Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krolestwo Hawajow
? pa?stwo istniej?ce na
Hawajach
w latach
1795
?
1893
. Zamieszkiwane głownie przez
Hawajczykow
i
Amerykanow
. W czasach tych w kulturze europejskiej wyspy hawajskie funkcjonowały pod dwiema nazwami: Wyspy Sandwich (nazwa nadana archipelagowi w 1778 roku przez jego odkrywc?
Jamesa Cooka
) i Hawaje (nazwa lokalna, od najwi?kszej wyspy,
Hawai?i
).
Na Hawajach istniało wiele małych krolestw. Zjednoczył je w
1795
krol
Kamehameha I
, ktory zało?ył dynasti? panuj?c? do
1874
. Doprowadził do zako?czenia wojen domowych. W 1810 zjednoczyły si? wyspy:
- O?ahu
- Maui
- Moloka?i
- L?na?i
- Hawai?i
- Kaua?i
- Ni?ihau
- Kaho?olawe
- Palmyra
(do Hawajow: 1862?1959)
Dynastia Kamehameha
Lunalilo
Dynastia Kal?kaua
W
1840
krol
Kamehameha III
nadał Hawajom konstytucj? wzorowan? na
prawie angielskim
i
konstytucji ameryka?skiej
. Powoływała ona do ?ycia pierwszy hawajski parlament ?
Zgromadzenie Ustawodawcze
. Gwarantami suwerenno?ci pa?stwa były
Stany Zjednoczone
,
Francja
i
Wielka Brytania
. Konstytucja ta utrzymała si? dwana?cie lat. Kolejne konstytucje uchwalano w latach
1852
,
1864
i
1887
. W roku
1851
Kamehameha III powierzył piecz? nad swym krolestwem Stanom Zjednoczonym. W
1887
USA uzyskały prawo do budowy na terytorium krolestwa Pearl Harbor.
W
1891
r. krolow? została
Lili?uokalani
. W tym czasie organizował si?
Klub Aneksyjny
? ruch obcokrajowcow d???cych do obalenia monarchii i wł?czenia Hawajow do Stanow Zjednoczonych. W odpowiedzi na to rdzenni
Hawajczycy
wyst?pili z ??daniem uchwalenia nowej konstytucji.
14 stycznia
1893
roku, czyli w dzie? zamkni?cia sesji Parlamentu, krolowa miała podpisa? now? konstytucj?, czemu przeciwni byli członkowie jej gabinetu. W zwi?zku z gro?b? zej?cia na l?d oddziałow ameryka?skiej piechoty morskiej z
USS ?Boston”
, ktory stał na kotwicy w porcie
Honolulu
,
15 stycznia
, Lili?uokalani obiecała odło?y? zmiany konstytucyjne i poczeka? na rozpocz?cie kolejnej sesji zgromadzenia ustawodawczego.
16 stycznia
1893
przed pałacem zebrała si? pokojowa demonstracja rdzennych obywateli. W zwi?zku z tym ameryka?ski minister ds. Hawajow
John L. Stevens
rozkazał stu sze??dziesi?ciu uzbrojonym komandosom zej?? na l?d. Jeden z członkow
Klubu Aneksyjnego
,
Sanford Dole
, został nominowany na stanowisko prezesa rz?du tymczasowego. Za dat? ko?ca monarchii uznaje si?
17 stycznia
1893
, kiedy to Lili?uokalani zgodziła si? zrzec tronu pod warunkiem, ?e władz? przejm? Stany Zjednoczone, a mimo to ogłoszono, ?e prezes Dole i samozwa?czy rz?d tymczasowy (oficjalnie: Rz?d tymczasowy) przejmuj? władz? na Hawajach.
Administracyjnie pa?stwo hawajskie dzieliło si? na prowincje:
- Kaua?i
- O?ahu
- Maui
- Hawai?i
