Leon Dembowski
herbu
Jelita
(ur.
16 pa?dziernika
1789
w
Puławach
, zm.
11 stycznia
1878
) ? polski polityk, kierownik wydziałow spraw wewn?trznych, sprawiedliwo?ci i wojennego w
Rz?dzie Tymczasowym w Krolestwie Polskim w 1815 roku
[1]
, minister skarbu
Rz?du Narodowego
Krolestwa Polskiego
w czasie
powstania listopadowego
, zaufany wspołpracownik ksi?cia
Adama Jerzego Czartoryskiego
.
Dembowski pochodził z zamo?nej polskiej rodziny ziemia?skiej, szeroko skoligaconej ze sferami arystokratycznymi. Jego rodzicami byli Jozef i Konstancja z Narbuttow. Ojciec był wła?cicielem maj?tkow
Harmaki
i
Hałuzi?ce
, rotmistrzem kawalerii narodowej i kawalerem orderu ?w. Stanisława.
Leon Dembowski organizował Gwardi? Narodow? oraz rezerwow? dywizj? departamentu lubelskiego w wojnie 1812 r. W 1815 został członkiem Rz?du Tymczasowego. W
Krolestwie Polskim
był posłem na sejm w 1820 i 1830 r. W 1830 r. został mianowany senatorem z tytułem kasztelana.
W czasie
powstania listopadowego
był członkiem Rady Administracyjnej. Nale?ał do grona politykow przeciwnych walce z Rosj?. Jako senator podpisał
25 stycznia
1831
roku
akt detronizacji
Mikołaja I Romanowa
[2]
.
W latach 1861?1867 piastował urz?d członka
Rady Stanu Krolestwa Polskiego
(jak i dyrektora Komisji Rz?dowej Sprawiedliwo?ci). Potem był jeszcze prezesem Najwy?szej Komisji Edukacyjnej.
Odznaczony
Orderem ?wi?tego Stanisława
II klasy w
1825
roku
[3]
.
Był wła?cicielem maj?tkow
Bronice
i
Drzewice
, ktore przynosiły mu do?? spore dochody.
Z mał?e?stwa z Juli? z Korwin Kochanowskich urodził si?
Edward
. Z drug? ?on?, Seweryn? z Chł?dowskich (siostr? jego synowej) miał syna Henryka oraz dwie corki ? Jadwig? i Mari?.
Pochowany został na
cmentarzu Pow?zkowskim
w Warszawie w kwaterze numer 12, rz?d 5, grob 17
[4]
. Pozostawił po sobie obszerne pami?tniki, stanowi?ce cenne ?rodło wiedzy o jego czasach.
Był mistrzem obrz?dow
lo?y wolnomularskiej
Wolno?? Odzyskana
w 1815 roku
[5]
.
- ↑
Eugeniusz Wawrzkowicz, Leon Dembowski, w:
Polski Słownik Biograficzny
, t. V, Krakow 1939?1946, s. 93?95.
- ↑
Dyayarusz Sejmu z R. 1830?1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Krakow 1907, s. 244.
- ↑
Stanisław Łoza
, Kawalerowie orderu ?w. Stanisława, w:
Miesi?cznik Heraldyczny
, r. X, nr 5, Warszawa 1931, s. 114.
- ↑
Cmentarz Stare Pow?zki: HENRYK DEMBOWSKI
, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne
[dost?p 2019-11-02]
.
- ↑
Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lo? wolnomularskich oraz ich członkow w latach 1738?1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Krakow 1930, s. 192.
Komisja Rz?dowa Skarbu 1830?1831