Odzyskiwanie i remont rakiet wspomagaj?cych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wst?p [ edytuj | edytuj kod ]

Rakiety SRB u?yte w misji STS-116 w trakcie przygotowania do odholowania
Statek Liberty Star holuje jedn? z rakiet SRB po zako?czeniu jej lotu w misji STS-121
Budynki wst?pnego remontu rakiet na przyl?dku Canaveral

Obszar, na ktory opadaj? rakiety wspomagaj?ce po spełnieniu swojego zadania jest odległy o około 258 km na połnocny wschod od przyl?dka Canaveral . W strefie wodowania silnikow jeszcze przed startem znajduj? si? dwa statki odbiorcze ?Liberty Star” i ?Freedom Star”, specjalnie wybudowane w celu wyławiania rakiet i eksploatowane przez United Space Boosters Inc., fili? firmy United Technologies Corporation . Statki te s? wyposa?one w najnowocze?niejszy sprz?t poszukiwawczy, nawigacyjny i ł?czno?ciowy: satelitarny system nawigacyjny, radar poszukiwawczy, sonary , systemy radiowe Loran C i UKF , układy naprowadzania kierunkowego oraz ?yrokompasy . Załoga statku liczy maksymalnie 24 osoby, w tym 12 osob obsługi i 12 specjalistow przeszkolonych w zakresie odzyskiwania rakiet.

Lokalizacja [ edytuj | edytuj kod ]

Odzyskiwanie rakiet wspomagaj?cych rozpoczyna si? od ich zlokalizowania za pomoc? radiowego szukacza kierunkowego i wykrycia spadochronow za pomoc? sonaru . Najpierw na pokład wci?ga si? trzy spadochrony głowne, nawijaj?c je na b?bny. Podobnie odzyskuje si? spadochron stabilizuj?cy, a przymocowan? do niego osłon? spadochronow głownych podnosi si? za pomoc? d?wigu.

Dalsze operacje [ edytuj | edytuj kod ]

Do odzyskania samych silnikow potrzebny jest bardziej skomplikowany sprz?t. Podstawowym problemem jest wypompowanie wody z komory spalania , aby silnik przyj?ł pozycj? poziom? niezb?dn? do holowania po wodzie. Zadanie to spełnia zdalnie sterowany robot nap?dzany sze?cioma ?rubami umo?liwiaj?cymi mu du?? manewrowo?? pod wod?. Po opuszczeniu na wod? robot jest podprowadzany do unosz?cego si? na powierzchni oceanu silnika rakiety SRB . Sterowanie odbywa si? za po?rednictwem przewodu o długo?ci 183 m i kamery telewizyjnej. Po przyj?ciu odpowiedniej pozycji robot zanurza si? na gł?boko?? 44 m, gdzie znajduje si? dysza silnika. Robot blokowany jest nast?pnie w gardzieli dyszy, a wtedy uruchamia si? pomp? wprowadzaj?c? spr??one powietrze do wypełnionego wod? wn?trza silnika, ktory zaczyna stopniowo przybiera? pozycj? poziom?. Po wypchni?ciu cz??ci wody ?rodkowa cz??? zostaje wypełniona spr??onym powietrzem uszczelniaj?c wylot dyszy. Dopiero wtedy usuwana jest reszta wody. Silnik jest nast?pnie holowany do kompleksu rozmontowania silnikow poło?onego na terenie o?rodka kosmicznego, a dokładniej na wschodnim brzegu Banana River w Port Canaveral . W nabrze?u jest wykonane wci?cie, w ktore wprowadza si? unosz?cy si? na wodzie silnik. Stamt?d jest on podnoszony za pomoc? suwnic i układany na wozkach. Nast?pnie przeprowadza si? wst?pne mycie silnika, a po przywiezieniu do hangaru rozmontowuje si? go na segmenty.

Ponowne u?ycie [ edytuj | edytuj kod ]

Po dokładniejszym myciu elementy s? przewo?one ci??arowkami do hali VAB , a stamt?d do producenta ? firmy Morton Thiokol , ktora przygotowuje je do nast?pnych misji. Osobn? drog? przechodz? spadochrony. S? one dostarczane do budynku na terenie kompleksu przemysłowego (kiedy? przygotowywano tam spadochrony dla statkow Gemini , po?niej NASA zorganizowała tam swoje centrum prasowe). Spadochrony s? myte, suszone, naprawiane, składane i magazynowane przed ponownym wykorzystaniem.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Jacek Nowicki, Krzysztof Zi?cina: Samoloty Kosmiczne . Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1989. ISBN  83-204-1004-5 .