Ten artykuł od 2017-07 zawiera tre?ci, przy ktorych brakuje odno?nikow do ?rodeł . Nale?y doda? przypisy do tre?ci niemaj?cych odno?nikow do ?rodeł. Dodanie listy ?rodeł bibliograficznych jest problematyczne, poniewa? nie wiadomo, ktore tre?ci one u?rodławiaj?. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

Leon Feldhendler

Leon Feldhendler na fotografii z 1933
Imi? i nazwisko	Lejb Feldhendler
Data i miejsce urodzenia	1 czerwca 1910 Turobin
Data i miejsce ?mierci	prawdopodobnie 2 kwietnia 1945 Lublin
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Feldhendler , wła?ciwie Lejb Feldhendler ^[1] (ur. 1 czerwca 1910 w Turobinie , zm. prawdopodobnie 2 kwietnia 1945 w Lublinie ) ? polski ?yd , jeden z organizatorow i przywodcow powstania w obozie zagłady w Sobiborze .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w ortodoksyjnej rodzinie ?ydowskiej ^[2] . Był synem rabina z ?ołkiewki , gdzie przed wojn? pracował jako młynarz. Jego rodzicami byli Symcha Felhendler i Gitla z domu Fersztendik ^[2] . Miał pi?cioro rodze?stwa. Podczas okupacji niemieckiej pełnił funkcj? prezesa tamtejszego Judenratu . Deportowany do obozu zagłady w Sobiborze , był jednym z inicjatorow tamtejszej konspiracji i pomysłodawc? ucieczki, ktora ostatecznie przerodziła si? w jedyne udane powstanie w historii niemieckich obozow zagłady. 14 pa?dziernika 1943 roku pokierował wraz z oficerem Armii Czerwonej Aleksandrem ?Sasz?” Peczerskim buntem wi??niow, w wyniku ktorego udało mu si? zbiec do lasu.

  Osobny artykuł: Powstanie w Sobiborze .

Ko?ca wojny doczekał w wyzwolonym przez wojska sowieckie Lublinie, gdzie w pa?dzierniku 1944 roku zło?ył sw? relacj? w Centralnej ?ydowskiej Komisji Historycznej . W Lublinie mieszkał przy ul. Kowalskiej 4 z pi?cioma innymi uczestnikami buntu: Jankielem i Herszem Blankami, Towiem Blattem , Szlomem Podchlebnikiem i Szlomem Szmajsnerem ^[3]   . Prowadził firm?, w ktorej zatrudniał byłych wi??niow obozow zagłady, w tym Sobiboru.

Został zastrzelony w swoim mieszkaniu prawdopodobnie jako przypadkowa ofiara egzekucji dokonanej na Herszu Blanku, wowczas oficerze MBP i NKWD , przez ?ołnierzy antykomunistycznego podziemia na polecenie majora Stanisława Piotrowskiego ps. ?Jar”, byłego komendanta obwodu AK Lublin. Sprawcy zamachu: podporucznik Czesław Rossi?ski ps. ?Jemioła”, Romuald Szydelski ps. ?Pawełek”, Franciszek Bujalski ps. ?Sosna” i Eugeniusz Jaroszy?ski ps. ?Ojciec” przyznali si? do winy i zostali skazani na kar? ?mierci; wyrok wykonano 12 kwietnia 1945 r. na lubelskim zamku . Feldhendler nie został wymieniony w dokumentach procesowych, a o okoliczno?ciach jego ?mierci wiadomo jedynie z relacji Towiego Blatta ^[3]   .

W filmie Ucieczka z Sobiboru z 1987 roku w posta? Feldhendlera wcielił si? Alan Arkin .

Odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

• Krzy? Komandorski Orderu Odrodzenia Polski ? po?miertnie, 2018 ^{[1] [4]}
• Order M?stwa ( Rosja ) ? po?miertnie, 17 lipca 2019 ^{[5] [6]} .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• The Deathcamp . auschwitz.dk. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-05)].
• Sobibor ? zapomniane powstanie Thomas Toivi Blatt . muzeum.wlodawa.metronet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-16)].
• Adam Kopciowski: Po wojnie: Sprawy bezpiecze?stwa . [w:] Strona o ?ydach lubelskich [on-line]. 2005-03-21. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-19)]. ( pol. ) .
• Informacja o rocznicy buntu w Sobiborze na stronie Magazynu Internetowego ?Forum ?ydzi-Chrze?cijanie Muzułmanie”