Lew jaskiniowy

Lew jaskiniowy
	Panthera leo spelaea ; lub Panthera spelaea
	( Goldfuss , 1810 )
	Okres istnienia: 0,3?0,01 mln lat temu Pre? ? O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Krolestwo	zwierz?ta
Typ	strunowce
Podtyp	kr?gowce
Gromada	ssaki
Podgromada	?yworodne
Infragromada	ło?yskowce
Rz?d	drapie?ne
Rodzina	kotowate
Rodzaj	lampart
Gatunek	lew jaskiniowy
	Zasi?g wyst?powania
	; lew jaskiniowy lew ameryka?ski lew afryka?ski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lew jaskiniowy , europejski lub euroazjatycki lew jaskiniowy ( Panthera leo spelea lub Panthera spelaea ) ? wymarły ssak drapie?ny z rodziny kotowatych .

Charakterystyka [ edytuj | edytuj kod ]

Ekspozycja szcz?tkow lwa jaskiniowego oraz diorama w Jaskini Nied?wiedziej w Sudetach

Był prawdopodobnie najwi?kszym drapie?nikiem z grupy wielkich kotow z rodzaju Panthera jaki kiedykolwiek ?ył na Ziemi, około 25% wi?kszy od dzisiejszego lwa afryka?skiego i nieco wi?kszy od tygrysa . Wywodzi si? z linii afryka?skich prymitywnych lwow okre?lanych jako grupa P. leo fossilis-spelaea . Z wygl?du stanowił form? po?redni? mi?dzy wspołczesnym lwem a tygrysem. Ludzie pierwotni pozostawili jego liczne wizerunki w jaskiniach . Wi?kszo?? malowideł i rycin skalnych przedstawia lwy jaskiniowe bez grzywy, co sugeruje, ?e jej nie posiadały. Pokryte dług? i g?st? sier?ci?, osi?gały 3,5 m długo?ci (od głowy do ko?ca ogona). Samce wa?yły ?rednio 270-320 kg, a samice 175 kg. Samiec najwi?kszego ?yj?cego wspołcze?nie kota ? tygrysa syberyjskiego ? wa?y ?rednio od 250 do 300 kg. ?ywił si? koniowatymi i jeleniowatymi .

Lew jaskiniowy egzystował w plejstocenie od co najmniej 300 tys. lat temu. Wymarł prawdopodobnie 10-11 tys. lat temu, podczas ostatniego zlodowacenia . Pewne niepotwierdzone przesłanki wskazuj?, ?e lew jaskiniowy zachował si? znacznie dłu?ej na Bałkanach , a? do epoki historycznej 2 tys. lat temu, a o jego wyst?powaniu w lasach Grecji wspominaj? Herodot i Arystoteles . Według tej teorii wyt?piono go około I w. n.e. Wi?kszo?? uczonych jest jednak zdania, i? te relacje mowi? o połnocnej rasie lwa azjatyckiego .

Jego głownym ?rodowiskiem były stepy i lasy parkowe na połnocy oraz połpustynne obszary południowej Eurazji. Nie był przystosowany do warunkow panuj?cych na terenach pokrytych ?niegiem, ani g?st? ro?linno?ci?. Lew jaskiniowy ?ył w całej Europie i w Azji, od Anglii do Syberii, a tak?e na terenie Polski ^[1]. W Polsce lew jaskiniowy znany jest ze stanowisk jaskiniowych na terenie Sudetow, Tatr oraz Wy?yny Krakowsko-Cz?stochowskiej . Jego szcz?tki spotykano rownie? na terenach otwartych znajduj?cych si? na Dolnym i Gornym ?l?sku, na Pomorzu oraz w Wielkopolsce ^[2]. Liczne szcz?tki zwierz?cia znalezione zostały w latach 1967?1970 w Jaskini Nied?wiedziej w Sudetach. Paleontolodzy podczas eksploracji jaskini wydobyli prawie kompletn? czaszk?, kr?gi, fragmenty miednicy i łopatki nale??ce do dorosłych osobnikow ^[3].

Systematyka [ edytuj | edytuj kod ]

Lew jaskiniowy jest najcz??ciej opisywany jako podgatunek Panthera leo - pod nazw? P. l. spelea . Badania genetyczne wykazuj? jednak wiele cech po?rednich pomi?dzy lwem jaskiniowym, wspołczesnym lwem (afryka?skim i indyjskim) i tygrysem, co sugeruje wydzielenie lwa jaskiniowego jako odr?bnego gatunku, ktory wyewoluował niezale?nie od Panthera leo ^[4]. Z tych samych bada? wynika rownie?, ?e ameryka?ska linia lwow ( lew ameryka?ski , P. l. atrox ) jest bardzo blisko spokrewniona z lini? euroazjatyck? ^[4]^[5]. Prawdopodobnie lwy europejskie przedostały si? do Ameryki Połnocnej przez most l?dowy Beringa .

Galeria [ edytuj | edytuj kod ]

Rekonstrukcja Panthera leo spelea , stada lwow jakiniowych przy upolowanym reniferze
Malowidło naskalne z Jaskini Chauveta przedstawiaj?ce lwy jaskiniowe
Czaszka Panthera leo spelea , Muzeum Ziemi Morawskiej w Brnie
Czaszka Panthera leo spelea , w tle szkielet nied?wiedzia jaskiniowego Muzeum Ziemi Morawskiej
Czaszka Panthera leo spelea , Muzeum Historii Naturalnej w Weronie

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Andrzej L. Ruprecht, Ssaki czwartorz?du Białostocczyzny - podsumowanie bada?
↑ K. Kowalski 1959 ↓ .
↑ Praca zbiorowa 1989 ↓ , s. 261-263.
↑ ^a ^b Systematic position of the cave lion Panthera spelaea (Goldfuss) based on cranial and dental characters. Marina Sotnikova, Pavel Nikolskiy, Geological Institute, Academy of Sciences of Russia, Pyzhevsky line 7, 119017, Moscow, Russia
↑ C.R. Harington, Canadian Museum of Nature March, 1996, American Lion

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Praca Zbiorowa: Jaskinia Nied?wiedzia w Kletnie. Badania i udost?pnianie . Wrocław: Polska Akademia Nauk Oddział we Wrocławiu, 1989. ISBN 83-04-03037-3 .
K. Kowalski: Katalog ssakow plejstocenu Polski . Warszawa: PWN, 1959.

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Cave lion - zdj?cia i opis w World Museum of Man . worldmuseumofman.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-07)].
Posiłek z lwa sprzed ponad 300 tysi?cy lat

[1] Andrzej L. Ruprecht, Ssaki czwartorz?du Białostocczyzny - podsumowanie bada?

[CITEREFK._Kowalski1959-2] K. Kowalski 1959 ↓ .

[CITEREFPraca_zbiorowa1989261-263-3] Praca zbiorowa 1989 ↓ , s. 261-263.

[sot-4] Systematic position of the cave lion Panthera spelaea (Goldfuss) based on cranial and dental characters. Marina Sotnikova, Pavel Nikolskiy, Geological Institute, Academy of Sciences of Russia, Pyzhevsky line 7, 119017, Moscow, Russia

[5] C.R. Harington, Canadian Museum of Nature March, 1996, American Lion

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]