Oliver Joseph Lodge

Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1851 Penkhull
Data i miejsce ?mierci	22 sierpnia 1940 Lake
Zawod, zaj?cie	fizyk, wynalazca, pisarz
Multimedia w Wikimedia Commons

Sir Oliver Joseph Lodge (ur. 12 czerwca 1851 w Penkhull , zm. 22 sierpnia 1940 w Lake ^[1] ) ? brytyjski fizyk, wynalazca i pisarz. Jeden z pionierow radia, autor kilku patentow kluczowych dla rozwoju telegrafii bez drutu. Pomysłodawca idei skrocenia Lorentza .

?ycie i działalno?? [ edytuj | edytuj kod ]

Młodo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Był najstarszym z o?miu synow w rodzinie kupca Olivera Lodge’a (1826?1884) i Grace Heath (1826?1879). Obydwaj dziadkowie Lodge’a byli nauczycielami i duchownymi, a w jego bardzo licznej rodzinie znajdowali si? powa?ani przedstawiciele nauk, m.in. historycy Sir Richard Lodge i Eleanor Constance Lodge , matematycy Percy Heawood i Alfred Lodge , kartograf Edward Heawood . Po uko?czeniu szkoły w wieku lat 14 rozpocz?ł prac? w przedsi?biorstwie ojca. Pracuj?c nie zaniedbał swojego wykształcenia: brał udział w wykładach w Royal Institution w Londynie oraz w lokalnym Wedgwood Institute .

Kariera akademicka [ edytuj | edytuj kod ]

W wieku 22 lat opu?cił przedsi?biorstwo ojca i rozpocz?ł studia na Kolegium Uniwersyteckim w Londynie . Natychmiast te? został zatrudniony przez jednego z profesorow fizyki (Careya Fostera) jako asystent. W 1875 uko?czył studia, a w 1877 otrzymał stopie? doktora. Tu rozpocz?ł swoje prace naukowe. Pierwsza z nich, zaprezentowana w 1875 przed Physical Society dotyczyła rozkładu pola elektrycznego, nast?pnie Lodge zajmował si? przewodnictwem cieplnym, elektrycznym i termoelektryczno?ci?.

W 1881 został profesorem matematyki i fizyki na University College w Liverpoolu. Tutaj przeprowadził wi?kszo?? swoich prac do?wiadczalnych, w tym prace dotycz?ce fal elektromagnetycznych.

W 1900 został pierwszym rektorem nowo zało?onego Uniwersytetu w Birmingham . Poło?ył du?e zasługi dla jego rozwoju.

?ycie rodzinne [ edytuj | edytuj kod ]

W 1877 o?enił si? z Mary Fanny Alexander Marshall Newcastle-under-Lyme w 1877. Byli rownolatkami i znali si? ju? od dzieci?stwa. Mieli dwana?cioro dzieci, sze?ciu synow i sze?? corek, kolejno byli to: Oliver William Foster (1878?1955), Francis Brodie (1880?1967), Alec (1881?1938), Lionel (1883?1948), Noel (1885?1962), Violet (1888?1924), Raymond (1889?1915), Honor (1891?1979), Lorna (1892?1987), Norah (1894?1990), Barbara (1896?1983) oraz Rosalynde (1896?1983). Czterech z synow zało?yło przedsi?biorstwa wykorzystuj?ce wynalazki ojca. Brodie i Alec zało?yli Lodge Plug Company, ktore produkowało ?wiece zapłonowe do spalinowych silnikow samochodowych i lotniczych. Lionel i Noel zało?yli w 1913 fabryk? produkuj?c? filtry elektrostatyczne do oczyszczania dymu pod nazw? Lodge Fume Deposit Company Limited.

Po odej?ciu na emerytur? Sir Oliver i Lady Lodge osiedlili si? w 1920 w Normanton House niedaleko Stonehenge , tu w 1927 obchodzili złote gody, a dwa lata po?niej Lady Lodge zmarła. Oliver Lodge zmarł 22 sierpnia 1940.

Osi?gni?cia naukowe [ edytuj | edytuj kod ]

Badania nad elektryczno?ci? [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne badania Lodge’a nad elektryczno?ci? dotyczyły akumulatorow ołowiowych, przewodnictwa jonowego i fotoelektryczno?ci. Odkrył mo?liwo?? zastosowania pola elektrostatycznego do oczyszczania powietrza z pyłow i dymow. Idea filtrow elektrostatycznych została zaprezentowana na wykładach w Montrealu w 1884. Synowie Lodge’a Lionel i Noel wraz z W.F. Newmanem dla ich produkcji zało?yli firm? Lodge Fume Deposit Co. Ltd., ktora po kilku zmianach nazwy jest aktywna do dzi? ^[2] .

Lodge rozpocz?ł prace nad wyładowaniami elektrycznymi w 1881 pod wpływem apeli Williama Preece’a , głownego in?yniera brytyjskiej poczty, dotycz?cych uszkodze? urz?dze? telegraficznych pod wpływem wyładowa? atmosferycznych. Po?niej Lodge zauwa?ył, ?e opracowany w trakcie tych bada? iskrownik nadaje si? doskonale do inicjowania zapłonu w silnikach spalinowych. Wraz z synem Alecem w 1903 opatentował urz?dzenie zapłonowe, ktorego produkcja została podj?ta przez firm? zało?on? przez Aleca i drugiego syna Lodge’a Brodiego. Produkcja układow zapłonowych (a w szczegolno?ci ?wiec ) przynosiła znacz?ce profity ^[2] .

Fale elektromagnetyczne [ edytuj | edytuj kod ]

W trakcie swoich prac Lodge doszedł do koncepcji fal elektromagnetycznych, opracował metody ich wytwarzania i detekcji. Badania prowadził jednocze?nie z Heinrichem Hertzem i niezale?nie od niego, ale opublikował je o kilka miesi?cy po?niej. Wyniki swoich eksperymentow zademonstrował w czasie dwoch wykładow dla Royal Society of Arts w marcu 1888. Podkre?lił te? wa?no?? zjawiska rezonansu dla przebiegu procesow elektromagnetycznych ^[3] .

Telegraf bez drutu [ edytuj | edytuj kod ]

Po ?mierci Hertza 1 stycznia 1894 Lodge został poproszony o wygłoszenie przed Royal Institution wykładu po?wi?conego jego pracom. W trakcie tego wykładu Lodge zademonstrował koherer u?yty jako czuły odbiornik ?fal Hertza”. Zainspirowało to znanego konstruktora sprz?tu telegraficznego Alexandra Muirheada do zaproponowania wykorzystania fal do transmisji sygnałow telegraficznych. W trakcie nast?pnego podobnego wykładu, przeprowadzonego w sierpniu 1894 w Oxfordzie dla British Association do odbiornika został podł?czony telegraf Morse’a dostarczony przez Muirheada i Lodge zaprezentował bezprzewodow? ł?czno?? nawi?zan? pomi?dzy sal? wykładow? a niedalekim laboratorium ^[3] . Lodge jednak nie opatentował swojego rozwi?zania, a po?niej sam stwierdził, ?e pocz?tkowo nie był zainteresowany jego komercyjnym wykorzystaniem. Uwa?ał, ?e jest nieopłacalne technicznie, a fale radiowe poruszaj? si? prostoliniowo (podobnie jak ?wiatło), co uniemo?liwi ł?czno?? na znacz?ce odległo?ci ^{[4] [5]} .

W 1896 do Wielkiej Brytanii przyjechał Guglielmo Marconi . Uzyskał wsparcie Preece’a i poczty, a 2 czerwca 1896 wyst?pił o patent na konstrukcj? bardzo podobn? do prezentowanej dwa lata wcze?niej przez Lodge’a. Sam Lodge został tym zmotywowany i w 1897 uzyskał pi?? patentow na ro?ne aspekty radiotelegrafii, w tym kluczowy patent na u?ycie strojonych obwodow rezonansowych. Razem z Muirheadem i za jego namow? zało?ył w 1901 firm? Lodge-Muirhead Company . Jej produkty były na bardzo dobrym poziomie technicznym, ale inicjatywa okazała si? spo?niona, gdy? Marconi ju? praktycznie zmonopolizował głowne rynki zbytu. Około 1911 w wi?kszo?ci krajow pojawiły si? zdania, ?e głowny radiowy patent Marconiego narusza patent Lodge’a dotycz?cy obwodow strojonych. Reakcj? Marconiego było wykupienie patentow zagra?aj?cych jego pozycji ^[3] .

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

Doktoraty honorowe [ edytuj | edytuj kod ]

Doktoraty honorowe przyznało mu kilkana?cie uczelni:

Inne wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

W 1887 został członkiem Royal Society , w latach 1894?1894 zasiadał w jego prezydium, a w 1898 został przez nie odznaczony najwy?szym wyro?nieniem Medalem Rumforda . W 1919 otrzymał od Royal Society of Arts Medal Alberta , a w 1932 Medal Faradaya od Institution of Electrical Engineers .

W 1902 otrzymał za swoje osi?gni?cia tytuł szlachecki.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Gregory, R. A.; Ferguson, A. Oliver Joseph Lodge. 1851-1940 . ?Obituary Notices of Fellows of the Royal Society”. 3, s. 551?574, 1941. DOI : 10.1098/rsbm.1941.0022 .