Mary Violet Leontyne Price
(ur.
10 lutego
1927
w
Laurel
w stanie
Missisipi
) ? ameryka?ska ?piewaczka operowa,
sopran
. Pierwsza czarnoskora diwa
Metropolitan Opera
, legendarna interpretatorka sopranowych rol w operach
Giuseppe Verdiego
i
Giacomo Pucciniego
, laureatka 19 statuetek
Grammy
. Zyskała sław? w latach 50. i wyst?powała na scenie do 1985 (dawała recitale jeszcze przez dalsze kilkana?cie lat). Została odznaczona
Prezydenckim Medalem Wolno?ci
w 1965 i
Narodowym Medalem Sztuki
w 1985.
Leontyne Price urodziła si? w stanie
Missisipi
w rodzinie akuszerki i młynarza. Jako trzyletnie dziecko zacz?ła uczy? si? gry na fortepianie u miejscowego nauczyciela. W wieku lat dziesi?ciu usłyszała ?piewaj?c?
Marian Anderson
i zapragn?ła zosta? ?piewaczk?. Jako nastolatka ?piewała w chorach przy ko?ciele metodystow oraz w chorze szkolnym. Jej niezwykłe zdolno?ci wokalne pierwsza dostrzegła Elizabeth Chisholm, kobieta, u ktorej ciotka Leontyne Price była gospodyni? domow?. Jednak na ameryka?skim południu czarnoskora dziewczyna mogła liczy? w najlepszym razie na karier? nauczycielki muzyki. Price podj?ła zatem studia w Wilberforce College (przeznaczonym wył?cznie dla Afroamerykanow), gdzie zdecydowanie si? wyro?niała. Z pomoc? Elizabeth Chrisholm oraz
Paula Robesona
otrzymała stypendium w
Juilliard School
w
Nowym Jorku
.
W 1952 zadebiutowała na scenie w uczniowskim przedstawieniu
Falstaffa
Giuseppe Verdiego i jeszcze w tym samym roku wcieliła si? w posta? Bess w operze
George’a Gershwina
Porgy and Bess
. Odbyła z t? oper? ogolnokrajowe tournee; nast?pnie wyst?powała w niej na scenach
Wiednia
,
Pary?a
,
Berlina
i
Londynu
.
Leontyne Price zdawała sobie spraw? z trudno?ci czekaj?cych w USA czarnoskor? ?piewaczk? i cho? od czasow szkolnych zafascynowana była oper?, planowała pocz?tkowo karier? solow? w formie indywidualnych recitali, na wzor jej idolki, Marian Anderson. W 1955 została jednak zaproszona na wyst?p razem z zespołem
Metropolitan Opera
w koncercie charytatywnym. Nast?pnie w lutym 1956 zagrała rol? Toski w operze Giacoma Pucciniego w przedstawieniu telewizyjnym; została z t? chwil? pierwsz? Afroamerykank? ?piewaj?c? w sfilmowanym nagraniu opery. Szersza dystrybucja nagrania została zablokowana przez grup? południowych wspołpracownikow sieci
NBC
, dla ktorych pojawienie si? czarnoskorej ?piewaczki w roli romantycznej heroiny było obraz?. Tymczasem Price dalej dawała recitale w USA, a tak?e w Indiach i Australii.
Debiut na wielkich scenach
[
edytuj
|
edytuj kod
]
20 wrze?nia 1957 Price zagrała pani? Lidoine w ameryka?skiej premierze
Dialogow karmelitanek
Francisa Poulenca
, a kilka tygodni po?niej nieoczekiwanie zast?piła
Antoniett? Stell?
w roli
Aidy
? rola ta miała si? sta? jej najsłynniejsz? kreacj?. W maju 1958 została zaproszona do opery wiede?skiej, by wyst?pi? w
Aidzie
oraz
Czarodziejskim flecie
. W Wiedniu razem z
Herbertem von Karajanem
nagrała kolejno
Don Giovanniego
(jako Zerlina),
Trubadura
(jako Leonora) i
Tosk?
oraz muzyk? wokaln?
Beethovena
.
W drugiej połowie lat 50. Price pojawiała si? na scenach
Londynu
,
Werony
i
mediola?skiej
La Scali
, ponownie wcielaj?c si? w Aid?.
27 stycznia 1961 Leontyne Price zadebiutowała w pierwszoplanowej roli w Metropolitan Opera ? zagrała Leonor? w
Trubadurze
Giuseppe Verdiego. Jej wyst?p spotkał si? z niezwykle pozytywnym przyj?ciem. Chocia? nie była pierwszym ciemnoskorym artyst? obsadzonym w głownej roli w nowojorskiej operze, okazała si? pierwsz?, ktora regularnie wykonywała takie partie i otrzymywała za nie najwy?sze przewidywane wynagrodzenie. Ponadto w 1961 była pierwsz? Afroamerykank?, ktora wyst?piła w spektaklu otwieraj?cym sezon.
W ci?gu kolejnych 24 lat Price zagrała w Metropolitan Opera w 201 przedstawieniach, kreuj?c dalszych 16 rol, z ktorych najsłynniejsz? pozostała jednak Aida. Poza tym Price zyskała sław? jako:
Z wiekiem Leontyne Price coraz rzadziej pojawiała si? na deskach scenicznych ? ?piewała głownie recitale. Miewała problemy z głosem (pojawiły si? one pierwszy raz w
Dziewczynie ze złotego zachodu
) i popadła w konflikt z kierownictwem opery; ograniczyła w konsekwencji swoje wyst?py. Zagrała wprawdzie Giorgett? w
Płaszczu
Pucciniego, Manon Lescaut w operze pod tym samym tytułem oraz Ariadn? w
Ariadnie na Naksos
Richarda Straussa
, jednak w rolach tych nie odniosła sukcesu porownywalnego z wcze?niejszymi. W 1973 ?piewała na pogrzebie
Lyndona Johnsona
i wrociła na krotko do roli Donny Anny. W 1976 przez krotki czas grała ponownie w
Aidzie
. Rok po?niej podj?ła na nowo wspołprac? z von Karajanem; wyst?piła w Wiedniu w
Trubadurze
i nagrała
Requiem
Brahmsa
razem z orkiestr? berli?sk?.
W latach 1981?1985 starzej?ca si? ?piewaczka na krotko wrociła do pełni dyspozycji; wcieliła si? na nowo ? ku wielkiemu zadowoleniu publiczno?ci ? we wcze?niejsze role, w tym 3 sierpnia 1985 po raz ostatni w Aid?. W 2007 słuchacze Metropolitan Opera głosowali za uznaniem jej wykonania arii
O patria mia
za najwspanialszy moment w przedstawieniach tego teatru operowego w ci?gu ostatnich 30 lat.
Leontyne Price nadal dawała recitale i koncerty po obu stronach Atlantyku ? ze szczegolnym upodobaniem wyst?powała na
Festiwalu w Salzburgu
. Oficjalnie zako?czyła karier? ?piewaczki w wieku 71 lat recitalem w Chapel Hill w
Karolinie Połnocnej
. Jeszcze w 2001 została poproszona o za?piewanie na koncercie ku czci pami?ci ofiar ataku na
World Trade Center
. Obecnie mieszka na wsi pod Nowym Jorkiem. W 2007 w plebiscycie przeprowadzonym w?rod krytykow muzycznych przez
BBC
Music zaj?ła czwarte miejsce w dwudziestce sopranow wszech czasow; ust?piła
Marii Callas
,
Joan Sutherland
i
Victorii de los Angeles
.
Dost?pne s? nagrania wła?ciwie wszystkich oper, w ktorych Price zagrała głowne role kobiece, pi?? albumow z wyborem arii, płyty z pie?ni? niemieck? i francusk? oraz dwa albumy z muzyk? ko?cieln?. W 1996, dla uczczenia 70 urodzin artystki, RCA-BMG wydała kolekcjonerskie wydanie jedenastu płyt z jej wybranymi nagraniami. Istnieje jednak tylko jeden film rejestruj?cy cało?ciowe wykonanie opery z udziałem Price ? nagranie
Mocy przeznaczenia
z 1982.
W 1952 po?lubiła swojego partnera z przedstawienia
Porgy i Bess
,
barytona
Williama Warfielda. Zwi?zek ten nie był jednak szcz??liwy, podobno z powodu zbytniego zaanga?owania obojga w rozwoj indywidualnych karier, jak podaje Warfield w swojej autobiografii. W 1967 doszło do separacji, a sze?? lat po?niej ? rozwodu pary. Nie mieli dzieci.
Lata 80.
1980
|
|
---|
1981
|
|
---|
1982
|
|
---|
1983
|
|
---|
1984
|
|
---|
1985
|
|
---|
1986
|
|
---|
1987
|
|
---|
1988
|
|
---|
1989
|
|
---|
Lata 90.
1990
|
|
---|
1991
|
|
---|
1992
|
|
---|
1993
|
|
---|
1994
|
|
---|
1995
|
|
---|
1996
|
|
---|
1997
|
|
---|
1998
|
|
---|
1999
|
|
---|
Lata 2000?2009
2000
|
|
---|
2001
|
|
---|
2002
|
|
---|
2003
|
|
---|
2004
|
|
---|
2005
|
|
---|
2006
|
|
---|
2007
|
|
---|
2008
|
|
---|
2009
|
|
---|
Lata 2010?2019
2010
|
|
---|
2011
|
|
---|
2012
|
|
---|
2013
|
|
---|
2014
|
|
---|
2015
|
|
---|
2016
|
|
---|
2017
|
|
---|
2018
|
|
---|
2019
|
|
---|
1960?1969
|
|
---|
1970?1979
|
|
---|
1980?1989
|
|
---|
1990?1999
|
|
---|
2000?2009
|
|
---|
2010?2019
|
|
---|
2020?2029
|
|
---|