Ta osoba nosi chi?skie nazwisko Ouyang .

Ouyang Xiu

歐陽脩

醉翁 (Zuiweng, ?Pijany starzec”)

Data i miejsce urodzenia	1007 Mianzhou
Data i miejsce ?mierci	22 wrze?nia 1072 Yingzhou
Zawod, zaj?cie	polityk, historyk, poeta, prozaik
Narodowo??	Han
Stanowisko	zast?pca naczelnego doradcy cesarza Chin
Pracodawca	cesarze dynastii Song
Mał?e?stwo	pani Xue
Dzieci	Ouyang Fa
Multimedia w Wikimedia Commons

Ouyang Xiu ( chi?. upr. ??修 ; chi?. trad. 歐陽脩 ; pinyin ?uyang Xi? ; Wade-Giles Ou-yang Hsiu ; imi? po?miertne : chi?. upr. 文忠 ; pinyin Wenzh?ng ; dosł. ?Kulturalny i Lojalny”; pseudonim : 醉翁 Zuiweng; ur. 1007 , zm. 22 wrze?nia 1072 ) ? jeden z najwi?kszych uczonych chi?skich , człowiek renesansu epoki Song : polityk, poeta i historyk . Jeden z ?o?miu wielkich mistrzow prozy epok Tang i Song”, autor wielkiej kroniki Xin Tang Shu , znacz?cy autor poezji fu , shi i ci , uciele?nienie chi?skiego ideału polityka-filozofa-literata.

W uznaniu zasług i wysoce moralnej postawy, wyra?aj?cej si? m.in. w odwa?nej krytyce bł?dnych posuni?? władcow, jest wyro?niany umieszczeniem tabliczki po?miertnej przy ołtarzach w ?wi?tyniach konfucja?skich , w?rod tzw. ?czterech po?niejszych mistrzow” ^[1] .

?ycie rodzinne [ edytuj | edytuj kod ]

Jego rodzina, odmiennie od wi?kszo?ci wpływowych rodow epoki Tang , nie pochodziła z połnocy Chin, lecz z (owczesnego) południa, z Luling w prowincji Jiangxi ^[2] . On sam urodził si? w Syczuanie , w Mianzhou ^[3] i nigdy w Jiangxi nie mieszkał. Jego rodzina nale?ała do powstaj?cej w ko?cowym okresie Tang i pocz?tkowym Song warstwy urz?dniczej, niezmiernie wpływowej od czasow songowskich do XX wieku, ktora zast?piła arystokracj? jako dominuj?c? sił? polityczn? w Chinach. Jego ojciec, jako pierwszy w rodzinie, osi?gn?ł w egzaminach urz?dniczych najwy?szy stopie? jinshi (w 1000 r.). Rodzina była do?? uboga (nikt wcze?niej nie pełnił funkcji urz?dniczych), ale wykształcona ? matka Xiu umiała czyta? i pisa?, czego nauczyła te? syna ^[4] . Po ?mierci m??a w 1010 roku zamieszkała z synem u jego stryja, tak?e jinshi i urz?dnika. Młody Ouyang po?yczał ksi??ki od zamo?niejszych s?siadow i sam je kopiował ? wielki wpływ na jego ideały i styl literacki wywarły przeczytane w wieku 10 lat dzieła Han Yu , znamienitego my?liciela i prozaika czasow tangowskich ^[2] . Wedle własnych wspomnie? Xiu był zasadniczo samoukiem, cho? gdy dwukrotnie nie zdał egzaminow, pojechał po nauk? do znanego uczonego Xu Yana , na ktorym zrobił dobre wra?enie i wraz z ktorym pojechał do stolicy, gdzie w kolejnych egzaminach ju? mu si? powiodło ^[5] .

Po otrzymaniu posady w 1031 o?enił si? z cork? Xu Yana, ktora wszak?e zmarła po porodzie w 1033. W 1035, w podobnych okoliczno?ciach, zmarła jego druga ?ona, corka urz?dnika Yang Daya. W 1037 o?enił si? po raz trzeci, z dam? nazwiskiem Xue ^[5] . Pani Xue, matka wszystkich jego dzieci, zmarła w 1089, prze?ywszy lat 73 ^[6] , 17 lat po ?mierci m??a. O jego ?yciu rodzinnym i mał?e?stwach nie wiadomo prawie nic ? był to temat, ktory pomijał w swoich utworach o charakterze autobiograficznym ^[7] .

Działalno?? polityczna [ edytuj | edytuj kod ]

Do egzaminow urz?dniczych Ouyang Xiu przyst?pił po raz pierwszy w wieku 16 lat, ale pierwsze dwie proby zako?czyły si? niepowodzeniem. W 1029 zdał na ni?szy stopie?, a rok po?niej na najwy?szy, jinshi , i otrzymał niskie stanowisko w Luoyangu , gdzie obracał si? w towarzystwie młodych intelektualistow, tworz?c (wzorem Han Yu) proz? w stylu gu wen , snuj?c rozwa?ania filozoficzne i pisz?c poezje, ktore przyniosły mu znaczny rozgłos. Inny, mniej pozytywny rozgłos, zyskał jako bywalec uczt, podczas ktorych młodzi pisarze pili, tworzyli i wymieniali wiersze, cieszyli si? towarzystwem kurtyzan i dyskutowali o polityce. Ten ?rozrywkowy” tryb ?ycia Ouyang Xiu porzucił dopiero koło trzydziestki ^[2] .

Sława, jak? Ouyangowi przyniosły osi?gni?cia literackie, wpłyn?ła na przyznanie mu stanowiska w Akademii Cesarskiej w Kaifengu w 1034. Gdy prefekt stolicy, Fan Zhongyan , zwolennik reform, skrytykował nepotyzm przy przyznawaniu stanowisk i zaproponował zmiany w zasadach rekrutacji urz?dnikow, nara?aj?c si? tym samym na krytyk? najwy?szych władz, Ouyang Xiu wyst?pił z własn? krytyk? przeciwnikow Fana. W rezultacie został zdegradowany i wysłany na dalek? prowincj?, do zachodniego Hubei . Zyskał jednak uznanie w?rod uczonych-urz?dnikow jako osoba prawa i broni?ca pryncypiow ^[8] . W trakcie zesłania napisał pierwszy manuskrypt Wudai Shiji ( Zapiski o Pi?ciu Dynastiach ), kroniki okresu mi?dzy dynastiami Tang i Song ^[9] .

W 1040 Fan Zhongyan, ktory postulował wzmocnienie sił obronnych pa?stwa, został przywrocony do łask wobec zagro?enia inwazj? pa?stw Liao i Xixia , ktore zawarły sojusz. Ouyang Xiu, od dawna zainteresowany strategi?, chciał obj?? urz?d na połnocnej granicy, by zaj?? si? planowaniem obrony ? odmowił wszak?e stanowiska sekretarza Fana, gdy to jego delegowano nad granic? z Xixia, albowiem nie chciał sprawia? wra?enia, ?e wykorzystuje koneksje. Dwor zlecił mu wi?c sporz?dzenie katalogu cesarskiej biblioteki, co Ouyang uczynił, znacz?co posiłkuj?c si? znaleziskami archeologicznymi dla uzupełnienie brakow w ksi?gach staro?ytnych. Katalog Chongwen zongmu został wydany w 1041 (z suplementem w 1062), a Ouyang zyskał uznanie nie tylko jako literat, lecz tak?e jako gentleman zawsze stoj?cy na stra?y zasad, nawet gdy jest to wbrew jego ambicjom ^[8] .

Wobec zagro?enia ze strony pa?stw połnocnych Fan Zhongyan i jego poplecznicy rozpocz?li seri? reform, wi???c zmiany w strukturze pa?stwa ze wzmacnianiem jego obronno?ci. Fan został powołany z powrotem na dwor dzi?ki nieformalnemu wstawiennictwu Ouyanga u cesarza i mi?dzy 1043 a 1045 wprowadzał seri? zmian, znanych jako reformy Qingli . W 1045 cesarz zmienił jednak zdanie, odwołał reformatorskie edykty, a wspieraj?cych je urz?dnikow (w tym Ouyanga) zesłał na prowincjonalne urz?dy. Po pi?ciu latach słu?by na prowincji Ouyang ponownie otrzymał posad? na dworze, ale w 1052 musiał na dwa lata zrezygnowa? z urz?du, ze wzgl?du na obowi?zkow? ?ałob? po ?mierci matki. W czasie ?ałoby przeniosł ciała rodzicow i pochował je w rodzinnym grobie w Liuling; nigdy ju? do rodzinnego domu nie wrocił i zamieszkał w Yingzhou , gdzie nabył ziemi?, a w 1068 zbudował sobie rezydencj? ^[10] .

W 1054 wrocił na dwor, a cesarz Renzong przyznał mu stanowisko w Akademii Hanlin ; zlecił mu tak?e redakcj? Xin Tang Shu ( Nowej Ksi?gi Tangow ), oficjalnej kroniki poprzedniej dynastii . Ouyang pracował nad tym dziełem do 1060 roku, osobi?cie pisz?c około połowy tekstu. W 1055 posłował na dwor Liao; jego pisma były wysoko cenione w Liao, regularnie wi?c reprezentował dwor songowski podczas przyjmowania ambasadorow tego połnocnego pa?stwa. Pełnił rownie? inne funkcje ceremonialne, a tak?e egzaminował kandydatow na najwy?szy stopie? jinshi ^[6] .

Na pocz?tku lat 60. XI wieku Ouyang Xiu nale?ał do najwa?niejszych ludzi w pa?stwie, piastuj?c stanowiska w Akademii Hanlin, zast?pcy komisarza ds. wojskowych, wiceministra finansow i zast?pcy naczelnego doradcy (czyli de facto wicepremiera). On i grupa uczonych o podobnych pogl?dach stanowili głown? sił? polityczn?, oddan? ju? nie reformom, ale stopniowemu usprawnianiu aparatu pa?stwowego, przede wszystkim przez promocj? uczonych, ktorzy zdali egzaminy cesarskie, ktorych system został tak?e ulepszony ^[11] . Ouyang ju? jako młody człowiek promował ludzi, ktorych uznawał za zdolnych i godnych wysokich stanowisk, nie kieruj?c si? sympatiami politycznymi czy osobistymi ? w czasie sporow frakcyjnych na dworze okazywało si? potem, ?e jego protegowani s? rozproszeni po wszystkich stronnictwach, co było po?rednim ?wiadectwem jego bezstronno?ci. Nawet jego zawzi?ty przeciwnik polityczny, Wang Anshi , przyznał w swojej eulogii , ?e Ouyang był powszechnie ceniony za sw? prawo?? i sprawiedliwo?? ^[12] .

Wierny ideałom konfucja?skim , starał si? je konsekwentnie wdra?a? w ?ycie i podkre?lał rol? przemian w duchu konfucja?skim, ze wzgl?du na erozj? warto?ci w społecze?stwie chi?skim, wywołan? wpływami buddyzmu . Nie nawoływał do zwalczania buddyzmu, lecz do powrotu do tradycyjnych konfucja?skich zasad moralnych. Jego wkład w histori? konfucjanizmu nie polega na wł?czeniu si? w nurt rodz?cego si? wowczas neokonfucjanizmu , lecz na konsekwentnym wdra?aniu ideałow w praktyk? polityczn? ^[13] . Odmawiał anga?owania si? w rozwa?ania metafizyczne (co niektorzy uwa?ali za niezb?dne, by doda? my?li konfucja?skiej gł?bi, niezb?dnej do konkurowania z buddyzmem i taoizmem ), twierdz?c, ?e ?ksi?gi klasyczne mowi? o realnych problemach; my te? powinni?my” ^[14] .

W 1067, gdy nastał nowy cesarz Shenzong , ktory poparł radykalnego reformatora Wang Anshi, nieprzyjazne Ouyangowi stronnictwo rozpocz?ło ataki, ł?cznie z oskar?eniem go o nierz?d z własn? synow?. Nikt, ł?cznie z cesarzem, nie wierzył w t? jawn? potwarz, niemniej oskar?enie musiało zosta? formalne zbadane. Zacz?to mu wypomina? ?grzechy młodo?ci”, kiedy odwiedzał kurtyzany ? wszystkie te oskar?enia gł?boko zraniły ministra, ktory postanowił odej?? na emerytur?. Cesarz nie zezwolił na to, ale zgodził si?, by Ouyang odszedł z dworu i obj?ł stanowiska na prowincji; powierzono mu urz?dy wokoł Yingzhou, tak ?e mogł mieszka? w swoim domu i stamt?d wypełnia? swoje obowi?zki. Ostatecznie odszedł na emerytur? w 1071, a rok po?niej zmarł ^[6] .

Działalno?? literacka [ edytuj | edytuj kod ]

Wst?p do Katalogu dawnych zapiskow Ouyanga Xiu

Okre?lany mianem ?giganta w?rod gigantow owczesnej literatury” ^[15] , Ouyang Xiu ju? za ?ycia cieszył si? sław? jednego z najwi?kszych mistrzow p?dzla owczesnych Chin. Pozostawił po sobie wielk? spu?cizn? tekstow literackich (poetyckich i pisanych proz?), jak rownie? wielkie dzieła literatury faktu ? przede wszystkim historyczne. Był mistrzem prozy politycznej, co wida? w jego formalnych esejach, lecz zostawił te? zbiory anegdot, komentarzy i krytyki literackiej.

Poeta [ edytuj | edytuj kod ]

Ouyang Xiu był doskonałym poet?, zarowno w klasycznym stylu shi , popularnym od czasow dynastii Tang, jak i nowym ci , mniej rygorystycznym formalnie. Pie?ni ci były pierwotnie ?piewane, cz?sto przez kurtyzany w przybytkach rozrywki, ktore Ouyang za młodu odwiedzał; teksty nierzadko tworzyli młodzi literaci-uczeni. W du?ej mierze dzi?ki Ouyangowi, ktory u?ywał tej formy nie tylko w romantycznej poezji, pierwotnie dominuj?cej ten gatunek, wiersze ci stały si? uznanym medium poetyckim w Chinach ^[12] , cho? niektorzy traktowali jego tworczo?? w tym zakresie jako ?wiadectwo słabo?ci moralnej ^[16] . Po?niejsi krytycy z czasow dynastii Qing skłaniali si? do odwrotnej interpretacji: skoro tak prominentna posta? pisała tego typu wiersze, musz? one zawiera? moralne (konfucja?skie) przesłanie ^[17] . Przykładem poezji ci jest jego dwana?cie wierszy o dwunastu miesi?cach, na melodi? owcze?nie popularnej pie?ni ?Duma rybaka” (Wang Anshi, a po?niej Liang Qichao te? pisali wiersze do tej melodii) ^[18] .

Tworzył tak?e poematy (rapsodie) typu fu , w ktorych wykorzystywał na tyle lu?ne metrum i wersyfikacje, ?e były bardzo zbli?one do prozy; wraz z Su Shi stworzyli w ten sposob nowy podgatunek, nazwany wen-fu , co mo?na tłumaczy? jako poematy proz? ^[19] . Nie znaczyło to, ?e nie potrafił tworzy? regularnych fu ? w rzeczywisto?ci obaj poeci byli uznanymi mistrzami gatunku, sławnymi z błyskotliwego u?ycia paraleli, jasno?ci i umiej?tnego mieszania stylu staro?ytnego i tzw. ?prozy paralelnej” ^[20] . Prawdopodobnie najsławniejszy wiersz fu Ouyang Xiu, Fu o d?wi?kach jesieni , jest nietypowym przykładem zastosowania zasadniczo opisowego gatunku do celow lirycznych ^[21]

Prozaik [ edytuj | edytuj kod ]

Pod wpływem Han Yu tworzył ?wiadomie archaizowan? proz?, w tzw. ?starym stylu”, gu wen , na?laduj?cym formy sprzed czasow dynastii Han , prostszym i odrzucaj?cym ozdobniki, popularne w po?niejszych epokach. Był wielkim propagatorem tego stylu, wpływowym ju? w czasach młodo?ci, ze wzgl?du na powszechnie uznany talent literacki ^[12] .

Nominacja Ouyanga na naczelnego egzaminatora miała wielki wpływ na utrwalenie si? ?starego stylu”, poniewa? zacz?ł on wymaga? od zdaj?cych egzaminy pisania w tym stylu, a nie dot?d popularniejszym stylu prozy rownoległej, bianwen . Z tego powodu nowe pokolenie uczonych-pisarzy przej?ło ten styl ? byli w?rod nich najwybitniejsi songowscy literaci ^[22] . Trzech z ?o?miu mistrzow prozy Tang i Song” zdało finałowy egzamin na stopie? jinshi pod okiem Ouyang Xiu w 1057: Su Shi, Su Che i Zeng Gong ^[23] . Pozostałych pi?ciu mistrzow to Han Yu i Liu Zongyuan (773?819) (z czasow dynastii Tang), a z okresu Song: Wang Anshi, Su Xun (ojciec Su Shi i Su Che). Osmym był sam Ouyang Xiu ^[24] .

J?zyk prozaikow z okresu Song, w szczegolno?ci Ouyang Xiu, był prostszy i bardziej potoczny od mocno archaizuj?cego stylu Han Yu. Proza Ouyanga była szczegolnie chwalona za klarowno?? i przejrzysto?? wywodu, ktorego słowa płyn?ły prosto i bez wysiłku, i płynno?? wypowiedzi ^[25] . Pozostawił po sobie formalnie napisane eseje, jak np. Pengtang lun ( O frakcjach politycznych ), b?d?ce przykładami wy?mienitej argumentacji i retoryki. Jego talent literacki szczegolnie wida? w nieformalnych pismach, ktore charakteryzuj? si? bardzo osobistym tonem. W listach, przedmowach czy inskrypcjach nagrobnych potrafił odwoła? si? do uczu? w sposob typowy wcze?niej jedynie dla poezji. Podobnie osobiste s? jego nieformalne eseje, cz?sto na tematy bliskie jego ?yciu, takie jak wspomnienia z dzieci?stwa czy przedmioty z jego kolekcji. Opisuj?c realne przedmioty, jak lampa czy cytra , przydawał im gł?bsze, metaforyczne znaczenia, cz?sto snuj?c wokoł nich w?tki autobiograficzne, nie redukuj?c ich wszak?e do jedynie symboli czy przeno?ni . Wykorzystuj?c proz? do przekazania gł?boko osobistych odczu?, nadawał jej poetycki charakter ^[26] . Jednym z jego najbardziej znanych i osobistych esejow jest Zuiwen ting ji ( Pawilon Starego Pijaka ), w ktorym opisywał on rado?? czerpan? z wesołego towarzystwa, z ł?czno?ci z natur? i z umiej?tno?ci przeło?enia tych do?wiadcze? na j?zyk pisany. ?Stary Pijak” (醉翁, Zuiwen ) to przydomek literacki, ktory Ouyang przyj?ł w stosunkowo młodym wieku 39 lat i ktorego u?ywał do ko?ca ?ycia, aczkolwiek na staro?? okre?lał si? te? mianem Liuyi jushi , ?Emerytowany Uczony Sze?ciu” (jednej biblioteki, jednej kolekcji br?zow, jednej cytry, jednego zestawu weiqi i jednego dzbana z winem; on sam był szostym) ^[27] .

Ouyang Xiu był tak?e jednym z wiod?cych (obok Fan Zhongyana, Wang Anshi i Sima Guanga ) przedstawicieli tzw. ?studiow songowskich” ( Song xue ). Była to zapocz?tkowana przez Hu Yuana i Sun Fu szkoła interpretacji konfucja?skich klasykow , maj?ca dwa głowne cele: po pierwsze odkrycie prawdy i znaczenia zawartego w tych ksi?gach, a po drugie ? zwi?kszenie u?yteczno?ci ich studiowania ^[28] . Jako historyk literatury Ouyang jako pierwszy podał w w?tpliwo?? autorstwo Konfucjusza komentarzy do Yijing , co potwierdzaj? wspołczesne badania ^[29] . Przedstawiciele Song xue odrzucili wywodz?c? si? z czasow dynastii Han tradycj? studiow o charakterze tekstualnym, zajmowania si? budow? zda? w ksi?gach klasycznych, a zwrocili si? ku znaczeniu i argumentacji zawartej w tych ksi?gach, buduj?c na ich podstawie własne interpretacje ^[28] . Wymagało to studiow nad j?zykiem i znakami u?ywanymi do jego zapisu , co skierowało ich w kierunku bada? epigraficznych ^[28] .

Jednym z pierwszych dzieł tej?e epigrafiki jest Zbior dawnych zapisow (集古?, Ji gu lu ), b?d?cy wynikiem prac nie tylko leksykograficznych, lecz tak?e archeologicznych ^[28] . Ouyang Xiu był zapalonym kolekcjonerem, ktory w ka?dym miejscu, w ktorym pełnił funkcje urz?dnicze, wyszukiwał stare stele z inskrypcjami i sporz?dzał odbitki . Jego przyjaciele, znaj?c jego pasj?, przysyłali mu odbitki z miejsc swojego pobytu. Ouyang Xiu zbierał inskrypcje jako historyk (traktuj?c je jako stare oryginalne dokumenty, pozbawione bł?dow po?niejszych kopistow), ale tak?e by zachowa? dla potomno?ci dzieła, ktore ulegały zniszczeniu (np. na skutek działania warunkow atmosferycznych). Uwa?ał tak?e, ?e dawne inskrypcje maj? wielk? warto?? estetyczn? i dydaktyczn?; najwy?ej cenił kaligrafi? z epoki Tang, nie powa?ał za? wspołczesnych sobie kaligrafow (z wyj?tkiem kilku) uwa?aj?c ich za ?marnych kopistow”. Jego komentarze na temat estetyki kaligrafii i (postulowanego) zwi?zku mi?dzy jako?ci? pisma a jako?ci? charakteru pisz?cego czyni? Zbior dawnych zapisow pocz?tkiem tradycji krytyki i teorii kaligrafii, kontynuowanej po?niej przez mistrzow songowskiej kaligrafii, jak: Su Shi, Huang Tingjian i Mi Fei ^[30] .

Ouyang Xiu pozostawił te? komentarze na temat własnej kaligrafii w dwoch niewielkich szkicach Bi shuo ( P?dzel mowi ) i Shi bi ( ?wiczenia p?dzla ); s? to najprawdopodobniej lu?ne notatki poczynione w czasie ?wicze? kaligraficznych. Autor stwierdza w nich, ?e nie jest dobrym kaligrafem, ale pisanie sprawia mu wielk? przyjemno?? i jest doskonał? rozrywk? starego człowieka (sławny jako poeta i pisarz, Ouyang nie nale?ał do cenionych kaligrafow) ^[30] . Był tak?e autorem zbioru uwag, anegdot i krytyki poezji Shi hua ( Rozmowy poetyckie ), jak rownie? zbioru anegdot z ?ycia dworskiego, spisanych na emeryturze. We wszystkich tych przykładach nie-literackiej prozy styl Ouyanga jest rownie widoczny, jak w jego osobistych esejach ^[31] .

Historyk [ edytuj | edytuj kod ]

Jako redaktor i autor 75 z 225 rozdziałow Nowej Ksi?gi Tangow Ouyang Xiu w pełni ukazał swe mistrzostwo w prozie gu wen , emuluj?c styl Sima Qiana , najwi?kszego chi?skiego historyka. Elementem jego warsztatu było te? uznanie warto?ci moralnych jako rownie istotnych co fakty historyczne ^[6] . Nadmierne ingerencja w teksty ?rodłowe i praktyka streszczania raczej ni? cytowania dokumentow w cało?ci były krytykowane z punktu widzenia metod historycznych. Ouyang czynił tak w imi? zwarto?ci i stylu prozy, i za nie jest podziwiany przez oceniaj?cych jego dzieło pod k?tem literackim. Ostatecznie uznanie literackich walorow Xin Tang shu spowodowało, ?e przetrwały obydwie wersje, Ouyanga i starsza, skompilowana przez Liu Xu w czasach Po?niejszej dynastii Jin ^[32] .

Stworzona w latach 1036?1039 ^[9] kronika Wudai shiji ^[a] , Zapiski o Pi?ciu Dynastiach , stanowi wybitny przykład narracji historycznej. Dzieło jest niezwykle ?wiadomie skonstruowane, by osi?gn?? efekt literacki (płynnej narracji) i moralny (unaocznienie warto?ci konfucja?skich ) przy zachowaniu drobiazgowej staranno?ci faktograficznej. Biografie s? zgrupowane według warto?ci moralnych, jakie sob? reprezentuj?, a moralny konserwatyzm wida? te? w pochwale chi?skich bohaterow, krytyce nadmiernie samodzielnych kobiet, erozji warto?ci rodzinnych i braku uczciwo?ci w polityce ^[33] . Zwarty i logicznie zorganizowany tekst był ideałem Ouyanga, wi?c dokonał on gruntownej rewizji poprzedniej kroniki Pi?ciu Krolestw, ktora miała charakter nieco chaotycznego zbioru dokumentow. Swojemu dziełu, wzorem Sima Qiana, nadał bardzo przejrzyst? struktur?: najpierw Annały ka?dej dynastii, potem Biografie rodow imperialnych, Biografie indywidualne wa?nych postaci, Traktaty o astronomii i administracji, dziesi?? Traktatow Chronologicznych o Dziesi?ciu Krolestwach i Zał?czniki o pa?stwach barbarzy?skich ^[34] . W odro?nieniu od innych kronik dzieło to jest w zasadniczo wył?cznie autorstwa Ouyang Xiu, z minimalnymi dodatkami innych autorow ^[9] . Ze wszystkich chi?skich kronik ta ma najbardziej polemiczny charakter: autor traktuje komentarze, w ktorych wyra?a zdumienie i oburzenie nieprawo?ci? opisywanych czasow, jako rownie istotne jak reszta tekstu dla samej narracji historycznej. Komentarze stanowi? integraln? cz??? tekstu, przeplataj?c opisy faktow (lecz Ouyang zawsze zaznacza, ktory fragment jest komentarzem) ^[35] .

Spu?cizna [ edytuj | edytuj kod ]

Mimo piastowania najwy?szych urz?dow nie zgromadził wielkich dobr ani posiadło?ci. Jego zst?pni podtrzymali jednak dobre imi? rodu, a kilku z nich osi?gn?ło wysokie stanowiska, głownie dzi?ki własnym zasługom ^[4] .

Ouyang Xiu był ?wiadomy swojej roli pisarza i pod koniec ?ycia osobi?cie i z wielk? staranno?ci? przygotował edycj? własnych dzieł pod tytułem Zhu Shi Ji ( Zbior [pism] emerytowanego urz?dnika ). Edycji doko?czył jego syn, a Su Shi doł?czył wst?p ^[36] . Swoj? kronik? Pi?ciu Krolestw, napisan? pod koniec lat 30. XI wieku, znacz?co przebudował w latach 50. XI wieku, by poprawia? i doszlifowywa? przez reszt? ?ycia ? dzieło to zostało wydane dopiero po jego ?mierci, w 1077 ^[37] . 100 lat po ?mierci pisarza jego ziomkowie z Luling w ci?gu sze?ciu lat (1191?1196) przygotowali wydanie dzieł wszystkich, trzykrotnie dłu?sze od Zhu Si Ji , pod tytułem Ouyang Xiu Wenzhonggong ji ; do dzieła doł?czono notki o kompilacji i chronologiczn? biografi? ^[36] .

Li Dongyan , uczony i najwy?szy urz?dnik Akademii Hanlin za czasow dynastii Ming , podziwiał spokoj i kultur? osobist? widoczn? w pismach Ouyanga Xiu, ktorego uwa?ał za ideał uczonego-urz?dnika, oddanego w rownym stopniu słu?bie pa?stwu i literaturze ^[38] .

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• F.W. Mote: Imperial China: 900?1800 . Harvard: Harvard University Press , 1999, s. 15. ISBN  0-674-44515-5 .
• Ronald Egan: The literary works of Ou-yang Hsiu (1007-72) . Cambridge Cambridgeshire New York: Cambridge University Press, 1984. ISBN  978-0-521-25888-3 . ( ang. ) .
• Ronald C. Egan: Expository Prose. W: Victor H. Mair: The Columbia History of Chinese Literature . Nowy York: Columbia University Press, 2001. ISBN  0-231-10984-9 .
• Victor H. Mair: The Columbia History of Chinese Literature . Nowy York: Columbia University Press, 2001. ISBN  0-231-10984-9 .
• Richard L. Davis: Introduction. W: Ouyang Xiu: Historical Records of the Five Dynasties . Richard L. Davis (tłumacz). New York: Columbia University Press, 2004. Sprawd? autora:1.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Kolekcja wierszy Ouyang Xiu z angielskimi tłumaczeniami