Kib?
(希望 ? nadzieja) lub
JEM
(od
ang.
J
apanese
E
xperiment
M
odule
, Japo?ski Moduł Eksperymentalny) ?
japo?skie
laboratorium, element
Mi?dzynarodowej Stacji Kosmicznej
(ISS), ktorego pierwszy człon został zainstalowany podczas misji
STS-123
w marcu 2008. Głownym przeznaczeniem, zaprojektowanego przez
Japo?sk? Agencj? Eksploracji Aerokosmicznej
(JAXA) Kib?, jest przeprowadzanie eksperymentow naukowych w
pro?ni
.
JEM posiada stanowiska do rownoczesnej pracy dwoch osob, jednak?e w laboratorium mo?e przebywa? jednocze?nie nawet czterech członkow załogi ISS.
Operacje systemowe i eksperymenty przeprowadzane w Kib? s? kontrolowane z
Mission Control Room
w
Space Station Operations Facility
znajduj?cego si? w o?rodku
Tsukuba Space Center
(
prefektura Ibaraki
,
Japonia
).
30 maja 2003 moduł PM został przewieziony z Japonii do
Stanow Zjednoczonych
do
Centrum Lotow Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego
.
NASA
wyniosła na orbit? cały kompleks JEM w trzech lotach:
- Kib?
Experiment Logistics Module Pressurized Section
(ELM-PS) ? tymczasowo doł?czony do spodniego w?zła modułu
Harmony
14 marca 2008 w czasie misji
STS-123
, po instalacji PM, 6 czerwca 2008, przeniesiony na jego docelowe miejsce w gornej cz??ci modułu PM,
- Pressurized Module
(PM),
Remote Manipulator System
(JEMRMS) ? podł?czony do lewego w?zła
Harmony
, a nast?pnie poł?czony z JEM ELM-PS w dniach 3-8 czerwca 2008 (misja
STS-124
),
- Exposed Facility
(EF) ? został dostarczony 15 lipca 2009 w misji
STS-127
.
JEM składa si? z czterech cz??ci:
PM
(
ang.
P
ressurized
M
odule
) ? głowny komponent JEM; moduł hermetycznie zamkni?ty ? ?pod ci?nieniem”. Ma kształt walca (o wysoko?ci 11,2 m i ?rednicy 4,4 m), z dwoma w?złami ? jednym horyzontalnym, za pomoc? ktorego (podczas lotu 1 J/A) zamontowany został do
Node 2
, drugim w?złem ? wertykalnym ? gdzie zamontowany został ELM-PS. Posiada tak?e ?luz? powietrzn?, dzi?ki ktorej mo?na łatwo wymienia? niektore pojemniki z materiałami do?wiadczalnymi na platformie badawczej EF. Rownie? przy PM zamontowany został d?wig JEMRMS. Moduł Kib? ma na wyposa?eniu 23 pomieszczenia, z czego 13 zawiera urz?dzenia monitoruj?ce przebieg do?wiadcze?, a pozostałe 10 przeznaczone jest na obiekty do?wiadcze? (5 z tych ostatnich u?ywa? b?dzie NASA, 5 pozostałych JAXA). Jako składniki do?wiadcze?, wewn?trz modułu zainstalowane s? zbiorniki z
helem
,
dwutlenkiem w?gla
i
argonem
.
EF
(
E
xposed
F
acility
, odsłoni?ta instalacja), nazywana te? po prostu: ?taras” ? to przymocowana na zewn?trz PM platforma badawcza. Umieszczone na niej ładunki z materiałami do?wiadczalnymi wystawione s? na działanie ?rodowiska otwartej
przestrzeni kosmicznej
(wysoka pro?nia, silne
promieniowanie kosmiczne
, itp.).
Astronauci
mog? z wn?trza stacji dokonywa? wymiany przeprowadzanych eksperymentow przy pomocy manipulatora JEMRMS.
ELM
(
E
xperiment
L
ogistics
M
odule
) ? moduły zaopatrzeniowo-magazynowe.
Jedna sekcja jest hermetycznie zamkni?ta (
ELM-PS
,
P
ressurized
S
ection
) ? i jest poł?czona z modułem PM. Sekcja druga, odsłoni?ta (
ELM-ES
,
E
xposed
S
ection
) ? jest doł?czona do platformy EF.
Obie cz??ci zostały tak zaprojektowane, aby jednocze?nie pełni? funkcj? kontenera do transportu zaopatrzenia z/na Ziemi? (na pokładzie
wahadłowcow
), oraz jako miejsce do przechowywania materiałow do?wiadczalnych, urz?dze? systemowych, narz?dzi itp. (gdy ELMy s? przył?czone do ISS).
JEMRMS
(
R
emote
M
anipulator
S
ystem
) ?
robotyczny manipulator
z osprz?tem, ktory przymocowany jest do portu na module PM. Słu?y do przemieszczania ekwipunku z i do platformy EF oraz modułu ELM-ES, a tak?e rozładunku niehermetyzowanego segmentu statkow
HTV Kounotori
.
Na system JEMRMS składaj? si?:
- Rami? głowne (
Main Arm
) ? wyspecjalizowane do przenoszenia ci??kich ładunkow; jest wyposa?one w
kamer?
telewizyjn?, ktora pozwala astronautom monitorowa? przeprowadzane operacje z wn?trza modułu PM.
- Małe subtelne rami? (
Small Fine Arm
) ? mo?e by? przył?czane do ko?ca ramienia głownego; przeznaczone do wykonywania precyzyjnych operacji i przenoszenia małych ładunkow.
- RMS console
? to stanowisko sterowania d?wigiem umieszczone wewn?trz
Pressurized Module
. Wyposa?one m.in. w: monitor i panel steruj?cy od kamery zamocowanej na ramieniu głownym, zestaw
d?ojstikow
steruj?cych ruchem
rotacyjnym
i
translacyjnym
manipulatora,
laptop
.
- Pressurized Module
- Długo??: 11,2 m
- ?rednica: 4,4 m
- Masa: 15 900 kg
- Exposed Facility
- Wymiary: 5,6 x 5,0 x 4,0 m (w przybli?eniu)
- Masa: 4000 kg
- Pobor mocy: 11 kW (max), 120 V (DC)
- Experiment Logistics Module Pressurized Section
- Długo??: 3,9 m
- ?rednica: 4,4 m
- Masa: 4200 kg
- JEMRMS
Main Arm
- Długo??: 9,9 m
- Liczba
stopni swobody
: 6
- Ud?wig maksymalny: 7000 kg
- Maksymalna pr?dko?? rotacji/translacji: 60 mm/s
- JEMRMS
Small Fine Arm
- Długo??: 1,7 m
- Liczba stopni swobody: 6
- Ud?wig maksymalny: 300 kg
- Maksymalna pr?dko?? rotacji/translacji: 50 mm/s
Moduły
|
|
---|
Podsystemy
|
|
---|
Pojazdy zaopatrzeniowe
|
|
---|
- ↑
elementy odł?czone od stacji
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
elementy anulowane
- ↑
elementy jeszcze nie dostarczone do stacji