Plaza Mayor

Plaza Mayor
	; Plaza Mayor (2012)
Pa?stwo	Hiszpania
Wspolnota autonomiczna	Madryt
Miejscowo??	Madryt
	Poło?enie na mapie miasta Madrytu Plaza Mayor
	Poło?enie na mapie Hiszpanii Plaza Mayor
	Poło?enie na mapie wspolnoty autonomicznej Madrytu Plaza Mayor
	40°24′55,64″N 3°42′26,57″W / 40,415456 -3,707381
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plaza Mayor ? jeden z najbardziej znanych placow w Madrycie . Został zbudowany na planie prostok?ta o bokach 129 × 94 m. Otaczaj? go trzypi?trowe budynki z 243 ^[1] balkonami umieszczonymi od strony placu.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

W ?redniowieczu był zwykłym targowiskiem usytuowanym poza murami miasta, nazywano je Plaza de Arrabal (dzielnica biedy, slumsy). W 1561 Filip II przeniosł do Madrytu stolic? i postanowił stworzy? na bazie istniej?cego targowiska, miejsce reprezentacyjne przeznaczone dla spotka? publicznych i obchodzonych uroczysto?ci. Zaanga?ował w tym celu architekta Eskurialu Juana de Herrer? oraz Francisca de Mor?. Zarz?dzone przez niego zmiany były kontynuowane przez Filipa III (ktorego pomnik od XIX w. stoi na placu). Jedynym zachowanym elementem projektu de Herrery jest Casa de la Carniceria , ktora w momencie powstania była siedzib? gildii piekarzy.

W 1617 do przebudowy Plaza Mayor został zatrudniony architekt krolewski Juan Gomez de Mora , pod ktorego kierunkiem uko?czono adaptacj? placu w 1619. Został przyj?ty kształt prostok?ta o rozmiarach 120 × 90 m, otoczonego pi?ciokondygnacyjnymi budynkami. Mieszkało tam wowczas ok. 3 tysi?ce ludzi, co powodowało niespotykane zag?szczenie. Trzykrotnie spłon?ły one w po?arach (1631, 1670 i 1790) i ostatecznie plac uzyskał dzisiejsz? posta? w roku 1790. Pracami przy odbudowie kierował Juan de Villanueva , ktory ujednolicił fasady i dodał łuki przy wej?ciach na plac. On te? zadecydował o obni?eniu zabudowy z czterech do trzech pi?ter oraz zabudowania naro?nikow, po jego ?mierci prace kontynuowali jego uczniowie Antonio Lopez Aguadoi i Kustodia Moreno . Z okolicznymi ulicami plac ł?czy dziewi?? bram, z ktorych najsłynniejsz? jest Arco de Cuchilleros (Łuk No?ownikow) ^[2].

Przeznaczeniem placu miało by? organizowanie publicznych uroczysto?ci i ?wi?t, w zwi?zku z tym Plaza de Mayor był ?wiadkiem wielu wa?nych wydarze?. Odbywały si? tu koronacje krolow, celebrowano uroczysto?ci, ogłaszano wa?ne informacje. Wystawiano tu sztuki teatralne, odbywały si? tu corridy , a nawet egzekucje skaza?cow. Pierwsz? uroczysto?ci? była celebracja ku czci ?w. Izydora, patrona miasta, ktora odbyła si? dwa lata po jego beatyfikacji, tj. w 1620 ^[3]. 21 pa?dziernika 1621 na placu został ?ci?ty Rodrigo Calderon, hrabia Oliva .

W 1848 na placu ustawiono pomnik konny Filipa III, jego autorami s? Juan de Bolonia i Pietro Tacca , powstał w 1616 i wcze?niej znajdował si? w Casa de Campo . Był darem Wielkiego Ksi?cia Florencji Kosmy Medyceusza, przenosiny na obecne miejsce były decyzj? krolowej Izabeli II ^[4]. W 1880 przeprowadzono remont Casa de la Panaderia według projektu Joaquina Marii de la Vega, kolejny w 1935 przeprowadził Fernando Garcia Mercadal . Najwi?ksza wspołczesna przebudowa placu miała miejsce po 1960, zlikwidowano lini? tramwajow?, odci?to płyt? placu od ruchu ulicznego, pod ni? wybudowano parking , odnowiono elewacje kamienic, a tak?e zmieniono pokrycie dachow. W 1992 na elewacji Casa de la Panaderia umieszczono kontrowersyjne freski Carlosa Franco przedstawiaj?ce postacie mitologiczne.

Do najwa?niejszych obiektow nale?? Casa de la Panaderia i Casa de la Carniceria oraz pomnik Filipa III.

Obecnie plac jest atrakcj? turystyczn?, wszystkie budynki zostały odrestaurowane, w ich oficynach mieszcz? si? kawiarnie i restauracje. W ka?d? niedziel? na placu odbywa si? targ kolekcjonerski, na ktorym mo?na zdoby? stare hiszpa?skie znaczki, monety, czasopisma, zdj?cia i widokowki ^[1].

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ ^a ^b Annie A. Bennett Annie A. , "Madryt" Przewodnik National Geographic , Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA, National Geographic Society, 2006, s. 54-55, ISBN 978-83-7596-187-4 .
↑ "Madryt" , Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2016, s. 70-71, ISBN 978-83-283-2192-2 .
↑ Harvey H. Hotom Harvey H. , "Madryt" Miasta ?wiata , Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2010, s. 82-85, ISBN 978-83-7513-640-1 .
↑ Jolanta Dutkowska, Anna Jankowska, Zofia Siewak-Sojka, Ludomiła Sojka J.D., A.J., Z.S.S., L.S. Filip Dutkowski , "Hiszpania" Praktyczny przewodnik , Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2011, s. 71-72, ISBN 978-83-7513-907-5 .

[madryt2006-1] Annie A. Bennett Annie A. , "Madryt" Przewodnik National Geographic , Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA, National Geographic Society, 2006, s. 54-55, ISBN 978-83-7596-187-4 .

[madryt2016-2] "Madryt" , Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2016, s. 70-71, ISBN 978-83-283-2192-2 .

[madryt2010-3] Harvey H. Hotom Harvey H. , "Madryt" Miasta ?wiata , Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2010, s. 82-85, ISBN 978-83-7513-640-1 .

[madryt2011-4] Jolanta Dutkowska, Anna Jankowska, Zofia Siewak-Sojka, Ludomiła Sojka J.D., A.J., Z.S.S., L.S. Filip Dutkowski , "Hiszpania" Praktyczny przewodnik , Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2011, s. 71-72, ISBN 978-83-7513-907-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]