Mayflower

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mayflower
Ilustracja
Dane techniczne
Wyporno??

180 t

?Mayflower” w Plymouth Harbor ? obraz Williama Halsalla, 1882
Replika statku (?Mayflower II”)

Mayflower ? mały, drewniany ?aglowiec , trojmasztowy galeon handlowy, na ktorym koloni?ci angielscy, tzw. pielgrzymi , w liczbie 102 osob, przybyli do Ameryki Połnocnej w 1620 roku.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Mayflower był handlowym ?aglowcem o wyporno?ci 180 ton. Jego kapitanem oraz wspołwła?cicielem był Christopher Jones. Statek kursował głownie pomi?dzy Angli? i Francj?, przewo??c angielskie wyroby wełniane do Francji a z powrotem francuskie wino. Jednostka pływała rownie? do Norwegii, transportuj?c na swoim pokładzie chmiel, ocet, konopie, sol i kapelusze. Prawdopodobnie statek wykorzystywano rownie? do połowow wielorybow u brzegow Grenlandii [1] .

Wi?kszo?? przyszłych kolonistow płyn?cych na ?Mayflower” stanowili purytanie , przedstawiciele zało?onej w 1607 r. radykalnej kongregacji separatystow, ??daj?cych bezwzgl?dnej samodzielno?ci dla ka?dej gminy religijnej [2] . Pochodzili oni z wioski Scrooby w hrabstwie Nottingham . W 1607 zało?yli tam kongregacj?, ktora nie akceptowała władzy ko?cioła anglika?skiego . Na jej przywodcow nało?ono grzywny i kary wi?zienia.

W 1608 [2] w poszukiwaniu wolno?ci religijnej trafili do Lejdy w owczesnych Zjednoczonych Prowincjach Niderlandow . Jednak tu mimo wi?kszej tolerancji dla innowiercow Anglicy czuli si? nieswojo w miejskim otoczeniu i brakowało im samodzielno?ci gospodarowania. Do 1620 wspolnota puryta?skich radykałow powi?kszyła si? o kolejnych emigrantow z Anglii. Jeden z przywodcow wspolnoty, William Brewster, korzystaj?c ze swoich kontaktow w Kompanii Wirginii uzyskał patent na osiedlenie si? u uj?cia rzeki Hudson [3] . Latem 1620 roku wyruszyli na statku o nazwie ?Speedwell” [2] z Delftshaven niedaleko Rotterdamu do Southampton . Tam doł?czyli do nich ich wspołwyznawcy na statku ?Mayflower”. Statek był w bardzo słabym stanie technicznym i po wypłyni?ciu 8 sierpnia z Southampton zacz?ł przecieka?. Obu statkom udało si? dopłyn?? do Plymouth , gdzie cz??? pielgrzymow zrezygnowała z dalszej podro?y.

Ostatecznie 102 pielgrzymow i 30 osob załogi wypłyn?ło z portu w Plymouth 6 wrze?nia ? / 16 wrze?nia   1620 . Po 65 dniach rejsu, 9 listopada ? / 19 listopada   1620 z pokładu ujrzano ameryka?ski l?d. Na brzeg po raz pierwszy osadnicy, szesnastu uzbrojonych m??czyzn zeszło 11 listopada ? / 21 listopada   1620 [4] . Przed zej?ciem na l?d doro?li m?scy osadnicy podpisali umow? zwan? Mayflower compact , w ktorej ustalili zasady funkcjonowania nowej społeczno?ci. Z obecnych na pokładzie m??czyzn swojego podpisu nie zło?yło dziewi?ciu z nich. Cz??? prawdopodobnie z powodu choroby nie była do tego zdolna a reszt? stanowili wynaj?ci na rok marynarze [5] .

5 kwietnia 1621 roku Mayflower wyruszył w drog? powrotn? do Anglii. Ładownie statku wypełniono kamieniami słu??cymi za balast. Podobnie jak osadnikow, rownie? załog? statku dotkn?ły choroby, ktore zako?czyły si? ?mierci? kilkunastu załogantow. Sprzyjaj?ce wiatry pozwoliły statkowi w szybkim tempie pokona? Atlantyk, ju? 6 maja 1621 roku ?aglowiec dopłyn?ł do macierzystego portu w Rotherhithe , obecnie dzielnicy Londynu nad Tamiz? [6] .

Formalnie ziemie osadnikom osiadłym w Plymouth przyznała Rada Nowej Anglii. Patent krolewski na jej utworzenie uzyskał w 1621 Ferdinando Georges. Rada ta uzyskała do dyspozycji ziemie pomi?dzy 40 a 48 rownole?nikiem [3] .

Data przybicia przez Mayflower do brzegu Ameryki (21 listopada 1620), w miejscu dzisiejszego Plymouth (samo miejsce l?dowania nazywa si? dzi? Plymouth Rock ), została uznana za pocz?tek angielskiej kolonizacji w Nowej Anglii . Bardzo cz?sto, tak?e w powa?nych publikacjach podaje si? j? bł?dnie jako dat? pocz?tku angielskiej kolonizacji Ameryki w ogole (informacj? tak? podaje m.in. Encyklopedia PWN [7] ). Jest to bł?dem, gdy? nieudane proby kolonizacji podejmowano ju? wcze?niej, za? ju? w 1607 w Wirginii zało?ono osad? Jamestown , ktora w chwili przybycia Pielgrzymow liczyła ok. tysi?ca mieszka?cow. Jamestown z zało?enia było osad? handlow?, Pielgrzymi za? zakładali sw? koloni? przede wszystkim z pobudek religijnych [3] .

Wspołczesna replika [ edytuj | edytuj kod ]

Wiern? replik? statku Mayflower pod nazw? Mayflower II zbudowano w 1956 w Anglii . Obecnie statek ten mo?na zwiedza? w Plymouth , w Nowej Anglii .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Philbrick 2018 ↓ , s. 41.
  2. a b c Ojcowie Pielgrzymi. W: Stanisław Grzybowski : Tomahawki i muszkiety. Z dziejow Ameryki Połnocnej XV?XVIII w . Warszawa: Wiedza Powszechna, 1965, s. 59?71.
  3. a b c Michał J. Rozbicki: Narodziny narodu. Historia Stanow Zjednoczonych do 1861 roku . Warszawa: Oficyna Wydawnicza Interim, 1991, s. 64?69, 127.
  4. Philbrick 2018 ↓ , s. 50.
  5. Philbrick 2018 ↓ , s. 59.
  6. Philbrick 2018 ↓ , s. 108.
  7. Mayflower , [w:] Encyklopedia PWN [dost?p 2018-01-15] .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Nathaniel Philbrick: Mayflower opowie?? o pocz?tkach Ameryki . Pozna?: Wydawnictwo Pozna?skie, 2018. ISBN  978-83-7976-012-1 .