Milorad Dodik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Milorad Dodik
Ilustracja
Milorad Dodik (2022)
Data i miejsce urodzenia

12 marca 1959
Lakta?i

Prezydent Republiki Serbskiej
Okres

od 15 listopada 2022

Poprzednik

?eljka Cvijanovi?

Okres

od 15 listopada 2010
do 17 listopada 2018

Poprzednik

Rajko Kuzmanovi?

Nast?pca

?eljka Cvijanovi?

Premier Republiki Serbskiej
Okres

od 28 lutego 2006
do 15 listopada 2010

Poprzednik

Pero Bukejlovi?

Nast?pca

Anton Kasipovi? (p.o.)

Okres

od 18 stycznia 1998
do 12 stycznia 2001

Poprzednik

Gojko Kli?kovi?

Nast?pca

Mladen Ivani?

Przewodnicz?cy Prezydium Bo?ni i Hercegowiny
Okres

od 17 listopada 2018
do 20 lipca 2019

Poprzednik

Bakir Izetbegovi?

Nast?pca

?eljko Kom?i?

podpis
Odznaczenia
Order Nemanjicia (Republika Serbska) Łańcuch Orderu Republiki Serbskiej Order Republiki Serbii I klasy Order Przyjaźni

Milorad Dodik (ur. 12 marca 1959 w Lakta?i ) ? polityk serbski Bo?ni i Hercegowiny . Premier Republiki Serbskiej od 28 lutego 2006 do 15 listopada 2010 oraz w okresie od 18 stycznia 1998 do 12 stycznia 2001. Przewodnicz?cy Sojuszu Niezale?nych Socjaldemokratow. Prezydent Republiki Serbskiej od 15 listopada 2010 do 17 listopada 2018 i ponownie od 2022.

Kariera polityczna [ edytuj | edytuj kod ]

Dodik uko?czył studia w dziedzinie nauk politycznych na Uniwersytecie Belgradzkim . Od 1986 do 1990 zasiadał we władzach miejskich Lakta?i. W 1990 w pierwszych wielopartyjnych wyborach w Bo?ni i Hercegowinie, został wybrany do parlamentu Socjalistycznej Republiki BiH.

W czasie wojny w Bo?ni został członkiem Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbskiej. Zało?ył w tym czasie Klub Niezale?nych Członkow Parlamentu, ktory był w opozycji do Serbskiej Partii Demokratycznej, maj?cej wi?kszo?? w parlamencie.

Klub stał si? zal??kiem utworzonego w 1996 Sojuszu Niezale?nych Socjaldemokratow. Dodik stał si? jego liderem. W 1997 ponownie został wybrany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbskiej.

W styczniu 1998 prezydent Republiki Serbskiej Biljana Plav?i? mianowała Dodika szefem rz?du. Dodik sprawował urz?d do stycznia 2001. Stanowisko premiera ponownie obj?ł 28 lutego 2006. Po wyborach parlamentarnych w listopadzie 2006 zachował urz?d szefa rz?du. 15 listopada 2010 obj?ł urz?d prezydenta, po wygranych wyborach.

W 2018 został wybrany jako przedstawiciel Serbow do Prezydium Bo?ni i Hercegowiny [1] . Od 17 listopada 2018 do 20 lica 2019 i ponownie od 20 listopada 2020 do 20 lipca 2021 jej przewodnicz?cy.

W styczniu 2022 wyraził przekonanie, ?e wraz z ko?cem kadencji prezydenta Stanow Zjednoczonych Joe Bidena (2025) serbska cz??? Bo?ni i Hercegowiny powinna wej?? w skład Republiki Serbii [2] .

15 listopada 2022 po wygranych wyborach, ponownie obj?ł urz?d prezydenta Republiki Serbskiej [3] .

Dodik w swoich wypowiedziach wielokrotnie negował i podwa?ał zbrodnie popełnione przez Serbow na Bo?niakach, w tym masakr? w Srebrenicy [4] . W styczniu 2023 roku odznaczył rosyjskiego prezydenta Władimira Putina Orderem Republiki Serbskiej [5] .

Stosunek do układu z Dayton [ edytuj | edytuj kod ]

Milorad Dodik od lat podejmuje działania, ktore długofalowo osłabiaj? postanowienia układu z Dayton , w tym sprzyjaj? serbskiemu separatyzmowi oraz przekształceniu Bo?ni i Hercegowiny w lu?n? konfederacj?. Wskazuje si? tak?e, ?e wieloletni udział Dodika i jego partii we władzach doprowadził do podporz?dkowania instytucji Republiki Serbskiej interesom grupy wpływu powi?zanej z tym politykiem. Jego silnej pozycji na scenie politycznej sprzyja? ma tak?e kontrola nad mediami i wpływy w wymiarze sprawiedliwo?ci. Do działa? podejmowanych przez Dodika i jego parti? w celu zmiany status quo w praktyce funkcjonowania Bo?ni i Hercegowiny zalicza si? m.in. stosowanie gro?by secesji, blokowanie reform ograniczaj?cych autonomi? cz??ci składowych BiH oraz podpisywanie umow mi?dzynarodowych przez władze Republiki Serbskiej w sprawach, w ktorych kompetencje przypisane s? władzom centralnym. Polityka Dodika osłabiaj?ca instytucje Bo?ni i Hercegowiny cieszy si? poparciem Federacji Rosyjskiej [6] . Ponadto Dodik zdystansował si? od stanowisk pot?piaj?cych rosyjsk? inwazj? na Ukrain? i opowiedział si? przeciwko zachodnim sankcjom. Wskazuje si?, ?e polityka ta wspołgra z rosyjskimi działaniami maj?cymi na celu destabilizacj? Bo?ni i Hercegowiny oraz wpływanie na sytuacj? na Bałkanach Zachodnich [7] . Działania podejmowane przez Dodika i jego parti? przeciwko postanowieniom układu z Dayton wywołały m.in. ameryka?skie sankcje wprowadzone na niego i powi?zane z nim media [8] .

Odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Presidence bosnienne. Victoire du nationaliste serbe Milorad Dodik . lemonde.fr, 8 pa?dziernika 2018. [dost?p 2018-10-08]. ( fr. ) .
  2. Lider bo?niackich Serbow wzywa do przył?czenia cz??ci Bo?ni i Hercegowiny do Serbii [online], forsal.pl, 4 stycznia 2022 [dost?p 2022-01-05] ( pol. ) .
  3. Separatist leader sworn in as Bosnian Serb president . s. www.seattletimes.com. [dost?p 2022-11-18]. ( ang. ) .
  4. Srebrenica massacre is 'fabricated myth', Bosnian Serb leader says [online], The Independent, 13 kwietnia 2019 [dost?p 2022-01-19] ( ang. ) .
  5. Wojna Rosji z Ukrain?. Dzie? 319 . rp.pl, 2023-01-08. [dost?p 2023-01-11].
  6. Marta Szpala: Bo?nia i Hercegowina ? gry separatyzmem Republiki Serbskiej . osw.waw.pl, 2022-02-09. [dost?p 2022-05-31].
  7. Bogdan Zawadewicz: Bo?nia i Hercegowina ? spory o polityk? wobec Rosji . osw.waw.pl, 2022-03-29. [dost?p 2022-05-31].
  8. Serbowie dziel? Bo?ni?. ?To eksperyment nieposiadaj?cy zdolno?ci prze?ycia” . rp.pl, 2022-01-09. [dost?p 2022-05-31].
  9. Milorad Dodik . Istinomer. [dost?p 2024-03-07]. ( serb. ) .
  10. Вучи? уручио одликова?а поводом Видовдана . Политика Online, 29.06.2021. [dost?p 2024-03-07]. ( serb. ) .
  11. Указ Президента Российской Федерации от 22.11.2011 г. № 1517 [online], Президент России [dost?p 2019-06-27] ( ros. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]