Isao Takahata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Isao Takahata
高畑 ?
Ilustracja
Takahata w 2014 na Annecy International Animated Film Festival
Data i miejsce urodzenia

29 pa?dziernika 1935
Ujiyamada

Data i miejsce ?mierci

5 kwietnia 2018
Tokio

Zawod

re?yser , scenarzysta , producent

Lata aktywno?ci

1961?2016

Odznaczenia
Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Isao Takahata ( jap. 高畑 ? Takahata Isao ; ur. 29 pa?dziernika 1935 w Ujiyamadzie , zm. 5 kwietnia 2018 w Tokio [1] ) ? japo?ski re?yser filmowy , producent i scenarzysta anime , wspołzało?yciel (wraz ze swym przyjacielem i wspołpracownikiem Hayao Miyazakim ) wytworni filmow animowanych Studio Ghibli . Do jego najwa?niejszych filmow nale??: dramat wojenny Grobowiec ?wietlikow i obyczajowy Powrot do marze? .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodzony w Ujiyamadzie (obecnie Ise) w prefekturze Mie , uko?czył presti?ow? japo?sk? uczelni? ? Uniwersytet Tokijski ? po czym, zach?cony przez przyjaciela, zło?ył podanie i został przyj?ty do pracy w studiu filmowym Toei Animation . Jego debiutem re?yserskim był Taiy? no ?ji: Horusu no daib?ken ( Horus, ksi??? Sło?ca ), ktory poniosł finansow? kl?sk?, aczkolwiek został po?niej doceniony przez krytykow (magazyn ?Animage” umie?cił go na trzecim miejscu 100 najlepszych filmow anime [2] ). Co nietypowe dla re?ysera filmow animowanych, Takahata nigdy wcze?niej nie pracował jako rysownik czy animator.

Podczas pracy w Toei poznał Hayao Miyazakiego , ktory m.in. był jednym z rysownikow pracuj?cych nad Horusem [3] . W 1972 Takahata wyre?yserował Panda KoPanda , według scenariusza Miyazakiego.

W 1981 nakr?cił komedi? Jarinko Chie , a w latach 1981?1983 ? serial animowany (64 odcinki) pod tym samym tytułem [4] . W 1982 wyre?yserował film Serohiki no G?shu ( Wiolonczelista G?shu ), do ktorego napisał scenariusz według opowiadania Kenjiego Miyazawy . Film został wysoko oceniony przez krytyk? [5] .

Gdy Miyazaki tworzył film Nausicaa z Doliny Wiatru , zwrocił si? do Takahaty, by został producentem, co ten uczynił mimo braku do?wiadczenia w tej roli. Po sukcesie Nausiki Miyazaki zało?ył Studio Ghibli , z Takahat? jako wspołzało?ycielem. Obaj tworcy wspołpracuj? w re?yserii, pisaniu scenariuszy i produkcji [3] . Takahata był producentem Laputy (1986) i dyrektorem muzycznym Podniebnej poczty Kiki (1989) [3] ; on te? przekonał Joe Hisaishiego do pisania muzyki do filmow pełnometra?owych [6] .

Pierwszym filmem Studia w re?yserii i według scenariusza Isao Takahaty był wojenny dramat Grobowiec ?wietlikow z 1988, okre?lony mianem jednego z najlepszych filmow tego gatunku [7] . Jego kolejnymi filmami były obyczajowy Powrot do marze? , komediowy Rodzinka Yamadow i ekologiczny Szopy w natarciu [3] . Wcze?niej, w 1987, nakr?cił według własnego scenariusza nie-animowany film dokumentalny Yanagawa Horiwari Monogatari ( Opowie?? o kanałach Yanagawy ), zrealizowany za prywatne pieni?dze Miyazakiego [8] . Film Ksi??niczka Kaguya nakr?cony na podstawie dawnej ba?ni japo?skiej był nominowany do Oscara w kategorii ? Najlepszy pełnometra?owy film animowany ” za rok 2014 [9] .

W wywiadzie z 1992 Takahata stwierdził, ?e wysoko ceni francusk? sztuk? filmow?, m.in. tworc? animacji Paula Grimault , ktorego tworczo?? miała wpływ na jego decyzj? o rozpocz?ciu pracy przy filmach animowanych; ceni tak?e Fredericka Backa i Jurija Norsztejna [6] . W 2015 został oficerem francuskiego Orderu Sztuki i Literatury [10] .

Filmografia [ edytuj | edytuj kod ]

Re?yser [ edytuj | edytuj kod ]

  • 1968 Taiy? no ?ji: Horusu no daib?ken
  • 1969 M?retsu Atar? (serial TV)
  • 1971 Takokumono wa sase
  • 1971 Zen’in gyakuten seyo!
  • 1972 Picch? Abashiri
  • 1971-1972 Apache yaky?gun (serial TV)
  • 1971-1972 Rupan sansei (serial TV)
  • 1972 Panda kopanda (krotkometra?owy)
  • 1973 Panda kopanda amefuri s?kasu no maki (krotkometra?owy)
  • 1973 K?ya no sh?nen Isamu (serial TV)
  • 1974 Chiisana kib?
  • 1974 Heidi (serial TV)
  • 1974 Mata au hi made
  • 1974 Kurara ga aruita
  • 1974 Tatte goran
  • 1976 Haha wo tazunete sanzenri (serial TV)
  • 1978 Mirai sh?nen Konan (serial TV)
  • 1978 Rao hakase
  • 1978 Sarup?jisen
  • 1979 Ania z Zielonego Wzgorza (serial TV)
  • 1979 Mash? Kasub?to odoroku
  • 1981 Jarinko Chie
  • 1981 Jarinko Chie (serial TV)
  • 1982 Serohiki no G?shu
  • 1987 Yanagawa horiwari monogatari (dokument)
  • 1988 Grobowiec ?wietlikow
  • 1991 Powrot do marze?
  • 1994 Szopy w natarciu
  • 1999 Rodzinka Yamadow
  • 2003 Fuyu no hi
  • 2010 Akage no Anne: Green Gables e no Michi
  • 2013 Ksi??niczka Kaguya

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ 高畑?監督 訃報 . Studio Ghibli, 2018-04-06. [dost?p 2018-04-08]. ( jap. ) .
  2. ↑ Animage Top-100 Anime Listing . Anime News Network, 25 stycznia 2001. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  3. ↑ a b c d Team Ghiblink: Isao Takahata . [w:] Nausicaa.net [on-line]. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  4. ↑ Team Ghiblink: Chie the Brat . [w:] Nausicaa.net [on-line]. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  5. ↑ Team Ghiblink: Gauche the Cellist . [w:] Nausicaa.net [on-line]. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  6. ↑ a b Cedric Littardi: An Interview with Isao Takahata . [w:] Nausicaa.net [on-line]. 1992. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  7. ↑ Roger Ebert: Grave of the Fireflies (1988) . 19 marca 2000. [dost?p 2013-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)]. ( ang. ) .
  8. ↑ Team Ghiblink: Gauche the Cellist . [w:] Nausicaa.net [on-line]. [dost?p 2013-04-02]. ( ang. ) .
  9. ↑ 87th Academy Awards Nominees . Ameryka?ska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej . [dost?p 2018-04-08]. ( ang. ) .
  10. ↑ Japon: le realisateur Takahata devient officier des Arts et des Lettres . L’Obs, 2015-04-08. [dost?p 2018-04-08]. ( fr. ) .

Nagrody i nominacje [ edytuj | edytuj kod ]

Nagroda Rok Kategoria Nominowana praca Wynik
Nagroda Japo?skiej Akademii Filmowej 1995 Nagroda specjalna Szopy w natarciu ( jap. 平成狸合?ぽんぽこ Heisei tanuki gassen ponpoko ) Wygrana

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Studio Ghibli
Filmy
1984-89
1990-99
2000-09
2010-19
2020-29
Tworcy

?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Isao_Takahata&oldid=71353462 ”