Obligacja ? papier warto?ciowy emitowany w serii, w ktorym emitent stwierdza, ?e jest dłu?nikiem obligatariusza i zobowi?zuje si? wobec niego do spełnienia okre?lonego ?wiadczenia ^[1] . Obligacja nale?y do kategorii dłu?nych instrumentow finansowych ^[2] . W przeciwie?stwie do akcji , obligacje nie daj? posiadaczowi ?adnych uprawnie? wzgl?dem emitenta typu wspołwłasno?? , dywidenda czy te? uczestnictwo w walnych zgromadzeniach .

Emisja obligacji jest jednym ze sposobow pozyskiwania kapitału przez przedsi?biorstwo ^[3] . Obligacje reprezentuj? prawa maj?tkowe podzielone na okre?lon? liczb? rownych jednostek, co oznacza, i? przyznaj? identyczne uprawnienia danym emisjom lub seriom obligacji.

Podział ze wzgl?du na rodzaj emitenta [ edytuj | edytuj kod ]

Wyro?nia si?:

• obligacje skarbowe (rz?dowe) ? emitowane przez Skarb Pa?stwa ,
• obligacje komunalne lub inaczej obligacje municypalne ? emitowane przez samorz?dy terytorialne,
• obligacje podmiotow prawnych , np. obligacje przedsi?biorstw .

Podział ze wzgl?du na okres do wykupu [ edytuj | edytuj kod ]

Okres do wykupu to liczba lat, w ktorych emitent zobowi?zuje si? wywi?zywa? z obowi?zkow, jakie nakłada na niego obligacja. Data wykupu oznacza termin, kiedy dług przestanie istnie?, gdy? emitent wykupi obligacj?.

Obligacje z okresem wykupu ^[4] :

• do 1 roku ? nazywa si? obligacjami krotkoterminowymi ,
• od 1-5 ? nazywa si? obligacjami ?rednioterminowymi ,
• powy?ej 5 lat ? nazywa si? obligacjami długoterminowymi ,
• obligacje wieczyste to papiery dłu?ne, w przypadku ktorych wyst?puje wieczysta zapadalno??, a przepływy pieni??ne s? bezterminowe. Obligatariusz posiadaj?cy je, otrzymuje z tego tytułu tzw. rent? wieczyst?. Dotyczy to przypadkow, gdy obligacje nie posiadaj? terminu zapadalno?ci, lub gdy termin jest bardzo długi - ponad 30 lat ^[5] .

Podział ze wzgl?du na warto?? nominaln? i oprocentowanie obligacji [ edytuj | edytuj kod ]

Obligacje mo?na dzieli? na kuponowe i zerokuponowe . Obligacje zerokuponowe ( zero coupon bonds ) s? zwykle emitowane z dyskontem, a w terminie zapadalno?ci nast?puje jednorazowa płatno?? w wysoko?ci ich warto?ci nominalnej. Obligacje kuponowe ( coupon bonds ) wi??? si? z okresow? płatno?ci? kuponu, ktorego wysoko?? jest zwykle zale?na od ratingu emitenta . Oprocentowanie obligacji mo?e by? stałe b?d? zmienne. Zwykle wysoko?? kuponu obligacji o zmiennym oprocentowaniu przedstawiana jest w formie ?stopa bazowa + x%”, np. WIBOR + 0,5%. Mo?liwe jest tak?e oprocentowanie uzale?nione od stopy inflacji (takie obligacje emituje polski Skarb Pa?stwa ^[6] ). Innym rodzajem obligacji s? obligacje dochodowe, ktore wypłacaj? odsetki tylko w przypadku, gdy emitent uzyska zysk (np. z inwestycji, ktora była finansowana poprzez emisj? obligacji).

Podział ze wzgl?du na warto?? sprzeda?y [ edytuj | edytuj kod ]

Model wyceny ^[7] obligacji daje 3 mo?liwo?ci kształtowania si? ceny obligacji, przed dniem jej wykupu. Wyro?niamy nast?puj?ce typy obligacji ze wzgl?du na cen? sprzeda?y:

• Obligacja sprzedawana po cenie nominalnej ? w tym przypadku warto?? stopy zwrotu w terminie do wykupu rowna jest stopie kuponu.
• Obligacja z dyskontem (lub inaczej dyskontowa) ? w tym przypadku warto?? stopy zwrotu w terminie do wykupu jest wi?ksza ni? stopa kuponu. Ponadto obligacje zerokuponowe s? obligacjami dyskontowymi.
• Obligacja z premi? ? w tym przypadku warto?? stopy zwrotu w terminie do wykupu jest mniejsza ni? stopa kuponu.

Podział ze wzgl?du na opcje dodatkowe [ edytuj | edytuj kod ]

Wiele emisji obligacji zawiera klauzul? , ktora daje inwestorowi lub emitentowi prawo do podj?cia okre?lonych działa?. Ze wzgl?du na sposob wykupu wyro?niamy ^[8] :

• obligacje o jednym terminie wykupu ? nie mo?na ich wykupi? przed terminem zapadalno?ci
• obligacje o kilku terminach wykupu ( multiple dated bonds ) ? emitent mo?e wykupi? obligacje lub obligatariusz za??da? wykupu tylko w kilku wcze?niej ustalonych terminach
• obligacje z opcj? wykupu ( callable bonds ) ? emitent ma prawo wykupi? obligacje przed terminem zapadalno?ci
• obligacje z opcj? sprzeda?y ( puttable bonds ) ? obligatariusz ma prawo za??da? wykupu obligacji przed terminem zapadalno?ci
• obligacje z opcj? przedłu?enia ( extendable bonds ) ? emitent mo?e przedłu?y? stosunek obligacyjny ponad termin wymagalno?ci
• obligacje zamienne zwane konwertywami ( convertible bond ) ? emitent, zamiast wykupywa? obligacje, mo?e wymieni? je na wyemitowane przez siebie akcje
• obligacje wymienne ( exchangeable bond ) ? obligatariusz mo?e wymieni? obligacje na inne papiery warto?ciowe posiadane przez emitenta
• obligacje z warrantem subskrypcyjnym lub prawem pierwsze?stwa ? posiadacz obligacji ma prawo naby? akcje nowej emisji przed innymi inwestorami
• obligacje cz??ciowo opłacone ( partly paid ) ? nabycie obligacji odbywa si? w ratach. Cz??? zapłaty nast?puje w chwili otrzymania obligacji, za? reszta zapłaty w terminie po?niejszym. Inwestor mo?e zrezygnowa? z opłacania pozostałej warto?ci obligacji, ale traci w ten sposob zaliczk?.
• obligacje przychodowe ? obligacje, ktore wykupywane s? z przyszłych przychodow z inwestycji, ktora została sfinansowana ze ?rodkow pochodz?cych z emisji.

Podział ze wzgl?du na poziom ryzyka inwestycyjnego [ edytuj | edytuj kod ]

Poziom ryzyka inwestycyjnego mierzony jest jako?ci? kredytow? ( rating ):

• sektor instrumentow wolnych od ryzyka
• sektor instrumentow o ocenie ratingowej AAA
• sektor instrumentow o ocenie ratingowej AA
• itd.

Obligacje najbezpieczniejsze, czyli otrzymuj?ce najwy?sze ratingi, s? emitowane przez organizacje ponadnarodowe i rz?dy pa?stw. Obligacje posiadaj?ce niski rating s? okre?lane mianem obligacji ?mieciowych ( junk bonds ). Inwestowanie w nie jest ryzykowne, ale mo?e przynie?? ponadprzeci?tny zysk. Nabywcy obligacji ponosz? oprocz ryzyka kredytowego , ktore jest spowodowane mo?liwo?ci? niewypłacenia odsetek lub niewykupienia obligacji, tak?e ryzyko stopy procentowej i zwi?zane z płynno?ci?. Zmiany stop procentowych mog? spowodowa? spadek warto?ci obligacji, za? niska płynno?? obligacji (np. mało znanych przedsi?biorstw) utrudnia ich sprzeda? .

Wycena obligacji ^[7] [ edytuj | edytuj kod ]

Warto?? obligacji przedstawia zdyskontowany strumie? płatno?ci jakie ona generuje. W ten sposob mo?na zapisa?:

${\displaystyle PVB=\sum \limits _{t=1}^{N*m}{\frac {{\frac {i}{m}}*FV}{(1+{\frac {YTM}{m}})^{t}}}+{\frac {FV}{(1+{\frac {YTM}{m}})^{N*m}}}}$

Za? dla obligacji zerokuponowej wzor wygl?da nast?puj?co:

${\displaystyle PVB={\frac {FV}{(1+YTM)^{N}}}}$

gdzie:
PVB ? obecna (rozliczeniowa) warto?? obligacji ( present value of bond )
i ? oprocentowanie obligacji w skali roku
FV ? warto?? nominalna obligacji ( face value )
YTM ? stopa dochodu w terminie do wykupu ( yield to maturity )
N ? liczba okresow do wykupu w latach
m ? liczba płatno?ci odsetek w ci?gu roku

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz hasło obligacja w Wikisłowniku

• rentowno?? obligacji
• euroobligacja
• obligacja hipoteczna
• obligacja korporacyjna
• obligacja kuponowa
• obligacja municypalna
• obligacja skarbowa
• obligacja ?mieciowa
• obligacja zerokuponowa
• obligacje Brady’ego
• czas trwania obligacji

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Janusz Kudła: Instrumenty finansowe i ich zastosowania . Warszawa: Wydawnictwo Key Text, 2009, s. 53?73. ISBN  978-83-87251-56-7 .
• Frank J. Fabozzi: Rynki Obligacji, analiza i strategie . brak strony w ksi??ce