Kurt von Schleicher

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kurt von Schleicher
Ilustracja
Pełne imi? i nazwisko

Kurt Ferdinand Friederich Hermann von Schleicher

Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1882
Brandenburg an der Havel

Data i miejsce ?mierci

30 czerwca 1934
Neubabelsberg

Kanclerz Rzeszy Niemieckiej
Okres

od 3 grudnia 1932
do 28 stycznia 1933

Przynale?no?? polityczna

bezpartyjny

Poprzednik

Franz von Papen

Nast?pca

Adolf Hitler

Minister Obrony Rzeszy Niemieckiej
Okres

od 1 czerwca 1932
do 28 stycznia 1933

Poprzednik

Wilhelm Groener

Nast?pca

Werner von Blomberg

Premier Prus
Okres

od 3 grudnia 1932
do 28 stycznia 1933

Poprzednik

Franz von Papen

Nast?pca

Franz von Papen

Kurt von Schleicher
Ilustracja
Kurt von Schleicher (1932)
generał piechoty generał piechoty
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1882
Brandenburg an der Havel

Data i miejsce ?mierci

30 czerwca 1934
Neubabelsberg

Przebieg słu?by
Lata słu?by

1900?1932

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Reichswehra

Głowne wojny i bitwy

I wojna ?wiatowa

Kurt Ferdinand Friederich Hermann von Schleicher (ur. 7 kwietnia 1882 w Brandenburgu , zm. 30 czerwca 1934 w Neubabelsberg ) ? niemiecki polityk, generał i przedostatni kanclerz Niemiec w okresie Republiki Weimarskiej (1932?1933), zamordowany podczas nocy długich no?y .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Brandenburgii jako syn pruskiego oficera. Do armii pruskiej wst?pił w 1900. W czasie I wojny ?wiatowej słu?ył w adiutanturze Groenera . W 1920 awansował na ł?cznika politycznego wojska niemieckiego.

Wierzył, ?e armia niemiecka ma tak?e zadania socjalne. Swoj? karier? polityczn? rozpoczynał w Prusach. Od 1930 był praw? r?k? ministra obrony narodowej Republiki Weimarskiej Wilhelma Groenera (w obu rz?dach Heinricha Bruninga ). Pomimo tego, ?e swoj? karier? w du?ej mierze zawdzi?czał Groenerowi, swoimi intrygami personalnymi doprowadził do utraty zaufania prezydenta Hindenburga do ministra obrony. Dymisja 13 maja 1932 Groenera ? przeciwnika nazistow (doprowadził on m.in. do zdelegalizowania SA i SS ) i jednego z nielicznych zwolennikow rz?dow Republiki Weimarskiej w?rod generalicji Reichswehry , była wst?pem do zainicjowanego przez Schleichera upadku całego rz?du kanclerza Bruninga.

W tym okresie von Schleicher utrzymywał dobre kontakty z kierownictwem NSDAP i SA, licz?c ?e zapewni sobie ich poparcie w walce z przeciwnikami politycznymi. Sam jednak nie zamierzał bra? odpowiedzialno?ci za rz?dy. Licz?c na to, ?e zachowa pozycj? głownego rozgrywaj?cego na scenie politycznej, jako kandydata na kanclerza wysun?ł Franza von Papena , w ktorego rz?dzie obj?ł stanowisko ministra obrony. Uprzednie intrygi von Schleichera spowodowały jednak, ?e von Papenowi nie udało si? utworzy? wi?kszo?ci parlamentarnej. Prezydent von Hindenburg nie chciał si? natomiast zgodzi? na rz?dzenie za pomoc? prezydenckich dekretow .

Działalno?? von Schleichera doprowadziła do serii wyborow parlamentarnych w Niemczech, w wyniku ktorych ?adna z sił politycznych nie zdołała utworzy? rz?du maj?cego stabiln? wi?kszo?? parlamentarn?. Wymagało to bowiem wej?cia do koalicji rz?dz?cej b?d? nazistow, b?d? komunistow. NSDAP w kolejnych wyborach od 1930 zdobywała od 30 do 37% głosow, staj?c si? w 1932 najliczebniejsz? frakcj? parlamentarn? w Reichstagu . Tak znaczne poparcie sugerowało konieczno?? sformowania rz?du z udziałem NSDAP. Adolf Hitler w tej sytuacji konsekwentnie domagał si? funkcji kanclerza Rzeszy , na co przez długi czas nie zgadzał si? prezydent Paul von Hindenburg . W grudniu 1932 r. von Schleicher doprowadził do odwołania von Papena ze stanowiska kanclerza, twierdz?c na forum Reichstagu, ?e dalsze jego rz?dy doprowadz? do wojny domowej w Niemczech, a Reichswehra straciła zaufanie do kanclerza i nie stanie po jego stronie.

Ust?pienie von Papena spowodowało, ?e von Schleicher sam musiał obj?? tek? kanclerza, co nast?piło 3 grudnia 1932. Za głowne zadania von Schleicher stawiał sobie popraw? warunkow ?ycia Niemcow i powstrzymanie zagro?e? dla demokracji. Cały czas liczył przy tym na to, ?e uda mu si? przekona? von Hindenburga do rz?dow za pomoc? dekretow. Prezydent jednak?e kategorycznie nie zgadzał si? na to i polecił von Schleicherowi utworzy? rz?d wi?kszo?ciowy. Proby jego utworzenia, oparte na zało?eniu dokonania rozłamu w NSDAP w oparciu o Gregora Strassera spełzły na niczym wobec załamania si? pozycji von Strassera w NSDAP.

W tych warunkach von Hindenburg przy zakulisowych intrygach von Papena prowadzonych z udziałem i za po?rednictwem syna prezydenta Oskara , zaakceptował kandydatur? Hitlera na kanclerza Rzeszy z von Papenem jako wicekanclerzem i parlamentarn? wi?kszo?ci? zło?on? z DNVP i NSDAP . Hitler uzyskał jednocze?nie z nominacj? zgod? prezydenta na rozpisanie kolejnych przedterminowych wyborow do Reichstagu.

28 stycznia 1933 prezydent odwołał von Schleichera. 30 stycznia powstał nowy rz?d z Adolfem Hitlerem jako kanclerzem i Franzem von Papenem jako wicekanclerzem. W nocy z 27 na 28 lutego w niewyja?nionych do dzi? okoliczno?ciach spłon?ł budynek Reichstagu. Wydarzenie to stało si? dogodnym pretekstem do rozp?tania przez Hitlera terroru wobec przeciwnikow politycznych i wprowadzenia stanu wyj?tkowego. Zawieszeniu uległy prawa obywatelskie. W przeprowadzonych na pocz?tku marca 1933 roku kolejnych wyborach wygrała NSDAP, otrzymuj?c 44% głosow. W połowie miesi?ca proklamowano powstanie III Rzeszy [1] . Hitler uzyskał nadzwyczajne pełnomocnictwa pozwalaj?ce kanclerzowi na wydawanie ustaw nawet sprzecznych z konstytucj? Republiki Weimarskiej i został dyktatorem . Von Schleicher sprzeciwiał si? budowanemu w Niemczech systemowi totalitarnemu opowiadaj?c si? za rz?dami autorytarnymi opartymi na wojsku ( Reichswehrze ).

Działalno?? polityczna von Schleichera w du?ej mierze doprowadziła do zdestabilizowania i tak niepewnej sytuacji politycznej w Niemczech. Sprzyjała ona zwi?kszeniu popularno?ci partii skrajnych ? komunistow i nazistow, pogł?bieniu podziałow w społecze?stwie i parlamencie niemieckim. Mi?dzy innymi to dzi?ki intrygom von Schleichera armia straciła do niego zaufanie jako powa?nego kandydata do obj?cia urz?du kanclerza i opowiedziała si? za Hitlerem, w stosunku do ktorego była dotychczas raczej niech?tna.

Ze starcia dwoch osobowo?ci ? Hitlera i von Schleichera ? d???cych w sposob bezkompromisowy do przej?cia pełni władzy, zwyci?sko wyszedł ten pierwszy. W du?ej mierze dlatego, ?e umiał przekona? społecze?stwo, wielki przemysł i armi?, ?e potrafi wyprowadzi? pa?stwo z zam?tu, jaki spowodował kryzys parlamentarny w Niemczech. Kurt von Schleicher mimo usuni?cia si? w cie? nadal posiadał powa?ne wpływy, zwłaszcza w kr?gach wy?szych dowodcow armii. Z tego powodu jako niewygodny dla hitlerowcow został zamordowany podczas tzw. ?Nocy długich no?y” w nocy z 29 na 30 czerwca 1934.

Gabinet von Schleichera [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ?Otchła?: powstanie i upadek nazizmu” . Polsat Viasat History. [dost?p 2023-10-05].