Pałac Krolewski w Casercie

Pałac krolewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio ^[1]
18th-Century Royal Palace at Caserta with the Park, the Aqueduct of Vanvitelli, and the San Leucio Complex ^[a]
	Obiekt z listy ?wiatowego dziedzictwa UNESCO
	; Front pałacu (od strony Piazza di Carlo III )
Pa?stwo	Włochy
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III, IV
Numer ref.	549
Region	Europa i Ameryka Połnocna
	Historia wpisania na list?
Wpisanie na list?	1997 ; na 21. sesji
	Poło?enie na mapie Kampanii Pałac Krolewski w Casercie
	Poło?enie na mapie Włoch Pałac Krolewski w Casercie
	41°04′24,1″N 14°19′36,9″E / 41,073361 14,326917
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na list? UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Pałac Krolewski w Casercie ( wł. Reggia di Caserta lub Palazzo Reale di Caserta ) ? najwi?ksza z czterech byłych rezydencji krolewskich (obok Neapolu , Capodimonte i Portici ), wybudowana została dla dynastii Burbonow , panuj?cych w XVIII i XIX wieku w Krolestwie Neapolu i Krolestwie Sycylii (przekształconych potem w jedno Krolestwo Obojga Sycylii ).

W 1996 pałac wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli’ego (otwartym 7 maja 1762) i zespołem San Leucio, został wpisany na list? ?wiatowego dziedzictwa UNESCO .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

W czasie kiedy budowano pałac w Casercie, Krolestwo Neapolu nie było ani pot??ne, ani dobrze prosperuj?ce, reprezentacyjny pałac miał stanowi? wizytowk? dynastii Burbonow jako wspaniały, nowy o?rodek administracyjny Krolestwa i miejsce do oficjalnych ceremonii. Pałac miał te? jednak by? bezpiecznym schronieniem dla rodziny krolewskiej i dworu, w Neapolu bowiem, ktory jest poło?ony tu? nad brzegiem morza, Burbonowie nara?eni byli na mo?liwe obl??enia przez wrogie floty. Krol zdecydował rownie? o wybudowaniu w Casercie teatru (wzorowanego na Teatro di San Carlo z Neapolu), du?ej biblioteki i uniwersytetu.

Budow? rozpocz?to w 1752 na ?yczenie krola Karola III Burbona , według projektu jego nadwornego architekta Luigiego Vanvitellego . Ostatecznie jednak krol w pałacu nigdy nie zamieszkał ? w 1759 zmarł bezdzietnie jego starszy przyrodni brat ? Ferdynand VI , krol Hiszpanii , i Karol zrzekł si? tronu Neapolu, aby obj?? tron Hiszpanii. Budow? kontynuował dopiero jego trzeci syn ? Ferdynand I .

Architektura [ edytuj | edytuj kod ]

Głownym modelem dla Vanvitellego był sam pałac w Wersalu i dlatego te? architekt nie?wiadomie powtorzył te same bł?dy, co budowniczowie Wersalu. Powstała ogromna budowla o ponad 1200 salach, z wielkimi klatkami schodowymi i bogato wyposa?onymi apartamentami ? wszystko w małym, ubogim miasteczku. Bogate barokowe fasady do dzisiaj silnie kontrastuj? z typow? włosk? okolic? spalon? sło?cem. Karol III wychował si? w Pałacu Krolewskim w Madrycie , ktory został zaprojektowany przez Filippo Juvarra dla ojca Karola ? Filipa V Burbona , a jego modelem był znowu Charlottenburg .

Pałac ma kształt ogromnego kwadratu, z dwoma głownymi skrzydłami przecinaj?cymi si? pod k?tem prostym i czterema innymi skrzydłami, ktore tworz? ?ciany kwadratu. Pałac posiada cztery wewn?trzne dziedzi?ce. Obszerny o?miok?tny westybul zdaje si? by? inspirowany przez Bazylik? Santa Maria della Salute w Wenecji , podczas gdy pałacowa kaplica najcz??ciej jest porownywana do kaplicy krolewskiej w Wersalu Roberta de Cotte’a .

Vanvitelli zmarł w 1773, budow? kontynuował jego syn Carlo, a? zako?czył j? w 1780. Po uko?czeniu pałac wygl?dał ol?niewaj?co, ale rodzina krolewska wcale nie sp?dzała tu wiele czasu. Pobliskie ?redniowieczne miasteczko ? San Leucio jest oddalone 10 kilometrow na połnocny wschod, miało by? wzorcowym miastem wybudowanym przez Ferdynanda I. Nadal jest o?rodkiem produkcji jedwabiu, ktor? zainicjował krol. Planowano wybudowanie monumentalnej alei o długo?ci 20 kilometrow, ktora poł?czyłaby Casert? z Pałacem Krolewskim w Neapolu ? planu tego jednak nigdy nie zrealizowano.

Park [ edytuj | edytuj kod ]

Z tyłu pałacu znajduje si? rozległy parki o powierzchni 120 ha z fontannami, kaskadami i rze?bami. Dzieli si? na dwie cz??ci; ogrod w stylu angielskim i ogrod w stylu włoskim. Jest poło?ony cz??ciowo na skarpie. Od pałacu w stron? skarpy ci?gnie si? ku horyzontowi prosty, głowny ci?g wodny, ktory ozdobiony został przez Vanvitelli’ego m.in. w:

Fontann? Diany i Akteona (pos?gi autorstwa Paolo Persico , Brunelli i Pietro Solari ),
Fontann? Wenus i Adonisa (1770?1780),
Fontann? Delfinow (1773?1780),
Fontann? Eola ,
Fontann? Ceres .