Paul Landowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paul Landowski
Paul Maximilien Landowski
Ilustracja
Paul Landowski w 1913 roku
Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1875
Pary? , Francja

Data i miejsce ?mierci

31 marca 1961
Boulogne-Billancourt , Francja

Narodowo??

francuska

Dziedzina sztuki

rze?biarstwo

Epoka

XX wiek

Wa?ne dzieła

Rze?ba ?w. Genowefy na mo?cie Pont de la Tournelle ,
Pomnik Reformacji w Genewie ,
Pomnik Widma ,
Statua Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914-1918 (Francja)
Nagrody

Złoty medal Olimpijskiego Konkursu Sztuki i Literatury 1928

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Paul Maximilien Landowski [1] (ur. 1 czerwca 1875 w Pary?u , zm. 31 marca 1961 w Boulogne-Billancourt ) ? francuski rze?biarz pochodzenia polskiego . Jego najbardziej znanym dziełem jest statua Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne lata [ edytuj | edytuj kod ]

Paul Landowski urodził si? 1 czerwca 1875 roku w Pary?u [1] [2] . Był najmłodszym z szostki dzieci Edwarda Landowskiego , powsta?ca styczniowego , ktory po upadku powstania wyemigrował do Francji , oraz jego ?ony, Julie Vieuxtemps, corki Henriego Vieuxtempsa , belgijskiego skrzypka i kompozytora [3] [2] [1] .

Jako pi?ciolatek Paul doznał krotkotrwałej ?lepoty , gdy za? miał siedem lat, stracił oboje rodzicow. Wychowaniem jego oraz starszego rodze?stwa zaj?ł si? brat ojca, Paweł , rownie? mieszkaj?cy w Pary?u były powstaniec styczniowy [2] . Po jego ?mierci młodszym rodze?stwem opiekował si? najstarszy z braci [4] . W trakcie dorastania Landowski coraz bardziej interesował si? literatur? i rze?biarstwem [2] . W latach 1895?1900 studiował w Pa?stwowej Wy?szej Szkole Sztuk Pi?knych w Pary?u [5] . Artysta sko?czył tak?e kursy portrecisty i dokształcał si? w zakresie anatomii człowieka ? rysował m.in. tablice naukowe [3] [2] .

Po sp?dzeniu kilku lat we Włoszech , w 1906 roku zamieszkał w Boulogne-Billancourt [2] [4] . W tym samym roku odznaczono go Legi? Honorow? w stopniu kawalera [6] . Uczestniczył w działaniach zbrojnych I wojny ?wiatowej ? za udział w bitwie nad Somm? został odznaczony francuskim Krzy?em Wojennym 1914?1918 [2] .

Tworczo?? i inna działalno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwszym wielkim sukcesem Paula Landowskiego jako rze?biarza była nagroda Prix de Rome , ktor? zdobył w 1900 roku za rze?b? David combattant Goliath (? Dawid walcz?cy z Goliatem ”) [2] . Sławny stał si? z kolei po tym, jak w 1909 roku stworzył rze?b? Aux artistes dont le nom s’est perdu (?Artystom, ktorych imi? zagin?ło”), ktora została ustawiona pod kopuł? paryskiego Panteonu [5] [7] .

Z biegiem lat powstawały kolejne dzieła Landowskiego [2] . Do tych najbardziej znanych nale?y wykonana w 1928 roku rze?ba ?w. Genowefy , patronki Pary?a, stoj?ca przy wej?ciu na most Pont de la Tournelle [5] [4] [2] . Wraz z Henrim Bouchardem stworzył te? rze?by Pomnika Reformacji w Genewie . W latach 1927?1935 wykonał z kolei Widma ? pomnik francuskich ofiar II bitwy nad Marn? [2] . Był rownie? autorem dzieł zrealizowanych na zlecenie władz miasta Pary?a: pomnika Michela de Montaigne’a przy Rue des Ecoles (1933), płaskorze?b fontanny przy Porte de Saint-Cloud i grobowca marszałka Ferdinanda Focha w Dome des Invalides [8] [5] [3] . Oprocz rze?b Landowski tworzył tak?e obrazy [3] .

W 1925 roku wystawił na Mi?dzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Pary?u model tzw. Le Temple de l’Homme (??wi?tynia człowieka”), kompleksu budynkow zaprojektowanych z udziałem architektow: Taillensa, Bigota i Laprade’a, maj?cego stanowi? przedłu?enie osi Avenue des Champs-Elysees mi?dzy Porte Maillot a La Defense [9] [5] . Głowny budynek kompleksu miał si? składa? z czterech przeciwległych ?cian, dwojga drzwi i przeddziedzi?ca. Jedne drzwi były po?wi?cone nauce, za? drugie Psyche ? obie ich pary prowadziły na plac, w ktorego centrum miała sta? rze?ba Synowie Kaina [5] . Przy ka?dej z czterech ?cian miały si? znale?? monumentalne pos?gi o wysoko?ci 8 m, skupione wokoł czterech tematow Prometeusza , religii, legend i hymnow, a dodatkowo ka?d? ze ?cian miały zdobi? płaskorze?by zwi?zane z takimi tematami, jak np.: Chrystus ukrzy?owany , Prometeusz skuty ła?cuchami , Hinduskie Wedy ?Hymnu do ?witu” czy Kantyki stworze? ?w. Franciszka . Kompleks Le Temple de l’Homme ostatecznie nigdy nie został zrealizowany, a stworzone przez Landowskiego z my?l? o nim dzieła Synowie Kaina , Brama Nauki i Hymn do ?witu trafiły odpowiednio do: ogrodu Tuileries , wej?cia do nowej paryskiej szkoły medycznej i muzeum lat 30. [5]

Paul Landowski stopniowo zyskiwał mi?dzynarodow? rozpoznawalno?? [5] . W 1928 roku pracował dla władz Chin , dla ktorych stworzył m.in. pomnik z Mauzoleum Sun Jat-sena [2] [5] . W 1931 roku stworzył swoje najbardziej znane dzieło ? statu? Chrystusa Zbawiciela na szczycie gory Corcovado w Rio de Janeiro , b?d?c? form? upami?tnienia 100. rocznicy uzyskania niepodległo?ci przez Brazyli? [5] [2] . Landowski wykonał statu? na zlecenie Heitora da Silvy Costy w Pary?u w postaci glinianej struktury podzielonej na kilka cz??ci, ktore nast?pnie zostały przetransportowane statkiem do Brazylii, gdzie na ich podstawie wykonano finalny pos?g z betonu, odsłoni?ty 12 pa?dziernika 1931 roku [5] [2] .

W 1928 roku Landowski zdobył złoty medal w konkurencji ?Rze?biarstwo” na Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury w Amsterdamie (stworzył rze?b? o nazwie Boxer ) [10] . W latach 1933?1937 pełnił funkcj? dyrektora Akademii Francuskiej w Rzymie , a nast?pnie został dyrektorem Pa?stwowej Wy?szej Szkoły Sztuk Pi?knych w Pary?u [5] [2] . W 1941 roku wraz z Paulem Belmondo i Andre Derainem uczestniczył w tzw. Voyage a Berlin , objazdowej wyprawie po Niemczech , b?d?cej projektem Josepha Goebbelsa zrealizowanym w ramach koncepcji zapraszania przez władze nazistowskie wielu europejskich artystow do intelektualnej wspołpracy z Niemcami [5] .

Pod koniec II wojny ?wiatowej Landowski kontynuował projekt Le Temple de l’Homme , lecz bez powodzenia w realizacji. W 1956 roku wykonał rze?b? Le Retour eternel (?Wieczny powrot”), ustawion? w kolumbarium cmentarza Pere-Lachaise [5] .

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwsz? ?on? Paula Landowskiego była urodzona w 1888 roku Genevieve Nenot [5] . Po?lubił j? 3 listopada 1907 roku i miał z ni? dwojk? dzieci: Nadine Landowski (ur. 1908), malark?, oraz Jeana Maxa Landowskiego (ur. 1911) [1] [2] . Obydwoje zmarli w 1943 roku [2] .

Po ?mierci Nenot w 1911 roku, 6 grudnia 1913 roku Landowski wzi?ł ?lub z Amelie Cruppi (1884?1970) i wraz z ni? doczekał si? urodzonego w 1915 roku syna Marcela Landowskiego , kompozytora oraz urodzonej w 1917 roku corki Francoise Landowski-Caillet , pianistki i malarki [1] [2] . Syn zmarł w 1999 roku, corka za? osiem lat po?niej [2] .

Paul Landowski zmarł 31 marca 1961 roku w swoim domu w Boulogne-Billancourt [2] [5] . Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Cimetiere Pierre-Grenier [11] .

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

Pod adresem zamieszkania Paula Landowskiego, Max Blondat 14 w Boulogne-Billancourt, utworzono muzeum Musee-Jardin Paul Landowski , gdzie w ogrodzie i podziemnej galerii mo?na podziwia? prace i projekty artysty [2] . Ponadto imi? Paula Landowskiego nosi nowoczesne centrum kulturalne, tzw. Espace Landowski w Boulogne-Billancourt, w ktorym w muzeum lat 30. znajduj? si? m.in. dzieła Landowskiego [2] [3] .

Galeria wybranych dzieł [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b c d e Paul LANDOWSKI . [w:] Profile [on-line]. gw.geneanet.org. [dost?p 2021-10-12]. ( ang. ) .
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Artur Hanula: Paul Landowski ? potomek powsta?ca styczniowego, autor słynnego pomnika Chrystusa w Rio de Janeiro . [w:] Polska we Francji [on-line]. polskifr.fr, 2019-07-19. [dost?p 2021-10-12]. ( pol. ) .
  3. ↑ a b c d e Znane postacie: rze?biarz Paul Landowski . paryz.pl. [dost?p 2021-10-12]. ( pol. ) .
  4. ↑ a b c Paul Landowski ? rze?biarz polskiego pochodzenia . polonia.tvp.pl, 2020-10-13. [dost?p 2021-10-12]. ( pol. ) .
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Paul Landowski . [w:] Biographies [on-line]. wonders-of-the-world.net. [dost?p 2021-10-12]. ( ang. ) .
  6. ↑ Landowski, Paul Maximilien (1er juin 1875 ? 31 mars 1961) . agorha.inha.fr. [dost?p 2021-10-13]. ( fr. ) .
  7. ↑ Michele Lefrancois: Paul Landowski: l'œuvre sculpte . books.google.pl, 2009. [dost?p 2021-10-12]. ( fr. ) .
  8. ↑ Le geste insolite des etudiants devant la statue de Montaigne ! . pariszigzag.fr. [dost?p 2021-10-12]. ( fr. ) .
  9. ↑ Paul Landowski . lucindariley.co.uk. [dost?p 2021-10-13]. ( ang. ) .
  10. ↑ Olympic Art Competition . [w:] Olympic Games 1928 Amsterdam [on-line]. olympic-museum.de. [dost?p 2021-10-12]. ( ang. ) .
  11. ↑ Paul Landowski . [w:] Memorials [on-line]. findagrave.com. [dost?p 2021-10-13]. ( ang. ) .
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Landowski&oldid=73429386 ”