Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konwencja genewska o Gornym ?l?sku
(Konwencja niemiecko-polska dotycz?ca Gornego ?l?ska, podpisana w
Genewie
15 maja 1922 roku)
[1]
?
umowa mi?dzynarodowa
, ratyfikowana ustaw? z 24 maja 1922
[2]
, zawarta pomi?dzy
Polsk?
a
Niemcami
reguluj?ca kwestie z zakresu gospodarki i ochrony praw
mniejszo?ci narodowych
na obszarze
plebiscytowym
Gornego ?l?ska
po jego podziale decyzj?
Rady Ligi Narodow
i
Rady Ambasadorow
w pa?dzierniku 1921
[3]
. Wedle wymogow ustalonych przez
Traktat Wersalski
w art. 18 zarejestrowana w Sekretariacie
Ligi Narodow
21 czerwca 1922
[4]
.
Konwencja została zawarta na 15 lat
[5]
. Miała na celu ochrania? rynek gorno?l?ski, do tej pory jednolity organizm przemysłowy, ktory został podzielony granic?. W konsekwencji granica podzieliła kopalnie i zakłady przemysłowe wchodz?ce w skład jednego koncernu, rozdzieleni zostali kooperanci, odbiorcy, ?rodła zaopatrzenia i finansowania. Rozci?to system wodoci?gowy, sie? energetyczn? i gazow?. Konwencja miała regulowa? zasady wspołpracy transgranicznej rozdzielonych cz??ci Gornego ?l?ska, a tak?e gwarantowa? prawa cywilne i obywatelskie jego mieszka?cow. Konwencja rozstrzygała te kwestie w 606 artykułach. Tworzyła organy:
Gorno?l?sk? Komisj? Mieszan?
i
Gorno?l?ski Trybunał Rozjemczy
, o mieszanym składzie polsko-niemieckim pod przewodnictwem mi?dzynarodowym, dla rozstrzygania w trybie
arbitra?u
sporow zwi?zanych z wykonywaniem konwencji.
Obowi?zywała do 1937. Jej wyga?ni?cie było okazj? do rozpocz?cia antypolskiej kampanii propagandowej w prasie niemieckiej
[6]
. W zakresie praw mniejszo?ci narodowych ?
niemieckiej
w Polsce i
polskiej
w
Niemczech
? została zast?piona wspoln? deklaracj? polsko-niemieck?
[7]
, obowi?zuj?c? do
agresji III Rzeszy na Polsk?
1 wrze?nia 1939.
- ↑
Dz.U. 1922 nr 44, poz. 371
.
- ↑
Dz.U. 1922 nr 44, poz. 370
.
- ↑
O?wiadczenie rz?dowe z dnia 23 maja 1922 r. w sprawie podziału Gornego ?l?ska
(Dz.U. Nr 44, poz. 369)
.
- ↑
League of Nations Treaty Series, tom 9, s. 465?467
.
- ↑
Art.1. #1. konwencji
Polsko-niemiecka konwencja Gorno-?l?ska zawarta w Genewie dnia 15-go maja 1922 r.
- ↑
Jarosław
J.
Durka
Jarosław
J.
,
Prasa niemiecka o wyga?ni?ciu gorno?l?skiej konwencji genewskiej w korespondencji Ambasady RP w Berlinie
, [w:] Szkice z dziejow autonomii ?l?skiej w Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2013, s. 136?156,
ISBN
978-83-88838-83-5
.
???
- ↑
Deklaracje polsko ? niemieckie w sprawach mniejszo?ciowych
.
- Polsko-niemiecka konwencja Gorno-?l?ska zawarta w Genewie dnia 15-go maja 1922 r.
- ?Deutsch-polnisches Abkommen uber Oberschlesien” (Oberschlesien-Abkommen, OSA) vom 15. Mai 1922, w: Reichsgesetzblatt, 1922, Cz??? II, od strony 238.
- Jarosław Durka,
Prasa niemiecka o wyga?ni?ciu gorno?l?skiej konwencji genewskiej w korespondencjiAmbasady RP w Berlinie
, [w:] Jarosław Durka (red.),
Szkice z dziejow autonomii ?l?skiej w Drugiej Rzeczypospolitej
, Katowice 2013, s. 136?156
ISBN
978-83-88838-83-5
.
- Stanisław Kutrzeba
,
Polskie prawo polityczne według traktatow. Cz??? 2, Gda?sk ? Gorny ?l?sk
, Krakow 1923
- Polska mniejszo?? narodowa w Niemczech do 1940 r.
. wspolnotapolska.home.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2016-08-08)].
- Jan Sandorski
,
Polska mniejszo?? narodowa w Niemczech w ?wietle prawa mi?dzynarodowego
- Marek Maciejewski,
Prawne aspekty poło?enia mniejszo?ci narodowych na Gornym ?l?sku w latach 1918?1939
w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
, Tom LXV, Zeszyt 1, Pozna? 2013
- Konwencja genewska i jej konsekwencje