Eryk z Winsen

Eryk z Winsen (Henryk Mora)
Data ?mierci	8 wrze?nia 1391
	Biskup przemyski
Okres sprawowania	1377?1391
Wyznanie	katolicyzm
Ko?cioł	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	13 kwietnia 1377
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eryk z Winsen lub Henryk Mora herbu Mora ^[2]^[3], niem. Erik von Winsen lub Heinrich, Ericus de Winsen ^[4] (zm. 8 wrze?nia 1391 ) ? biskup przemyski , franciszkanin , organizator katolickiej diecezji przemyskiej .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodzony w Saksonii . Był do 1378 roku biskupem pomocniczym diecezji w Hildesheim . 13 kwietnia 1377 mianowany został przez papie?a Grzegorza XI biskupem przemyskim. Nominacja Niemca ? franciszkanina zwi?zana była z du?ym udziałem tego zakonu, zdominowanego przez Niemcow, w organizacji administracji tworzonej wowczas metropolii halickiej . Jej powstanie wspierał Kazimierz III Wielki , a po?niej Ludwik Andegawe?ski d???cy do utworzenia na Rusi Halickiej odr?bnego pa?stwa, rz?dzonego przez Andegawenow . Dzi?ki jego interwencjom w Awinionie papie? utworzył w 1375 roku metropoli? w Haliczu podporz?dkowuj?c jej diecezje w Przemy?lu , Włodzimierzu i Chełmie . W ten sposob negatywnie rozstrzygn?ł o pretensjach biskupow lubuskich do zwierzchnictwa nad ko?ciołami łaci?skimi na tym terenie.

Eryk przybył do Przemy?la najpewniej na pocz?tku 1379 i zamieszkał prawdopodobnie w klasztorze franciszkanow, a potem zakupił dwor w Kro?nie na siedzib? biskupstwa przemyskiego. Był trzecim biskupem przemyskim. Jednak organizacja ko?cioła łaci?skiego na ziemi przemyskiej i sanockiej, podporz?dkowanego poprzednio bezpo?rednio papie?owi, była w stadium pocz?tkowym.

Nowy biskup ustanowił swoj? katedr? dotychczasowy ko?cioł parafialny pw. ?wi?tego Mikołaja , zmieniaj?c mu jednocze?nie patronow na Mari? Pann? i ?wi?tego Jana Chrzciciela. Nast?pnie zorganizował kancelari? biskupi? i kapituł? katedraln? (przed 1384 ) składaj?c? si? z 6 członkow. Zabiegał jednocze?nie o ustalenie dokładnych granic diecezji. Musiał te? broni? swoich biskupich uprawnie? przed arcybiskupem halickim, ktory wkraczał na teren jurysdykcji biskupa przemyskiego. Eryk z Winsen wystarał si? o uposa?enie biskupstwa, gdy? dochody z dziesi?cin w regionie zamieszkanym w du?ej cz??ci przez ludno?? prawosławn? były niewystarczaj?ce. Krolowa w?gierska Maria Andegawe?ska nadała biskupstwu w 1384 pi?? wło?ci: Brzozow , Cergow? , Domaradz i Rowne w ziemi sanockiej oraz Radymno w przemyskiej. Biskup przemyski Eryk z Winsen Mora tworz?c w r. 1386 kapituł? katedraln? w Przemy?lu, powołał do niej rownie? plebana Jakuba z Crosken ( Kro?cienko Wy?ne ).

W 1390 biskup nadał statut kapitule katedralnej, ko?cz?c tym organizacj? diecezji. W czasie swoich rz?dow podwoił w niej liczb? ko?ciołow (do ok. sze??dziesi?ciu), zbudował w Kro?nie rezydencj? biskupi? oraz ufundował trzeci w diecezji klasztor franciszka?ski. Swymi działaniami zapewnił warunki do prowadzenia na terenie biskupstwa przemyskiego normalnej działalno?ci duszpasterskiej ko?cioła katolickiego.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Według innego ?rodła w latach 1375-1387. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1833) . Przemy?l: 1833, s. 0.
↑ ?Henryk Mora, ma kaplic? z grobami O?wi?cimow (klasztor franciszka?ski w Kro?nie), ozdobion? malowanymi wizerunkami ostatniego z domu Stanisława, dworzanina Władysława IV i siostry jego Anny, ktor? miał za?lubi? zyskawszy w Rzymie dyspens?.”, [w:] Michał Bali?ski, Tymoteusz Lipi?ski. Staro?ytna Polska. 1845. s. 687.
↑ ?Niemiec szczepu saskiego h. Mora; prawdopodobnie był polecony przez Mikołaja Melsaka z Krosna ?l?skiego.”, [w:] Sacrum Poloniae millennium. Typis Pontificiae Universitatis Gregorianae, 1954. s. 444.
↑ ? but Gregory XI appointed Eric (Ericus) de Winsen (1377), who became the first actual bishop of Przemysl” [in:] Charles George Herbermann, Edward Aloysius Pace, Conde Benoist Pallen, John Joseph. The Catholic Encyclopedia. 1913. p. 532.; ?am 13. Februar 1375 durch Gregor XI. cannonisch errichtet, und der Franziscaner Heinrich oder Ericus von Winsen (1377 is 1391) war der erste eigentliche Bischof von Przemy?l ” [in:] Heinrich Joseph Wetzer, Joseph Hergenrother, Benedict Welte, Franz Kaulen, Hermann Joseph Kamp, Melchior Abfalter. Wetzer und Welte’s Kirchenlexikon, oder, Encyklopadie der katholischen Theologie und ihrer Hulfswissenschaften. Herder. 1891. p. 1722.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

ks. Piotr Nitecki, Biskupi Ko?cioła Katolickiego w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. II por. i uzupeł., Warszawa 2000, k. 92. ISBN 83-211-1311-7 .

[1] Według innego ?rodła w latach 1375-1387. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1833) . Przemy?l: 1833, s. 0.

[2] ?Henryk Mora, ma kaplic? z grobami O?wi?cimow (klasztor franciszka?ski w Kro?nie), ozdobion? malowanymi wizerunkami ostatniego z domu Stanisława, dworzanina Władysława IV i siostry jego Anny, ktor? miał za?lubi? zyskawszy w Rzymie dyspens?.”, [w:] Michał Bali?ski, Tymoteusz Lipi?ski. Staro?ytna Polska. 1845. s. 687.

[3] ?Niemiec szczepu saskiego h. Mora; prawdopodobnie był polecony przez Mikołaja Melsaka z Krosna ?l?skiego.”, [w:] Sacrum Poloniae millennium. Typis Pontificiae Universitatis Gregorianae, 1954. s. 444.

[4] ? but Gregory XI appointed Eric (Ericus) de Winsen (1377), who became the first actual bishop of Przemysl” [in:] Charles George Herbermann, Edward Aloysius Pace, Conde Benoist Pallen, John Joseph. The Catholic Encyclopedia. 1913. p. 532.; ?am 13. Februar 1375 durch Gregor XI. cannonisch errichtet, und der Franziscaner Heinrich oder Ericus von Winsen (1377 is 1391) war der erste eigentliche Bischof von Przemy?l ” [in:] Heinrich Joseph Wetzer, Joseph Hergenrother, Benedict Welte, Franz Kaulen, Hermann Joseph Kamp, Melchior Abfalter. Wetzer und Welte’s Kirchenlexikon, oder, Encyklopadie der katholischen Theologie und ihrer Hulfswissenschaften. Herder. 1891. p. 1722.

[1]

[2]

[3]

[4]