Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Harlow Shapley
(ur.
2 listopada
1885
w
Nashville
, zm.
20 pa?dziernika
1972
w
Boulder
,
USA
[1]
) ?
ameryka?ski
astronom
, ktory stwierdził, ?e
Sło?ce
le?y w pobli?u centralnej płaszczyzny galaktycznej, ok. 30 tys. lat ?wietlnych od
?rodka Galaktyki
.
Astronom studiował u
H.N. Russella
w
Princeton
. W 1911 w oparciu o wyniki otrzymane przez Russella rozpocz?ł prace nad wyznaczeniem rozmiarow gwiazd w licznych układach podwojnych na podstawie pomiarow zmian ich jasno?ci wyst?puj?cych podczas za?mienia jednej gwiazdy przez drug?. Metoda ta stała si? standardow? procedur? na ponad 30 lat. Shapley wykazał rownie?, ?e gwiazdy zmienne typu cefeid nie mog? by? układami podwojnymi gwiazd, za?miewaj?cymi si? wzajemnie. Wsławił si? bior?c udział w
Wielkiej Debacie
z
Heberem Curtisem
, 26 kwietnia 1920. Bronił tam (bł?dnego) stanowiska, ?e
mgławice spiralne
s? cz??ci?
Drogi Mlecznej
, w szczegolno?ci, ?e nie istniej? inne galaktyki poza ni?. Postulował natomiast (prawidłowo i jako pierwszy), ?e nasza
Galaktyka
ma znacznie wi?ksze rozmiary, ni? wtedy przypuszczano. Słusznie twierdził, ?e centrum Drogi Mlecznej le?y w kierunku
gwiazdozbioru Strzelca
. W latach 1921-1952 był dyrektorem
obserwatorium Harvarda
, gdzie badał
Obłoki Magellana
. W swojej pracy zajmował si?
gromadami gwiazd
, opracował sposob
klasyfikacji
zarowno
gromad otwartych
, jak i
kulistych
. W 1950 roku
American Astronomical Society
przyznało mu nagrod?
Henry Norris Russell Lectureship
. Napisał wiele ksi??ek; był znakomitym popularyzatorem
astronomii
. Brał udział w tworzeniu
UNESCO
[2]
.
W 1933 roku przyznano mu nagrod?
Prix Jules-Janssen
.
W uznaniu jego zasług jedn? z
planetoid
nazwano
(1123) Shapleya
.
- 1901:
Edward Charles Pickering
- 1902:
Jacobus Kapteyn
- 1903:
Hermann von Struve
- 1904:
George Ellery Hale
- 1905:
Lewis Boss
- 1906:
William Wallace Campbell
- 1907:
Ernest William Brown
- 1908:
David Gill
- 1909:
Oskar Backlund
- 1910:
Friedrich Kustner
- 1911:
Philip Herbert Cowell
- 1912:
Arthur Robert Hinks
- 1913:
Henri-Alexandre Deslandres
- 1914:
Max Wolf
- 1915:
Alfred Fowler
- 1916:
John L. E. Dreyer
- 1917:
Walter Sydney Adams
- 1918:
John Evershed
- 1919:
Guillaume Bigourdan
- 1921:
Henry Norris Russell
- 1922:
James Hopwood Jeans
- 1923:
Albert A. Michelson
- 1924:
Arthur Eddington
- 1925:
Frank Watson Dyson
- 1926:
Albert Einstein
- 1927:
Frank Schlesinger
- 1928:
Ralph Allen Sampson
- 1929:
Ejnar Hertzsprung
- 1930:
John Stanley Plaskett
- 1931:
Willem de Sitter
- 1932:
Robert Grant Aitken
- 1933:
Vesto Slipher
- 1934:
Harlow Shapley
- 1935:
Edward Arthur Milne
- 1936:
Hisashi Kimura
- 1937:
Harold Jeffreys
- 1938:
William Hammond Wright
- 1939:
Bernard Lyot
- 1940:
Edwin Hubble
- 1943:
Harold Spencer Jones
- 1944:
Otto Struve
- 1945:
Bengt Edlen
- 1946:
Jan Oort
- 1947:
Marcel Minnaert
- 1948:
Bertil Lindblad
- 1949:
Sydney Chapman
- 1950:
Joel Stebbins
- 1951:
Anton Pannekoek
- 1952:
John Jackson
- 1953:
Subramanyan Chandrasekhar
- 1954:
Walter Baade
- 1955:
Dirk Brouwer
- 1956:
Thomas George Cowling
- 1957:
Albrecht Unsold
- 1958:
Andre Danjon
- 1959:
Raymond Arthur Lyttleton
- 1960:
Wiktor Ambarcumian
- 1961:
Herman Zanstra
- 1962:
Bengt Stromgren
- 1963:
Harry Hemley Plaskett
- 1964:
Martin Ryle
,
Maurice Ewing
- 1965:
Edward Bullard
,
Gerald Maurice Clemence
- 1966:
Ira Sprague Bowen
,
Harold Clayton Urey
- 1967:
Hannes Alfven
,
Allan Rex Sandage
- 1968:
Fred Hoyle
,
Walter Munk
- 1969:
Albert T. Price
,
Martin Schwarzschild
- 1970:
Horace Babcock
- 1971:
Frank Press
,
Richard van der Riet Woolley
- 1972:
Hal Thirlaway
,
Fritz Zwicky
- 1973:
Francis Birch
,
Edwin Salpeter
- 1974:
Ludwig Biermann
,
Keith E. Bullen
- 1975:
Jesse Greenstein
,
Ernst Opik
- 1976:
William McCrea
,
John A. Ratcliffe
- 1977:
David R. Bates
,
John G. Bolton
- 1978:
Lyman Spitzer
,
James Van Allen
- 1979:
Leon Knopoff
,
C. G. Wynne
- 1980:
Chaim L. Pekeris
,
Maarten Schmidt
- 1981:
James F. Gilbert
,
Bernard Lovell
- 1982:
Riccardo Giacconi
,
Harrie Massey
- 1983:
M. J. Seaton
,
Fred Whipple
- 1984:
S. K. Runcorn
,
Jakow Borysowicz Zeldowicz
- 1985:
Thomas Gold
,
Stephen Hawking
- 1986:
George E. Backus
,
Alexander Dalgarno
- 1987:
Takesi Nagata
,
Martin Rees
- 1988:
Don L. Anderson
,
Cornelis de Jager
- 1989:
Raymond Hide
,
Ken Pounds
- 1990:
James W. Dungey
,
Bernard Pagel
- 1991:
Witalij Ginzburg
,
G. J. Wasserburg
- 1992:
Dan P. McKenzie
,
Eugene N. Parker
- 1993:
Peter Goldreich
,
Donald Lynden-Bell
- 1994:
James E. Gunn
,
Thomas R. Kaiser
- 1995:
John T. Houghton
,
Raszyd Siuniajew
- 1996:
Kenneth Creer
,
Vera Rubin
- 1997:
Donald Farley
,
Donald Osterbrock
- 1998:
Robert L. Parker
,
James Peebles
- 1999:
Kenneth Budden
,
Bohdan Paczy?ski
- 2000:
Leon Lucy
,
Robert Hutchinson
|
XIX wiek
|
|
---|
XX wiek
|
|
---|
XXI wiek
|
|
---|
XIX wiek
|
|
---|
XX wiek
|
|
---|
XXI wiek
|
|
---|
XIX wiek
|
|
---|
XX wiek
|
|
---|
XXI wiek
|
|
---|
Identyfikatory zewn?trzne: