Hortensja Mancini
|
Data i miejsce urodzenia
|
6 czerwca
1646
Rzym
|
Data i miejsce ?mierci
|
9 listopada
1699
Londyn
|
Ojciec
|
Lorenzo Mancini
|
Matka
|
Gerolama Mazzarini
|
M??
|
Armand Charles de La Porte de La Meilleraye
|
Dzieci
|
Maria Charlotta, Maria Anna, Maria Olimpia, Paweł Juliusz
|
|
Hortensja Mancini, ksi??na Mazarin
(ur.
6 czerwca
1646
w
Rzymie
, zm.
9 listopada
1699
w
Londynie
) ? ulubiona siostrzenica
kardynała Mazarini
[1]
,
Pierwszego Ministra Francji
i kochanka
Karola II
, krola
Anglii
,
Szkocji
i
Irlandii
. Była czwart? z pi?ciu słynnych siostr Mazarini, ktore wraz ze swoimi dwiema kuzynkami z rodziny Martinozzi, były znane na dworze krola
Ludwika XIV
jako
Mazarinietki
.
Pochodzenie, pierwsze lata i propozycje mał?e?stw
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Jako jedyna z pi?ciu siostr Mancini była naprawd? pi?kna
[2]
[3]
, urodziła si? 6 czerwca 1646 w Rzymie jako corka barona Lorenza Mancini i Giorlamy Mazzarini, siostry
kardynała Mazarini
, ktora po ?mierci m??a w 1650 roku zabrała corki ze sob? do
Pary?a
w nadziei u?ycia wpływu kardynała do zapewnienia im fortuny i wspaniałych mał?e?stw
[4]
[5]
. Siostrami Hortensji były:
W tym samym czasie co Girolama i jej corki do Francji przybyły corki drugiej siostry kardynała, Laury:
Siostry Martinozzi przeprowadziły si? do wuja w tym samym celu co kuzynki ? by dobrze wyj?? za m??. Starsza z nich,
Laura
została ?on?
ksi?cia
Modeny
i
Reggio
,
Alfonsa IV
i matk?
Marii Mode?skiej
, drugiej ?ony
Jakuba II
, krola
Anglii
,
Szkocji
i
Irlandii
. Młodsza, Anna Maria wyszła za m?? za francuskiego ksi?cia krwi
Armanda
, ksi?cia Conti.
Hortensja miała rownie? trzech braci: Pawła, Filipa Juliusza, po?niejszego ksi?cia
Nevers
i Alfonsa. Filip Juliusz był
homoseksualnym
kochankiem brata
Ludwika XIV
,
ksi?cia
Orleanu
Filipa
.
Przyszły krol
Karol II
, kuzyn Ludwika XIV, poprosił o r?k? Hortensji w 1659 roku, ale spotkał si? z odmow? ze strony kardynała Mazarina, ktory uwa?ał, ?e wygnany z kraju przez
rewolucj?
nast?pca tronu Anglii nie ma realnych szans na koron? i postanowił nie wydawa? za niego siostrzenicy. Kardynał zdał sobie spraw? z własnej pomyłki, kiedy w niecały miesi?c po?niej ksi??? został krolem. Wowczas Mazarin poprosił Karola II o po?lubienie Hortensji oferuj?c pi?? milionow złotych
liwrow
(co na tamte czasy było niemal dwukrotno?ci? rocznych wydatkow Francji na wszystkie toczone wowczas wojny i nawet dzisiaj byłoby ogromn? sum?), ale krol Anglii odmowił.
O r?k? Mancini starał si? rownie?
Karol Emanuel II
,
ksi??? Sabaudi
, ktory rownie? był kuzynem Ludwika XIV, ale i to planowane mał?e?stwo nie doszło do skutku, poniewa? kardynał nie chciał doda? do posagu Hortensji silnie ufortyfikowanej twierdzy Pigneol. Z podobnych powodow nie doszło rownie? do mał?e?stwa Hortensji z
Karolem V
,
ksi?ciem Lotaryngii
[6]
.
1 marca 1661 roku, pi?tnastoletnia Hortensja po?lubiła jednego z najbogatszych m??czyzn w Europie, Armanda Karola de La Porte de La Meilleraye. Dzi?ki mał?e?stwu z młod? Mancini pan młody otrzymał tytuł ksi?cia Mazarin
[4]
. Niedługo po?niej umarł kardynał Mazarini, po ktorego ?mierci Hortensja i jej siostry przej?ły ogromny maj?tek kardynała, w tym wspaniały Pałac Mazarin, w ktorym do dnia dzisiejszego znajduje si? jedna z najwi?kszych we Francji kolekcja dzieł sztuki, zebranych przez kardynała. Rownie? bogactwa zagarni?te ze skarbu pa?stwa przypadły Mancinim, z czego cz??ci? nale??c? do Hortensji zarz?dza? miał jej m??.
Mał?e?stwo nie było udane prawie od samego pocz?tku. Hortensja była młoda, pi?kna i popularna, a Armand Karol chciwy, bigoteryjny i niewiarygodnie o ni? zazdrosny, nie mowi?c ju? o jego niestabilno?ci psychicznej. Do dziwnych zachowa? jakie przejawiał ksi??? nale?ało molestowanie karmi?cych jego dzieci mamek wiejskiego pochodzenia
[7]
, zakazywanie ?e?skiej słu?bie stosunkow seksualnych z kimkolwiek i utrzymywanie słu??cych, oraz ?ony z dala od odwiedzaj?cych pałac go?ci, i u?ywanie młotka i dłuta do odłupywania genitaliow antycznym rzymskim pos?gom z kolekcji kardynała Mazarini, co miało uchroni? jego ?on?, dzieci i słu?b? przed moralnym i seksualnym zepsuciem. Zakazał ?onie bywania na dworze, odwiedzania siostr w Pary?u i jakichkolwiek spotka? z innymi ni? on m??czyznami, co nocy dokonywał przeszukiwa? pałacu, w poszukiwaniu domniemanych kochankow ?ony i nakazywał Hortensji sp?dza? jedn? czwart? dnia na modlitwach w zamkowej kaplicy. Najprawdopodobniej był
nekrofilem
? w czasie stosunkow seksualnych, ksi??? miał zmusza? swoj? ?on? do pozostawania bez ruchu i udawania zmarłej
[8]
[9]
.
W tym wła?nie czasie Hortensja, ktora była ju? na skraju psychicznego i fizycznego wyczerpania, nawi?zała lesbijski romans z szesnastoletni? Sydoni? de Courcelles. Chc?c uleczy? ?niemoralno??” ?ony, ksi??? zesłał obie dziewczyny do klasztoru. Ta taktyka zawiodła: przez jaki? czas obie udawały pokorne i rozmodlone grzesznice, a gdy tylko udało im si? zwie?? zakonnice co do swojego ?alu za popełnione grzechy, uciekły z klasztoru przez komin
[4]
[8]
.
Pomimo tylu trudno?ci para miała czwork? dzieci:
- Maria Charlotta de La Porte Mazarin (ur. 28 marca 1662, zm. 13 maja 1729), ktorej m??em został Ludwik Armand de Vignerot du Plessis, hrabia d'Agenias i ksi??? d'Aiguillon,
- Maria Anna de La Porte Mazarin (ur. 1663, zm. pa?dziernik 1720), ktora została zakonnic?,
- Maria Olimpia de La Porte Mazarin (ur. 1665, zm. 24 stycznia 1754), ktorej m??em został Ludwik Krzysztof Gigault, markiz de Bellefonds i de Boullaye,
- Paweł Juliusz de La Porte, ksi??? Mazarin i de La Meilleraye (ur. 25 stycznia 1666, zm. 7 wrze?nia 1731), ktorego ?on? została Felicja armanda Charlotta de Durfort.
Ucieczka i romans z Karolem II
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Pozostawiaj?c małe jeszcze dzieci, Hortensja ostatecznie uciekła od m??a w nocy z 12 na 13 czerwca 1668 roku dzi?ki pomocy brata Filipa Juliusza, ksi?cia Nevers, ktory zapewnił powoz, konie i eskort?, ktore miały dostarczy? ksi??n? do
Rzymu
, gdzie została przyj?ta przez starsz? siostr? Mari?, ktora przez mał?e?stwo była ksi??n? Colonna, w jej wspaniałym rzymskim pałacu.
Francuski krol Ludwik XIV wzi?ł j? pod swoj? protekcj? i przyznał jej roczn? pensj? w wysoko?ci dwudziestu tysi?cy
lirow
. Rownie? były zalotnik Hortensji
Karol Emmanuel II
zaoferował jej opiek?, pałac w
Chambery
i roczn? rent?. Wkrotce zgromadzili si? wokoł niej literaci, filozofowie i arty?ci. Po ?mierci ksi?cia, jego ?ona Joanna Sabaudzka?Nemours szczerze nienawidz?ca Hortensji i podejrzewaj?ca j? o romans ze swoim m??em, odebrała jej pałac i rent?, ka??c jej w ci?gu miesi?ca opu?ci? teren
ksi?stwa
[4]
[9]
.
Po ?mierci Sabaudczyka, Hortensja pozostała bez ?rodkow do ?ycia - na skutek przyja?ni z ksi?ciem utraciła roczn? rent? od Ludwika XIV
[9]
.
Angielski ambasador we Francji Ralph Montagu, napisał do swojego krola o desperackiej sytuacji Hortencji. Miał nadziej?, ?e pi?kna Mancini zast?pi obecn?, niemal wszechwładn? kochank? krola,
Louise de Kerouaille
, ksi??n? Portsmouth. W 1675 roku Hortensja wyjechała do
Londynu
pod pretekstem odwiedzenia swojej młodej siostrzenicy,
Marii Mode?skiej
, nowej ?ony
ksi?cia Yorku
. Podro?owała w m?skim przebraniu, co dla towarzysz?cych jej francuskich arystokratow było potwierdzeniem jej
biseksualizmu
.
W połowie 1676 roku Mancini zrealizowała pokładane w niej nadzieje zast?puj?c Louise de Kerouaille w sercu i ło?ku krola
[8]
[9]
. Karol II jeszcze przed tym jak została jego
metres?
ofiarował jej roczn? pensj? w wysoko?ci czterech tysi?cy
funtow
, ktora znacz?co poprawiła jej sytuacj? materialn?
[9]
[10]
.
Zwi?zek krola z Hortensj? nie mogł trwa? długo z powodu jej rozwi?zło?ci. Nienawidz?cy jej Anglicy nazywali j? ?krolewsk? ladacznic?”
[8]
[11]
.
Najpierw miała romans z Ann? Palmer, hrabin? Sussex, ktora była nie?lubn? cork? krola pochodz?c? z jego zwi?zku z
Barbar? Palmer
, ksi??n? Cleveland
[8]
[9]
. Ten zwi?zek szybko stał si? tajemnic? poliszynela i miał swoj finał w
pałacu St. James
, gdzie została spoliczkowana przez m??a Anny, ktory nast?pnego dnia nakazał jej wyjecha? na wie?. Anna jednak przez kilka nast?pnych dni nie robiła niczego innego poza le?eniem w ło?ku i nieustannym całowaniem miniatury Hortensji.
Nast?pnie jej kochankiem został
Ludwik I
,
ksi???
Monako
[9]
. Na wie?? o kolejnym zwi?zku kochanki, Karol II zaprotestował i obni?ył jej pensj?, ktor? jednak wkrotce przywrocił do dawnej wysoko?ci. Jednak?e zwi?zek z ksi?ciem Monako pozbawił Hortensj? pozycji krolewskiej faworyty. Mimo wszystko ona i krol pozostali przyjaciołmi i utrzymywali dobre stosunki a? do jego ?mierci, a ksi??na Portsmouth powrociła na dawniej zajmowan? pozycj?
maitresse-en-titre
[4]
.
Po ?mierci
Karola II
, Hortensja została dobrze zaopatrzona przez jego nast?pc?
Jakuba II
, najprawdopodobniej ze wzgl?du na pokrewie?stwo jakie ł?czyło j? z now? krolow?
Mari?
. Nawet gdy Jakub II uciekł do Francji w wyniku
chwalebnej rewolucji
, krolewska para
Maria
i
Wilhelm
pozwolili jej zachowa? zdobyty maj?tek i wci?? wypłacali jej co roku pensj?
[4]
. Wła?nie w tym czasie Hortensja otworzyła własny
salon
, na wzor podobnych, istniej?cych we Francji. Do stałych bywalcow nale?ał
Charles de Marguetel de Saint-Denis de Saint-Evremond
, wielki poeta i epikurejczyk, ktory został bliskim przyjacielem Hortensji i sprowadził do jej salonu wielu owczesnych londy?skich uczonych.
Z wyj?tkiem
Małgorzaty de Valois
, to wła?nie memuary Hortensji i jej siostry
Marii
, były pierwszymi wydrukowanymi ksi??kami napisanymi przez kobiety. Motywacj? do ich napisania były usiłowania przedstawienia faktow, ktore pozwol? im si? w ?wietle prawa odseparowa? od ich agresywnych m??ow.
Hortensja mogła popełni? samobojstwo
[4]
[8]
. Jej m?? przywiozł do kraju jej zwłoki kontynuuj?c dramat jej ?ycia: woził je ze sob? w swoich podro?ach po całej Francji, zanim ostatecznie nie pozwolił zło?y? jej zwłok do grobowca jej wuja,
kardynała Mazarin
[8]
.
- Juliette
J.
Benzoni
Juliette
J.
,
W ło?nicach krolow
,
Janina
J.
Pał?cka
(tłum.), Warszawa: Iskry, 1994,
ISBN
83-207-1459-1
,
OCLC
750691738
.
brak strony (ksi??ka)
- Benedetta
B.
Craveri
Benedetta
B.
,
Kochanki i krolowe. Władza kobiet
,
Piotr
P.
Salwa
(tłum.), Warszawa: W.A.B, 2008,
ISBN
978-83-7414-489-6
,
OCLC
297622689
.
brak strony (ksi??ka)
- Dennis
D.
Friedman
Dennis
D.
,
Krolewskie kochanki
,
Katarzyna
K.
Ba?y?ska-Chojnacka
(tłum.), Warszawa: Bellona, 2004,
ISBN
83-11-10057-8
,
OCLC
749821503
.
brak strony (ksi??ka)
- Eleanor
E.
Herman
Eleanor
E.
,
W ło?ku z krolem
,
Katarzyna
K.
Kołaczkowska
(tłum.), Warszawa: Jeden ?wiat, 2006,
ISBN
83-89632-26-8
,
OCLC
749816595
.
brak strony (ksi??ka)
- Charles
Ch.
Carlton
Charles
Ch.
,
Krolewskie faworyty w Anglii
,
Hanna
H.
Szłapka
(tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich, 1992,
ISBN
83-04-03898-6
,
OCLC
749961080
.
brak strony (ksi??ka)
- Louis de Rouvroy, ksi??? de Saint-Simon
:
Pami?tniki
, PIW Warszawa.
- Maria de Rabutin-Chantal
:
Listy pani de Sevigne
, Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.