Rudolf IV Zało?yciel

Ksi??? Austrii i Styrii
Okres	od 16 sierpnia 1358 do 27 lipca 1365
Poprzednik	Albrecht II Kulawy
Nast?pca	Albrecht III Habsburg i Leopold III Habsburg
hrabia Tyrolu
Okres	od 13 stycznia 1363 do 27 lipca 1365
Poprzednik	Meinhard III Tyrolski
Nast?pca	Albrecht III Habsburg i Leopold III Habsburg
ksi??? Krainy
Okres	od 1364 do 27 lipca 1365
Poprzednik	nowy tytuł
Nast?pca	Albrecht III Habsburg i Leopold III Habsburg
Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1339 Wiede?
Data i miejsce ?mierci	27 lipca 1365 Mediolan
Ojciec	Albrecht II Kulawy
Matka	Johanna von Pfirt
?ona	Katarzyna Luksemburska
Multimedia w Wikimedia Commons

Rudolf IV Zało?yciel (ur. 1 listopada 1339 w Wiedniu , zm. 27 lipca 1365 w Mediolanie ) ? ksi??? Austrii w latach 1358?1365, z dynastii Habsburgow .

Pochodzenie i mał?e?stwo [ edytuj | edytuj kod ]

Rudolf IV Zało?yciel był synem Albrechta II Kulawego i jego ?ony Johanny von Pfirt. W 1349 r. przyj?ł hołd stanow austriackich. W 1344 r. został zar?czony z Katarzyn? ? cork? margrabiego morawskiego, po?niejszego cesarza Karola IV , i Blanki de Valois . ?lub odbył si? w Pradze na Wielkanoc 1353 r.

Rywalizacja z Karolem IV [ edytuj | edytuj kod ]

Rudolf zdobywał do?wiadczenie u boku Karola IV. W 1358 r. został wojtem Alzacji . Rok po?niej po ?mierci ojca obj?ł władz? w Austrii. Wkrotce zacz?ł na?ladowa? Karola IV i stara? si? o nowe godno?ci. Jeszcze w 1358 r. mianował si? samowolnie wikariuszem Rzeszy w Szwabii i Alzacji oraz zwrocił si? do te?cia o mianowanie go krolem lombardzkim. Zim? 1358/1359 kazał sporz?dzi? seri? falsyfikatow, w ktorych ro?ni krolowie i cesarze nadawali ksi???tom austriackim wiele przywilejow. W?rod wystawcow byli tak?e Juliusz Cezar i Neron , co wywołało kpiny Petrarki . Najsławniejszym fałszerstwem było tzw. Privilegium Maius , ktore powstało po dopisaniu tre?ci do autentycznego Privilegium minus , ktore wydał w 1156 r. Fryderyk Barbarossa podnosz?c Austri? do rangi ksi?stwa. Celem fałszerstw było uzyskanie przez Rudolfa dla swoich ziem rangi rownej elektoratom. Szczegolna uwaga była skierowana na uzyskanie insygniow rownych krolewskim. Cesarz Karol IV nie uznał tych dokumentow, co prowadziło do rozd?wi?kow. W 1359 r. Rudolf uzurpował sobie ro?ne tytuły: arcyksi??? Palatynatu, najwy?szy łowczy, ksi??? szwabski i alzacki. Zacz?ł publicznie pokazywa? si? z podobn? do krolewskiej koron? arcyksi???c?, berłem i jabłkiem. Wowczas cesarz musiał ju? zareagowa?. W 1360 r. odebrał mu wojtostwo alzackie i publicznie za??dał rezygnacji z nienale?nych tytułow i krolewskich insygniow. Rudolf zrobił to jednak dopiero w 1361 r. Karol IV nie nalegał jedynie na rezygnacj? z tytułu arcyksi?cia. Odrzucił natomiast wszelkie starania o zaliczenie w poczet elektorow.

Rudolf nie zrezygnował z rywalizacji z Karolem IV. W 1359 r. rozpocz?ł przebudow? ko?cioła parafialnego ?w. Szczepana w Wiedniu na ko?cioł reprezentacyjny podobny do katedry. W 1359 r. ?wi?tynia stała si? kolegiat?. Nie udało mu si? stworzy? biskupstwa. Z budow? ko?cioła jest zwi?zana geneza przydomka władcy. Obok biskupiego portalu ko?cioła znajduje si? łaci?ski napis Fundator , ktory dotyczy ?wi?tyni i kapituły, a w XVIII w. mylnie uznano go za przydomek Rudolfa. Najbardziej ambitnym poczynaniem Rudolfa było zało?enie uniwersytetu . W tej sprawie ksi??? zwrocił si? do kurii rzymskiej w 1364 r. Dokument fundacyjny jest datowany 12 marca 1365 r. Wcze?niej ?aden ksi??? nie zało?ył uniwersytetu , gdy? uwa?ano, ?e prawo to nale?y tylko do krolow.

Sukcesy polityczne [ edytuj | edytuj kod ]

Zabiegi Rudolfa o urz?dy w Rzeszy nie przyniosły rezultatu. Udało mu si? natomiast w 1363 r. po ?mierci Meinharda III przył?czy? Tyrol . Rok po?niej Karol IV nadał mu t? ziemi? w lenno. Przy tej okazji doszło do załagodzenia sporu z cesarzem i zawarcia habsbursko-luksemburskiej umowy o dziedziczeniu. W 1361 r. podpisał tak? umow? z W?grami . W 1364 roku podniosł dotychczasow? marchi? Krainy do rangi ksi?stwa Krainy . W 1364 r. zawarł ze swoimi bra?mi umow? rodow?, ktora gwarantowała niepodzielno?? ich ziemi i wspoln? władz? wszystkich braci oraz nadrz?dn? pozycj? najstarszemu. W ten sposob ukształtował si? tzw. dom austriacki okre?laj?cy obszar terytorialny i prawa przysługuj?ce na nim rodowi habsburskiemu ^[1] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Brigitte Hamannova: Habsburkove. ?ivotopisna encyklopedie . Wyd. 1. Praga: Brana, 1996, s. 363-366. ISBN  80-7176-415-9 .
• Wielka Historia ?wiata ? Po?ne ?redniowiecze . Praca zbiorowa pod redakcj? naukow? Macieja Salamona. T. 5. Krakow: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005. ISBN  83-85719-89-X .