 lipca 2021

Siedziba

al. ?Solidarno?ci” 77
00-090 Warszawa

Strona internetowa
Polska
Godło RP
Ten artykuł jest cz??ci? serii:
Ustroj i polityka
Polski
System prawny
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza s?downicza
Kontrola pa?stwowa
Finanse
Samorz?d terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Rzecznik Praw Obywatelskich ( RPO ) ? polski jednoosobowy organ pa?stwowy ustanowiony w 1987, utworzony w 1988. Rzecznik Praw Obywatelskich pełni funkcj? ombudsmana .

Urz?d RPO został utworzony 1 stycznia 1988. Pierwszym rzecznikiem została Ewa Ł?towska , powołana przez Sejm 19 listopada 1987 [2] . Od 23 lipca 2021 urz?d ten pełni Marcin Wi?cek . Działalno?? Rzecznika reguluj? Konstytucja RP (art. 208?212) oraz ustawa z dnia 15 lipca 1987 o Rzeczniku Praw Obywatelskich [3] .

Jednostk? pomocnicz? Rzecznika Praw Obywatelskich jest Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego siedziba głowna znajduje si? przy al. ?Solidarno?ci” 77 w Warszawie, cz??? jednostek organizacyjnych Biura mie?ci si? przy ul. Długiej 23/25.

Rzecznicy praw obywatelskich [ edytuj | edytuj kod ]

Rzecznicy praw obywatelskich w Sejmie . Stoj? od lewej: Irena Lipowicz , Adam Zieli?ski , Ewa Ł?towska , Andrzej Zoll i Adam Bodnar (2015)
Nazwisko Czas pełnienia funkcji Długo?? urz?dowania Nominacja Głosowanie w Sejmie
Od Do Za przeciw wstrzymuj?ce
prof. dr hab. Ewa Ł?towska 1988-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1988 (dts) [4] [5] 1992-02-13 13 lutego 1992 (dts) 1504 dni Sejm PRL IX kadencji 254 1 47 [6]
prof. dr hab. Tadeusz Zieli?ski 1992-02-13 13 lutego 1992 (dts) [7] 1996-05-08 8 maja 1996 (dts) 1545 dni Sejm RP I kadencji 225 15 63 [8]
prof. dr hab. Adam Zieli?ski 1996-05-08 8 maja 1996 (dts) [9] [10] 2000-06-30 30 czerwca 2000 (dts) 1514 dni Sejm RP II kadencji 326 1 14 [11]
prof. dr hab. Andrzej Zoll 2000-06-30 30 czerwca 2000 (dts) [12] [13] 2006-02-15 15 lutego 2006 (dts) 2056 dni Sejm RP III kadencji 269 50 107 [14]
dr Janusz Kochanowski 2006-02-15 15 lutego 2006 (dts) [15] [16] 2010-04-10 10 kwietnia 2010 (dts) [17] 1514 dni Sejm RP V kadencji 239 194 1 [18]
Stanisław Trociuk 11 kwietnia 2010 21 lipca 2010 101 dni jako Zast?pca RPO czasowo wykonuj?cy obowi?zki RPO i kieruj?cy Biurem RPO
dr hab. Irena Lipowicz 2010-07-21 21 lipca 2010 (dts) [19] [20] 2015-09-09 9 wrze?nia 2015 (dts) 1876 dni Sejm RP VI kadencji 251 ? [a] ? [21]
dr hab. Adam Bodnar 2015-09-09 9 wrze?nia 2015 (dts) [22] [23] 2021-07-15 15 lipca 2021 (dts) [24] 2136 dni Sejm RP VII kadencji 239 ? [b] ? [25]
Stanisław Trociuk 2021-07-16 16 lipca 2021 (dts) 2021-07-23 23 lipca 2021 (dts) 7 dni jako Zast?pca RPO czasowo wykonuj?cy obowi?zki RPO i kieruj?cy Biurem RPO
dr hab. Marcin Wi?cek 2021-07-23 23 lipca 2021 (dts) [26] [27] obecnie Sejm RP IX kadencji 380 3 43 [28]

Zast?pcy rzecznika praw obywatelskich [ edytuj | edytuj kod ]

Wybor, odwołanie i kadencja rzecznika praw obywatelskich [ edytuj | edytuj kod ]

Tajne głosowanie nad wyra?eniem zgody na powołanie przez Senat Adama Bodnara na stanowisko RPO podczas 80. posiedzenia Izby (2015)
Jedna z debat organizowanych przez RPO w Sali im. Władysława Bartoszewskiego, głownej sali konferencyjnej w budynku przy ul. Długiej 23/25

Rzecznikiem praw obywatelskich mo?e by? obywatel polski wyro?niaj?cy si? wiedz? prawnicz?, do?wiadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze wzgl?du na swe walory moralne i wra?liwo?? społeczn? (art. 2 ustawy). Rzecznik nie mo?e zajmowa? ?adnego innego stanowiska, z wyj?tkiem stanowiska profesora szkoły wy?szej, ani wykonywa? innych zaj?? zawodowych. Nie mo?e tak?e nale?e? do partii politycznej , zwi?zku zawodowego ani prowadzi? działalno?ci publicznej nie daj?cej si? pogodzi? z godno?ci? jego urz?du (art. 209 Konstytucji).

Rzecznika powołuje w formie uchwały Sejm za zgod? Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłow. Na uchwał? zatwierdzaj?c? wybor Senat ma czas 30 dni od dnia przekazania przez Marszałka Sejmu uchwały Sejmu. Do 2018 zgodnie z art. 53 ust. 6 Regulaminu Senatu głosowanie nad wyra?eniem zgody na powołanie RPO, b?d?ce głosowaniem w sprawach personalnych, było tajne [31] . Niepodj?cie uchwały przez Senat w ci?gu miesi?ca oznacza wyra?enie zgody. W wypadku odmowy zatwierdzenia przez Senat Sejm powołuje na stanowisko Rzecznika inn? osob?.

Kadencja rzecznika trwa 5 lat i liczona jest od dnia zło?enia ?lubowania przed Sejmem. Ta sama osoba nie mo?e by? rzecznikiem dłu?ej ni? przez dwie kadencje, jednak utrwalił si? zwyczaj, i? po upływie pierwszej kadencji osoba pełni?ca t? funkcj? nie kandyduje ponownie. Rzecznik pełni swoje obowi?zki do czasu obj?cia stanowiska przez nast?pc?. Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich weszła w ?ycie 1 stycznia 1988. Pocz?tkowo kadencja wynosiła 4 lata i była liczona od dnia podj?cia przez Sejm uchwały o jego powołaniu [32] . 28 listopada 1991 weszła w ?ycie nowelizacja ustawy, ktora pocz?tek 4-letniej kadencji rzecznika praw obywatelskich okre?liła na dzie? zło?enia ?lubowania przed Sejmem, ponadto czas zako?czenia ustanowiła na chwil? obj?cia urz?du przez nowo wybranego RPO [33] . Obecna 5-letnia kadencja weszła w ?ycie 15 lipca 2000 [34] .

15 kwietnia 2021 Trybunał Konstytucyjny jednogło?nie orzekł, ?e art. 3 ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 1987 o Rzeczniku Praw Obywatelskich ( Dz.U. z 2023 r. poz. 1058 ) jest niezgodny z art. 209 ust. 1 w zwi?zku z art. 2 i w zwi?zku z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ( Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ). Tym samym Rzecznik Praw Obywatelskich, w przypadku upłyni?cia jego kadencji i niewybrania jego nast?pcy, nie b?dzie ju? pełnił funkcji RPO do czasu wyboru nowego Rzecznika. Trybunał do orzeczenia zastosował termin przej?ciowy 3 miesi?cy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP ( Dz.U. z 2021 r. poz. 696 ). Przepis utracił moc z dniem 16 lipca 2021.

Sejm odwołuje rzecznika przed upływem okresu, na jaki został powołany, wi?kszo?ci? co najmniej 3/5 głosow w obecno?ci co najmniej połowy ustawowej liczby posłow, je?eli:

  1. zrzekł si? wykonywania obowi?zkow
  2. stał si? trwale niezdolny do pełnienia obowi?zkow na skutek choroby, ułomno?ci lub upadku sił ? stwierdzonych orzeczeniem lekarskim
  3. je?eli rzecznik sprzeniewierzył si? zło?onemu ?lubowaniu
  4. zło?ył niezgodne z prawd? o?wiadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym orzeczeniem s?du.

Rzecznik Praw Obywatelskich jest w swojej działalno?ci niezawisły i niezale?ny od innych organow władzy publicznej i odpowiada wył?cznie przed Sejmem na zasadach okre?lonych w ustawie. Nie mo?e by? on tak?e bez zgody Sejmu poci?gni?ty do odpowiedzialno?ci karnej ani pozbawiony wolno?ci (zatrzymany lub aresztowany ? z wyj?tkiem uj?cia na gor?cym uczynku przest?pstwa i je?eli jego zatrzymanie jest niezb?dne do zapewnienia wła?ciwego toku post?powania).

Zadania Rzecznika Praw Obywatelskich [ edytuj | edytuj kod ]

Siedziba głowna Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przy al. ?Solidarno?ci” 77 w Warszawie
Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przy ul. Długiej 23/25 w Warszawie

Rzecznik, ktoremu pomagaj? jego zast?pcy oraz Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, stoi na stra?y wolno?ci, praw człowieka i obywatela okre?lonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych (art. 208 ust. 1 Konstytucji). Kontroluje, a tak?e podejmuje stosowne czynno?ci, je?li stwierdzi, ?e z powodu celowego działania lub zaniechania przez organ, organizacje albo instytucje zobowi?zane do przestrzegania i realizacji wolno?ci człowieka i obywatela nast?piło naruszenie prawa oraz zasad wspoł?ycia i sprawiedliwo?ci społecznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje działania na wniosek (art. 9 ustawy):

Zgodnie z art. 80 Konstytucji, ka?dy ma prawo wyst?pienia do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolno?ci lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Zło?enie wniosku do RPO nie wi??e si? z konieczno?ci? poniesienia jakichkolwiek opłat [35] .

W stosunku do zło?onego wniosku Rzecznik Praw Obywatelskich mo?e podj?? spraw? lub odmowi? jej podj?cia, przekaza? spraw? według wła?ciwo?ci lub poinformowa? wnioskodawc? o przysługuj?cych mu ?rodkach działania [35] . Rzecznik mo?e podj?? działania w przypadku wykorzystania wszystkich mo?liwo?ci załatwienia sprawy we wła?ciwym trybie i niew?tpliwego stwierdzenia rzeczywistego naruszenia wolno?ci lub praw obywatelskich.

Rzecznik mo?e kierowa? tzw. wyst?pienia problemowe (w tym wnioski o podj?cie inicjatywy prawodawczej), wnioski o stwierdzenie niezgodno?ci aktow normatywnych z przepisami wy?szego rz?du lub z Konstytucj? do Trybunału Konstytucyjnego , skargi o stwierdzenie niezgodno?ci z prawem prawomocnego orzeczenia , skargi kasacyjne i kasacje od prawomocnych orzecze? s?dow powszechnych do S?du Najwy?szego i Naczelnego S?du Administracyjnego (NSA), pytania prawne do rozstrzygni?cia przez powi?kszone składy S?du Najwy?szego, wnioski o wykładni? przepisow do NSA, ??da? wszcz?cia post?powania karnego, w sprawach o wykroczenia, post?powania administracyjnego, s?dowoadministracyjnego, wytacza? powodztwa i składa? wnioski w post?powaniu cywilnym, a tak?e przyst?powa? do post?powa? s?dowych i administracyjnych [36] . Od 2015 RPO mo?e zgłosi? swoj udział w post?powaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w ka?dej sprawie (wcze?niej wył?cznie w sprawie ze skargi konstytucyjnej ), z wyj?tkiem post?powa? wszczynanych w trybie prewencyjnej kontroli ustawy [37] . Od 2018 r. Rzecznik mo?e wnie?? skarg? nadzwyczajn? do S?du Najwy?szego [38] .

Od 2008 Rzecznik Praw Obywatelskich wykonuje zadania Krajowego Mechanizmu Prewencji ? krajowego organu wizytuj?cego, ustanowionego na podstawie Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poni?aj?cego traktowania albo karania [39] . W ramach tych zada? RPO przeprowadza wizytacje w miejscach pozbawienia wolno?ci (m.in. zakładach karnych , aresztach ?ledczych i policyjnych, pomieszczeniach dla osob zatrzymanych oraz młodzie?owych o?rodkach wychowawczych) [40] . Wykonuje on rownie? niektore zadania dotycz?ce realizacji zasad rownego traktowania zawarte w ustawie z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdro?eniu niektorych przepisow Unii Europejskiej w zakresie rownego traktowania oraz pełni funkcj? niezale?nego organu do spraw popierania, ochrony i monitorowania wdra?ania postanowie? Konwencji o prawach osob niepełnosprawnych [40] .

Rzecznik Praw Obywatelskich jest zobowi?zany przedstawi? co roku Sejmowi i Senatowi informacje o swojej działalno?ci oraz o stanie przestrzegania wolno?ci i praw człowieka i obywatela w Polsce (art. 212 Konstytucji). Dost?pny w formie drukow: sejmowego i senackiego materiał (identyczny dla obu izb) jest podstawowym dokumentem zawieraj?cym informacje o działalno?ci RPO w danym roku kalendarzowym.

Struktura organizacyjna Biura Rzecznika Praw Obywatelskich [ edytuj | edytuj kod ]

Rzecznik nadaje, w drodze zarz?dzenia, statut, ktory okre?la zadania i organizacj? Biura. Od 2015 w skład Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wchodz? nast?puj?ce jednostki organizacyjne [41] :

  1. Zespoł Prawa Konstytucyjnego, Mi?dzynarodowego i Europejskiego
  2. Zespoł Prawa Karnego
  3. Zespoł Prawa Cywilnego
  4. Zespoł Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
  5. Zespoł Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
  6. Zespoł Wst?pnej Oceny Wnioskow
  7. Zespoł ?Krajowy Mechanizm Prewencji”
  8. Zespoł do spraw Wykonywania Kar
  9. Zespoł do spraw rownego traktowania
  10. Zespoł Kontaktow z Mediami i Komunikacji Publicznej
  11. Centrum Projektow Społecznych
  12. Wydział ds. ?ołnierzy i Funkcjonariuszy
  13. Wydział ds. Wspołpracy Mi?dzynarodowej
  14. Biuro Pełnomocnika Terenowego we Wrocławiu
  15. Biuro Pełnomocnika Terenowego w Gda?sku
  16. Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
  17. Koordynatorzy.

Pełnomocnicy terenowi [ edytuj | edytuj kod ]

Rzecznik posiada pełnomocnikow terenowych, rozpatruj?cych sprawy z obszaru oddalonych od Warszawy wojewodztw.

Organem pomocniczym Pełnomocnika Terenowego jest podległy mu Zespoł Terenowy.

Nagroda Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica [ edytuj | edytuj kod ]

Irena Lipowicz wr?czaj?ca Aleksandrowi Bialackiemu Nagrod? Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica (2014)

Rzecznik Praw Obywatelskich jako wyraz uznania dla wyst?powania w obronie podstawowych warto?ci i prawd, nawet wbrew zdaniu i pogl?dom wi?kszo?ci, przyznaje od 2006 doroczn? honorow? Nagrod? Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica ; nagroda przyznawana jest w mi?dzynarodowym Dniu Praw Człowieka (10 grudnia).

Laureaci [43] :

Bud?et, zatrudnienie i wynagrodzenia [ edytuj | edytuj kod ]

Wydatki i dochody Rzecznika Praw Obywatelskich s? realizowane w cz??ci 08 bud?etu pa?stwa [50] .

W 2017 wydatki RPO wyniosły 37,07 mln zł, a dochody 0,05 mln zł [51] . Przeci?tne zatrudnienie w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 289 osob, a ?rednie miesi?czne wynagrodzenie brutto 7114 zł [52] .

W ustawie bud?etowej na 2018 wydatki Rzecznika Praw Obywatelskich zaplanowano w wysoko?ci 39,43 mln zł, a dochody 0,05 mln zł [53] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Kontrkandydatka Zofia Romaszewska uzyskała w głosowaniu imiennym 134 głosy.
  2. ↑ Kontrkandydatka Zofia Romaszewska uzyskała w głosowaniu imiennym 155 głosow.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich ( Dz.U. z 1987 r. nr 21, poz. 123 ).
  2. ↑ Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 19 listopada 1987 r. w sprawie powołania Rzecznika Praw Obywatelskich ( M.P. z 1987 r. nr 34, poz. 293 ).
  3. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 1058 .
  4. ↑ M.P. z 1987 r. nr 34, poz. 293 .
  5. ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 21, poz. 123 .
  6. ↑ https://bs.sejm.gov.pl/exlibris/aleph/a22_1/apache_media/SDFL5VS7XVGY7MSHQ538NGB54LE36F.pdf .
  7. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 8. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 13, 14 i 15 lutego 1992 r. s. 7.
  8. ↑ https://bs.sejm.gov.pl/exlibris/aleph/a22_1/apache_media/F34MMPHE5X9M4V7CM48UY7VE6TJXEY.pdf (strona 127).
  9. ↑ M.P. z 1996 r. nr 30, poz. 306 .
  10. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 79. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 8, 9 i 10 maja 1996 r. s. 8.
  11. ↑ https://bs.sejm.gov.pl/exlibris/aleph/a22_1/apache_media/CVB3LV6Q4J3IUCHMFMYQXLUTQV1HYQ.pdf (strona 238).
  12. ↑ M.P. z 2000 r. nr 19, poz. 401 .
  13. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 81. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 28, 29 i 30 czerwca 2000 r. . bs.sejm.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-02)]. s. 184.
  14. ↑ https://web.archive.org/web/20220302232924/https://bs.sejm.gov.pl/exlibris/aleph/a22_1/apache_media/V6GH7V3777I9F78IHQI96HI7914H1E.pdf (strona 163).
  15. ↑ M.P. z 2006 r. nr 9, poz. 114 .
  16. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 10. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 15 lutego 2006 r. s. 5.
  17. ↑ ?mier? Janusza Kochanowskiego w katastrofie polskiego Tu-154 w Smole?sku .
  18. ↑ http://orka.sejm.gov.pl/StenoInter5.nsf/0/E450A5E3DDF76DB0C12571AA004967DF/$file/09_cksiazkakopia.pdf (strona 362).
  19. ↑ M.P. z 2010 r. nr 50, poz. 670 .
  20. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 71. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 lipca 2010 r. s. 6.
  21. ↑ http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter6.nsf/0/9D1A300E3DADB03EC125773E00836892/$file/68_b_ksiazka.pdf (str 187).
  22. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 726 .
  23. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 99. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 wrze?nia 2015 r. s. 7.
  24. ↑ Wyga?ni?cie art. 3 pkt. 6 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich (w brzmieniu: ?dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowi?zki do czasu obj?cia stanowiska przez nowego Rzecznika”) w zwi?zku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2021 ( Dz.U. z 2021 r. poz. 696 ) o niekonstytucyjno?ci tego przepisu, przy jednoczesnym braku wyboru nowego rzecznika przez parlament.
  25. ↑ https://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter7.nsf/0/B2E5ACB51BDF373FC1257E8C00704E04/%24File/97_d_ksiazka.pdf (strona 476).
  26. ↑ M.P. z 2021 r. poz. 677 .
  27. ↑ Sprawozdanie Stenograficzne z 35. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 lipca 2021 r. . orka2.sejm.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-24)]. s. 305.
  28. ↑ Głosowanie nr 89 na 34. posiedzeniu Sejmu. Pkt. 20 Powołanie Rzecznika Praw Obywatelskich (druki nr 1361 i 1365) . sejm.gov.pl, 8 lipca 2021. [dost?p 2021-07-24].
  29. ↑ Stanisław Trociuk . Rzecznik Praw Obywatelskich. [dost?p 2017-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-04)].
  30. ↑ Hanna Machi?ska odwołana z funkcji zast?pcy RPO. W jej miejsce Wojciech Brzozowski . gazetaprawna.pl. [dost?p 2023-01-01].
  31. ↑ M.P. z 2018 r. poz. 846 ; M.P. z 2018 r. poz. 176 .
  32. ↑ Art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich w brzmieniu z 1 stycznia 1988 ( Dz.U. z 1987 r. nr 21, poz. 123 ).
  33. ↑ Art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz ustaw ? Kodeks post?powania karnego, o S?dzie Najwy?szym i o Trybunale Konstytucyjnym ( Dz.U. z 1991 r. nr 83, poz. 371 ).
  34. ↑ Art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 maja 2000 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, ustawy ? Kodeks post?powania cywilnego oraz o zmianie niektorych innych ustaw ( Dz.U. z 2000 r. nr 48, poz. 552 ).
  35. ↑ a b Ryszard Piotrowski (red.), Paweł Ochmann, Maciej Pisz: Prawo konstytucyjne. Kompendium . Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2014, s. 204. ISBN  978-83-255-5366-1 .
  36. ↑ Informacja o działalno?ci Rzecznika Praw Obywatelskich w 2014 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolno?ci i praw człowieka i obywatela (Druk nr 3391) . sejm.gov.pl, 16 kwietnia 2015. s. 585. [dost?p 2015-07-03].
  37. ↑ Informacja o działalno?ci Rzecznika Praw Obywatelskich w 2016 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolno?ci i praw człowieka i obywatela (Druk nr 580) . sejm.gov.pl, 26 maja 2017. s. 9. [dost?p 2016-06-16].
  38. ↑ Art. 89 § 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o S?dzie Najwy?szym ( Dz.U. z 2024 r. poz. 622 ).
  39. ↑ Co to jest Krajowy Mechanizm Prewencji? . [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich [on-line]. rpo.gov.pl, 29 wrze?nia 2009. [dost?p 2017-06-28].
  40. ↑ a b Informacja o działalno?ci Rzecznika Praw Obywatelskich w 2016 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolno?ci i praw człowieka i obywatela (Druk nr 580) . sejm.gov.pl, 26 maja 2017. s. 10. [dost?p 2016-06-28].
  41. ↑ Zarz?dzenie Nr 25/2014 Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 12 wrze?nia 2014 r. w sprawie w sprawie nadania statutu Biuru Rzecznika Praw Obywatelskich . [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich [on-line]. rpo.gov.pl. [dost?p 2016-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
  42. ↑ Strona RPO: rpo.gov.pl . 2016-05-25. [dost?p 2016-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
  43. ↑ Nagroda im. Pawła Włodkowica . [w:] Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich [on-line]. rpo.gov.pl. [dost?p 2017-01-07].
  44. ↑ Uroczyste wr?czenie nagrody im. Pawła Włodkowica Michałowi Rogalskiemu ? relacja i zdj?cia . Rzecznik Praw Obywatelskich, 2021-01-12. [dost?p 2021-04-14].
  45. ↑ Michał Rogalski laureatem Nagrody Rzecznika Praw Obywatelskich . Onet Wiadomo?ci, 2020-12-18. [dost?p 2020-12-19].
  46. ↑ Michał Rogalski nagrodzony przez RPO. ?Jest wybitnym przykładem aktywnej postawy obywatelskiej i słu?eniu prawdzie” . nextgazetapl. [dost?p 2020-12-19].
  47. ↑ Przedstawiciele władz Michałowa odebrali Nagrod? im. Pawła Włodkowica . bip.brpo.gov.pl. [dost?p 2021-12-16].
  48. ↑ Nagroda im. Pawła Włodkowica dla dwoch mał?e?stw pomagaj?cych uchod?com . bip.brpo.gov.pl. [dost?p 2024-01-17].
  49. ↑ Nagroda im. Pawła Wlodkowica dla Polskiego Forum Osob z Niepełnosprawno?ciami . bip.brpo.gov.pl. [dost?p 2024-01-17].
  50. ↑ Obwieszczenie Ministra Finansow z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporz?dzenia Ministra Finansow w sprawie klasyfikacji cz??ci bud?etowych oraz okre?lenia ich dysponentow ( Dz.U. z 2016 r. poz. 1026 ).
  51. ↑ Sprawozdanie z wykonania bud?etu pa?stwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I . sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/2, 2/9. [dost?p 2017-09-11].
  52. ↑ Informacja o wynikach kontroli wykonania bud?etu pa?stwa w 2017 r. w cz??ci 08 Rzecznik Praw Obywatelskich . [w:] Najwy?sza Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 15. [dost?p 2018-09-11].
  53. ↑ Ustawa bud?etowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r. . [w:] Dz.U. poz. 291 [on-line]. isap.sejm.gov.pl, 1 lutego 2018. s. 11, 38. [dost?p 2018-09-11].

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rzecznik_Praw_Obywatelskich&oldid=73618245 ”