Francis Scott Key
(ur.
1 sierpnia
1779
, zm.
11 stycznia
1843
w
Baltimore
,
Maryland
) ? prawnik i poeta
ameryka?ski
, autor
hymnu pa?stwowego
Stanow Zjednoczonych
,
The Star-Spangled Banner
Francis Scott Key urodził si? 1 sierpnia 1779 roku w zamo?nej rodzinie w zachodniej cz??ci
Maryland
. Jako dziesi?ciolatek zacz?ł ucz?szcza? do szkoły w
Annapolis
, ktor? uko?czył w wieku 17 lat. Pozostał tam, aby studiowa?
prawo
w kancelarii swojego wujka, Philipa Bartona Key. Tu tak?e poznał Mary Tayloe Lloyd, swoj? przyszł? ?on?. W 1800 roku powrocił w rodzinne strony i otworzył własn? kancelari? prawnicz? we
Fredericku
. Jednak pi?? lat po?niej, zgodnie z sugesti? wujka, przeprowadził si? do
Georgetown
, na przedmie?ciach
Waszyngtonu
.
Ta decyzja okazała si? trafna i jego kancelaria prosperowała bardzo dobrze. Key cz?sto argumentował przed
S?dem Najwy?szym Stanow Zjednoczonych
w sprawach, ktore miały znacz?cy wpływ na histori? prawn? Stanow Zjednoczonych. Został rownie?
prokuratorem
okr?gowym w administracji
prezydenta
Andrew Jacksona
.
Poza działalno?ci? prawnicz?, Key był rownie? aktywny społecznie. Pomogł utworzy?
Lancaster Society
zapewniaj?ce bezpłatn? edukacj? biednym dzieciom mieszkaj?cym w Georgetown. Był tak?e członkiem
American Colonization Society
i hojnie wspierał finansowo organizacje charytatywne.
Key był rownie? człowiekiem gł?boko religijnym. W pewnym momencie swojego ?ycia powa?nie rozwa?ał porzucenie kariery prawniczej na rzecz słu?by duchownej. Ostatecznie pozostał ?wieckim w
Ko?ciele Episkopalnym w Stanach Zjednoczonych
.
Key był zdecydowanie przeciwny
wojnie brytyjsko-ameryka?skiej
, głownie z powodow religijnych. Nie przeszkodziło mu to jednak słu?y? czynnie w 1813 roku przez 13 dni w kompanii artylerii. W 1814 roku słu?ył ochotniczo u generała Waltera Smitha w przegranej przez Amerykanow
bitwie pod Bladensburgiem
.
Zmarł 11 stycznia 1843 na
zapalenie opłucnej
odwiedzaj?c swoj? cork? w Baltimore. Tam te? został pochowany, jednak w 1866 roku, zgodnie z jego wol?, jego ciało zostało przeniesione do
Fredericka
.
Hymn Stanow Zjednoczonych
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Wczesna, drukowana kopia
The Star-Spangled Banner
Francis Scott Key uczestniczył w wydarzeniach
wojny brytyjsko-ameryka?skiej
, ktore zainspirowały go do napisania tekstu pie?ni, ktora ostatecznie prawie 120 lat po?niej została oficjalnym
hymnem pa?stwowym
Stanow Zjednoczonych
.
Key wraz z pułkownikiem Johnem Skinnerem wypłyn?li 5 wrze?nia 1814 roku z Baltimore na
zatok? Chesapeake
, aby tam negocjowa? z Anglikami wymian? je?cow. Obaj negocjatorzy zostali przyj?ci na pokład
okr?tu flagowego
floty angielskiej
HMS Tonnant
, gdzie rozpocz?ły si? pertraktacje. Pocz?tkowo negocjacje były bezowocne, jednak po kilku dniach ostatecznie udało im si? wynegocjowa? uwolnienie przyjaciela. Niestety, w tym samym czasie dowiedzieli si? o ataku na
Baltimore
planowanym przez Anglikow. Ze wzgl?dow bezpiecze?stwa zostali przez nich tymczasowo zatrzymani na pokładzie lekkiej
fregaty
,
HMS Surprize
, do momentu zako?czenia ataku.
Poniewa? koryto rzeki
Patapsco
było zbyt płytkie,
admirał
Alexander Cochrane, dowodz?cy flot? angielsk?, został zmuszony do przeniesienia okr?tu flagowego z
HMS Tonnant
na
HMS Surprize
. Key i Skinner zostali wowczas przetransportowani na mniejsz? jednostk?, sk?d mogli widzie? i słysze? jak Anglicy bombarduj?
Fort McHenry
strzeg?cy
Baltimore
. Atak Anglikow rozpocz?ł si? 13 wrze?nia rano i trwał przez 25 godzin. Key z niemoc? i przera?eniem obserwował i słyszał nieustanny ostrzał pozycji ameryka?skich i gdy o ?wicie 14 wrze?nia ujrzał wci?? powiewaj?c? nad fortem ameryka?sk? flag?, ogarn?ła go ulga i wzruszenie. Widok ten zainspirował go do napisania słow pie?ni, ktor? dedykował obro?com fortu.
Key zacz?ł pisa? pierwsze słowa wiersza 14 wrze?nia rano, pod koniec ataku Anglikow. Edycj? kontynuował po powrocie do Baltimore tego dnia i noc?. Nast?pnego ranka pokazał swoje dzieło szwagrowi swojej ?ony, s?dziemu Josephowi H. Nicholsonowi. Ten był tak przej?ty tre?ci? wiersza, ?e przekazał go do lokalnej redakcji
Baltimore American
, ktorej pracownicy, poza młodym Samuelem Sandsem, opu?cili j? dla słu?by wojskowej. Sands skopiował r?kopis wiersza i został on rozdany w tej formie mieszka?com Baltimore 15 wrze?nia pod tytułem
Defence of Fort McHenry
(Obrona Fortu McHenry). Po raz pierwszy w druku, pod tym samym tytułem, wiersz ukazał si? 20 wrze?nia w gazecie
Baltimore Patriot
. Niemal 120 lat po?niej, 3 marca 1931 roku,
Kongres Stanow Zjednoczonych
oficjalnie ustanowił jego tekst hymnem pa?stwowym Stanow Zjednoczonych.
Na jego cze?? nazwano
jeden z mostow
w
Baltimore
, wybudowany w 1977. Był to najdłu?szy stalowy most kratowy na ?wiecie. W 2024
zawalił si?
po tym, jak w jedno z prz?seł uderzył kontenerowiec
MS Dali
(inne j?zyki)
[1]
[2]
.