Jozef Nowicki
(ur.
9 marca
1766
w
Warszawie
, zm.
29
/
30 listopada
1830
w Warszawie) ? generał brygady Wojsk Polskich, sekretarz generalny
Komisji Rz?dowej Wojny
.
Od stycznia 1783 był chor??ym kawalerii narodowej wojsk koronnych, od 1785 w stopniu porucznika z przydziałem do
Szkoły Rycerskiej
. Brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej w 1788 (jako ochotnik), jesieni? t.r. wyst?pił z wojska, przechodz?c do słu?by cywilno-wojskowej. W 1791 jako rotmistrz
Kawalerii Narodowej
powrocił do czynnej słu?by i w nast?pnym roku wzi?ł udział w
wojnie z Rosj?
w obronie
Konstytucji Majowej
. Ranny pod Turzyn?, wyjechał na kuracj?. Ponownie w wojsku podczas
powstania ko?ciuszkowskiego
, pocz?tkowo jako major, potem awansowany na podpułkownika, wicebrygadiera i brygadiera; uczestniczył w walkach pod Dubienk?, Chełmem i Warszaw? (na Pradze). Ponownie ranny w bitwie pod Tyrzynem.
Ponad 10 lat pozostawał poza słu?b? wojskow?. Od 1806 ?inspektor popisow” I Legii w randze podpułkownika. W listopadzie 1809 awansowany na pułkownika, był komendantem kwatery głownej ksi?cia
Jozefa Poniatowskiego
i szefem sztabu 3 Okr?gu Wojskowego, po?niej szefem sztabu 18 dywizji (V korpusu) i 7 dywizji (X korpusu). Trafił do niewoli po walkach o
Gda?sk
w 1813.
Po powrocie do kraju w 1814 został mianowany komendantem
departamentu
bydgoskiego. W kwietniu 1816 obj?ł funkcj? sekretarza generalnego Komisji Rz?dowej Wojny, ktor? pełnił do ko?ca ?ycia. W pa?dzierniku 1818 otrzymał awans na generała brygady.
Był jednym z sze?ciu generałow, ktorzy ponie?li ?mier? w noc wybuchu
powstania listopadowego
z r?k polskich ?ołnierzy; w odro?nieniu od pozostałych zabitych zgin?ł przypadkiem, podchor??owie pomylili go ze znienawidzonym rosyjskim gubernatorem
Lewickim
[1]
.
W ci?gu wieloletniej słu?by wojskowej odznaczony m.in. Krzy?em Kawalerskim
Orderu Virtuti Militari
(1808),
Orderem Legii Honorowej
(czerwiec 1812 Krzy? Kawalerski, czerwiec 1813 Krzy? Oficerski),
Orderem ?w. Anny
II klasy z brylantami (1818),
Orderem ?w. Stanisława
II klasy (1820),
Znakiem Honorowym
za 30 lat słu?by (1830)
[2]
, Krzy?em Kawalerskim
Orderu Obojga Sycylii
[3]
.
Był członkiem lo?y wolnomularskiej
Wolno?? Odzyskana
[4]
.
Nazwisko Nowickiego znalazło si? wraz z sze?cioma innymi na wzniesionym na rozkaz cara
Mikołaja I
obelisku
na
Placu Saskim
w Warszawie. Pomnik rozebrano w r. 1917.
- ↑
Marek Tarczy?ski
,
Generalicja powstania listopadowego
, 1980, s. 90.
- ↑
Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałow, oficerow wy?szych i ni?szych oraz urz?dnikow wojskowych, tak w słu?bie b?d?cych, jako te? dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
- ↑
Tadeusz Jeziorowski
:
The Napoleonic Orders. Ordery Napoleo?skie
. Warszawa 2018, s. 75
- ↑
Marek Tarczy?ski
,
Generalicja powstania listopadowego
, 1980, s. 63.