Order Wojskowy Chrystusa
Real Ordem dos Cavaleiros de Nosso Senhor Jesus Cristo

Awers insygniow III (wst?ga i gwiazda) i VI klasy (na wst??ce)
Baretka I klasy
Baretka II klasy
Baretka III klasy
Baretka IV klasy
Baretka V klasy
Baretka VI klasy
Ustanowiono	15 marca 1319 (order zakonu) 1918 (order ?wiecki)
Wielko??	55 × 43 mm (I?III klasa) 38 × 28 mm (IV i V klasa) 70 mm (?rednica gwiazdy)
Powy?ej	Krzy? Wojenny
Poni?ej	Order Wojskowy Avis
Multimedia w Wikimedia Commons

Order Wojskowy Chrystusa ( port. Ordem Militar de Cristo ) ? zało?ony jako zakon rycerski w 1318 w Portugalii przez krola Dionizego I po kasacie zakonu templariuszy w 1312, przekształcony w order krolewski w 1789, a nast?pnie w republika?skie odznaczenie pa?stwowe od 1918.

Historia zakonu i orderu [ edytuj | edytuj kod ]

Powstał jako Zakon Rycerzy Chrystusa ( łac. Militia Domini Nostri Jesu Christi ). Na mocy bulli papieskiej z 1319 zakon przej?ł maj?tek templariuszy w Portugalii. Głown? siedzib? miał pocz?tkowo w Castro Marim , a nast?pnie w 1357 siedzib? przeniosł do dawnego głownego zamku portugalskich templariuszy w Tomarze ? do tamtejszego Klasztoru Zakonu Chrystusa . Pierwszy mistrz zakonu wywodził si? z zakonu Avis , ale szeregowymi członkami w pierwszym pokoleniu byli dawni templariusze. Zakon przyj?ł reguł? Kalatrawy i duchowe przewodnictwo opactwa cysterskiego w Alcobaca . Stroj zakonny był koloru białego.

Zakon odgrywał wa?n? rol? w Portugalii, jego maj?tek był wykorzystywany do finansowania wypraw zamorskich, a jego członkowie brali udział w wielkich odkryciach geograficznych oraz przyczynili si? do budowy portugalskiego imperium kolonialnego. Do zakonu nale?eli m.in. ksi??? Henryk ?eglarz oraz przyszły krol Portugalii Jan II . Na pocz?tku XVI w. zakon miał 454 komandorii w Portugalii, Afryce i Indiach.

W 1492 papie? Aleksander VI zwolnił Zakon Chrystusa ze ?lubow religijnych, co potwierdził papie? Juliusz II . W ten sposob zakon został wł?czony do korony portugalskiej i stał si? ?orderem”. Jedynie kapelani zakonni prowadzili ?ycie klasztorne w Tomar a? do 1834.

W 1551 papie? Juliusz III nadał dziedzicznie tytuł wielkiego mistrza krolom Portugalii. Jednak?e, cho? Stolica Apostolska scedowała zarz?d zakonu na krolow Portugalii, to nadal była (i jest) Suwerenem zakonu i po dzi? dzie? jest to tak?e najwy?szy w hierarchii pontyfikalny zakon rycerski i order papieski: Militia Domini Nostri Jesu Christi ( Najwy?szy Order Chrystusa ). W ten sposob powstały dwie niezale?ne od siebie obediencje Zakonu Chrystusa.

W 1789 krolowa Maria I dokonała sekularyzacji zakonu i przekształcenia go w odznaczenie nadawane za zasługi pod nazw? Order Krolewski Rycerzy Pana Naszego Jezusa Chrystusa ( port. Real Ordem dos Cavaleiros de Nosso Senhor Jesus Cristo ). Odt?d nadawany był rownie? jako cz??? składowa najwa?niejszego portugalskiego odznaczenia ? Wst?gi Trzech Orderow , a tak?e Wst?gi Dwoch Orderow .

Po obaleniu monarchii w Portugalii wszystkie ordery o katolickim charakterze zostały zniesione 15 pa?dziernika 1910 (utrzymano jedynie Order Wojskowy Wie?y i Miecza ).

W 1918 republika?ski rz?d dokonał przywrocenia orderu, ktory stał si? odt?d wysokim odznaczeniem pa?stwowym Republiki Portugalii.

Klasy orderu [ edytuj | edytuj kod ]

Pocz?tkowo podzielony na pi?? ^[1] , obecnie dzieli si? na sze?? klas ^[2] :

• klasa I ? Wielki Ła?cuch ( Grande-Colar ), klasa wprowadzona w 2021, ła?cuch orderowy oraz wszystkie insygnia II klasy ^[3] ,
• klasa II ? Krzy? Wielki ( Gra-Cruz ), wielka wst?ga wieszana z prawego ramienia do lewego boku i złota gwiazda orderowa na lew? pier?,
• klasa III ? Wielki Oficer ( Grande-Oficial ), komandoria wieszana na szyi i złota gwiazda orderowa na lew? pier?,
• klasa IV ? Komandor ( Comendador ), komandoria wieszana na szyi i srebrna gwiazda orderowa na lew? pier?,
• klasa V ? Oficer ( Oficial ), wst??ka wieszana na lewej piersi z rozetk? umieszczon? na klamrze,
• klasa VI ? Kawaler / Dama ( Cavaleiro / Dama ), wst??ka wieszana na lewej piersi na klamrze bez rozetki ^[2] .

Odznaczeni [ edytuj | edytuj kod ]

  Z tym tematem zwi?zana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Chrystusa (Portugalia) .

Znane osobisto?ci odznaczone Krzy?em Wielkim

Monarchowie:

Politycy:

Odznaczeni Polacy [ edytuj | edytuj kod ]

  Z tym tematem zwi?zana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Chrystusa (Portugalia) .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Aprova o Regulamento da Medalha Militar e das Medalhas Comemorativas das Forcas Armadas (Decreto Lei 316/2002, de 27 de Dezembro) . tretas.org. [dost?p 2015-08-21]. ( port. ) .
• Encyklopedia wojskowa: dowodcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa. T. 2 . Warszawa: PWN-Bellona, 2007, s. 65.
• Ordem Militar de Cristo . presidencia.pt. [dost?p 2015-08-31]. ( port. ) .
• Graus e Insignias da Ordem Militar de Avis . presidencia.pt. [dost?p 2015-08-31]. ( port. ) .
• Decreto n.° 5.030, de 1 de Dezembro de 1918 Restabelece as Ordens de Cristo e de Santiago da Espada; e remodela as de Avis e da Torre e Espada. W: Resenha historico-militar das campanhas de Africa: 1961-1974, . T. 5. EME, CECA, 1990, s. 13, 58.
• Estrangeiros com Ordens Portuguesas . presidencia.pt. [dost?p 2015-08-31]. ( port. ) .
• Anuario: Ordens Honorificas Portuguesas, Ciadadaos Estrangeiros 1910-2006 . Lizbona: Presidencia da Republica, Chancelaria das Ordens Honorificas Portuguesas, 2006. Brak numerow stron w ksi??ce
• Bernard Burke: The book of orders of knighthood and decorations of honour of all nations . Londyn: Hurst and Blackett, 1858. s. 185-186. [dost?p 2014-10-03]. ( ang. ) .
• Antonio M. Trigueiros & Gustav A. Tammann: The Three Portuguese Military Orders of Knighthood (1789-1910) . Orders and Medals Society of America, 1997. [dost?p 2014-10-03]. ( ang. ) .
• Artidoro Augusto Xavier Pinheiro: Organisacao das ordens honorificas do Imperio do Brazil . Sao Paulo: J. Seckler, 1884. ( port. ) . Brak numerow stron w ksi??ce
• Historia da Ordem Militar da Torre e Espada, do Valor, Lealdade e Merito . presidencia.pt. [dost?p 2014-10-06]. ( port. ) .
• Historia da Banda das Tres Ordens . [w:] Ordens Honorificas Portuguesas [on-line]. presidencia.pt. [dost?p 2014-10-03]. ( port. ) .
• Wiesław Bo?cza-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowi?zuj?ce posiadaczy orderow, odznacze?, medali i odznak , Warszawa 1939, s. 495
• Португалия ? Военный орден Христа . awards.netdialogue.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-26)]. ( ros. ) . [dost?p 23 czerwca 2010]

• p
• d
• e

Portugalskie odznaczenia (według kategorii)

Republika Portugalska (od 1910)

Ordery dla głow pa?stw Wst?ga Trzech Orderow [Dawne] Ordery wojskowe Order Wie?y i Miecza Order Wojskowy Chrystusa Order Wojskowy Avis Order Wojskowy ?w. Jakuba od Miecza Ordery narodowe Order Infanta Henryka Order Wolno?ci Order Camoesa Ordery za zasługi cywilne Order Zasługi Order Wychowania Publicznego Order Zasługi dla Przedsi?biorczo?ci Odznaczenia Medal Waleczno?ci Wojskowej Krzy? Wojenny Medal za Wybitn? Słu?b? Medal Zasługi Wojskowej Medal Przykładnego Prowadzenia Ordery i odznaczenia nie nadawane Wst?ga Dwoch Orderow Order Imperium Medal Wojskowy Medal Zwyci?stwa

Krolestwo Portugalii (1139?1910)

Wst?ga Trzech Orderow Wst?ga Dwoch Orderow Order Wie?y i Miecza Order Chrystusa Order ?w. Benedykta z Aviz Order ?w. Jakuba od Miecza Order ?w. El?biety Order Vila Vicosa Order Skrzydła ?w. Michała Order Zasługi Rolniczej Order Zasługi Przemysłowej Medal Wojskowy