Elizabeth Jane Weston

Westonia

Data i miejsce urodzenia	1581 Chipping Norton
Data i miejsce ?mierci	1612 Praga
Dziedzina sztuki	poezja
Multimedia w Wikimedia Commons

Elizabeth Jane Weston , tak?e Westonia (ur. 1581 w Chipping Norton , zm. 1612 w Pradze ) ? poetka neołaci?ska . Jedna z nielicznych kobiet swoich czasow, ktorej dzieła były publikowane indywidualnie.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodziła si? w Chipping Norton w rodzinie Jane Cooper i Johna Westona. Jako dzie? narodzin podaje si? dat? z jej praskiego nagrobka, czyli 2/8 listopada 1582, jednak dane dotycz?ce jej chrztu oraz uwaga Weston o tym, ?e miała poł roku, gdy zmarł jej ojciec ^[1]   wskazuj?, i? przyszła na ?wiat w 1581 roku ^{[1]   [2] [3]}   . Po ?mierci ojca jej matka wyszła ponownie za m??, za alchemika Edwarda Kelleya , wspołpracownika Johna Dee . W 1583 roku mał?e?stwo wyjechało do Polski, a potem do Czech, pozostawiaj?c Elizabeth i jej brata Johna Francisa w Anglii ^[1]   . Wkrotce dzieci przyjechały do Czech: mieszkały najpierw w Jilove , a po?niej w Mo?cie ^[4] . Jako dziewi?ciolatka Weston doł?czyła do rodzicow w Pradze, gdzie Kelley został nadwornym alchemikiem Rudolfa II Habsburga ^[1]   . Tam nauczyła si? łaciny od angielskiego nauczyciela, ktory wcze?niej kształcił dzieci Johna Dee ^[4] .

Gdy Kelley popadł na dworze w niełask? i trafił do wi?zienia, czternastoletnia Weston zacz?ła wierszami prosi? o wsparcie dla rodziny u potencjalnych patronow ^[4] . Po ?mierci Kelley w 1597 roku rodzina straciła maj?tek ^[1]   . Dzi?ki talentowi literackiemu i wsparciu ?l?skiego szlachcica Georga Martinusa von Baldhovena Weston zdobyła mi?dzynarodowy rozgłos jako Virgo angla (łac. angielska dziewica). Pomimo sukcesu, nie udało si? uzyska? łaski Rudolfa II dla swojej rodziny, co było głownym celem jej tworczo?ci ^[1]   . Wi?kszo?? jej wierszy, ktore zachowały si? do dzi?, pochodzi z tego okresu: została napisana pomi?dzy czternastym a dwudziestym rokiem ?ycia Weston ^[4] .

W wieku dwudziestu lat wyszła za m?? za prawnika Johanna L?we (w ?rodłach łaci?skich: Leo) pochodz?cego z Eisenach , pracuj?cego m.in. dla Chrystiana I ksi?cia Anhalt-Bernburg ^[4] . Donosił on swemu pracodawcy o bie??cych wydarzeniach z dworu w Pradze ^[5] , a przy ich zbieraniu zapewne korzystał z koneksji Weston. W 1602 roku ukazał si? jej pierwszy zbior wierszy Poemata , ktory w dwoch tomach ^[1]   wydano staraniem Baldhovena we Frankfurcie nad Odr? ^[4] . Drug? publikacj? drukowan? Weston była Parthenica ^[1]   (tak?e: Parthenicon ) ^[2] , ktora ukazała si? w trzech tomach prawdopodobnie w latach 1607?1608. Ksi??ka jest zbiorem wi?kszo?ci jej utworow, ktore powstały do tego momentu, w tym poezji z Poemata , cho? kilka utworow z autobiograficznymi elementami pomini?to. Dodatkowo zawarto w niej tak?e wiersze innych autorow, ktore zostały jej przesłane ^[1]   , co było typowym zabiegiem w niemieckich publikacjach tego czasu. Weston nie była jednak zadowolona z obcych wierszy w jej tomiku, skar?yła si? tak?e na du?? liczb? bł?dow w publikacji, co zapisała na pustych stronach tytułowych Partheniki w sierpniu 1610 roku ^{[6] [1]}   . W odro?nieniu od Emilii Lanier czy Rachel Speght , jej wiersze nie zawierały protofeministycznych elementow poszerzenia pola działa? kobiet poza poezj?, cho? Weston w kilku po?nych wierszach odwołuje si? do kobiecych do?wiadcze?, gdy np. opisuje bol porodu słowami, ktore ?wiadcz? o nawi?zaniu do własnych do?wiadcze? ^[7] .

Weston urodziła siedmioro dzieci ^[1]   . Jako m??atce, wi?kszo?? czasu zajmowała opieka nad dzie?mi, ktore były słabego zdrowia; jej trzech synow zmarło w wieku niemowl?cym. Dlatego nie miała wielu mo?liwo?ci, by dalej tworzy?. W 1609 roku zmarła jej matka ^[5] , ktora cz?sto pojawiała si? we wczesnych wierszach poetki ^[8] .

Weston zmarła w Pradze pod koniec 1612 roku ^[8] .

Znaczenie [ edytuj | edytuj kod ]

Cho? pisała po łacinie i mieszkała poza granicami kraju, uwa?ała si? nadal za Angielk? ^[2] . Wraz z Bathsu? Makin , Weston była jedn? z dwoch znanych wspołczesno?ci angielskich poetek renesansowych, ktorych dzieła publikowano indywidualnie (wiersze innych autorek tego okresu pojawiały si? w antologiach) ^[1]   . W swoich czasach Weston była nazywana ?vates”: prorocz? poetk? ^[2] , a Johann Peter Lotichius w swoim dziele Gynaicologia (1630) nie w?tpił, ?e tworczo?? Weston była cenniejsza ni? prace wielu słynnych niemieckich poetow ^[9] . Znaczenie Weston w jej czasach potwierdza tak?e lista Index Poeticus (1634) piora Thomasa Farnaby , na ktorej znale?li si? najwa?niejsi poeci tworz?cy w łacinie od czasow antycznych po jemu wspołczesnych. Na li?cie Weston figuruje jako jedna z siedmiu angielskich pisarzy, jest tak?e jedyn? wymienion? kobiet? ^[1]   .

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

• 1602 : Poemata ^[1]  
• 1607?1608: Parthenica ^[1]   (tak?e: Parthenicon ) ^[2]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Introductory Note . W: Donald Cheney: Neo-Latin Women Writers: Elizabeth Jane Weston and Bathsua Reginald (Makin) . Routledge, 2016. ISBN  978-1-351-91531-1 .
• Louise Schleiner, Winfried Schleiner: Elizabeth Weston: A Woman Poet among the Humanists . W: Form and Reform in Renaissance England: Essays in Honor of Barbara Kiefer Lewalski . Amy Boesky, Mary Thomas Crane (red.). University of Delaware Press, 2000. ISBN  0-87413-691-1 .
• Weston, Elizabeth Jane . W: Encyclopedia of British Writers, 16th, 17th, and 18th Centuries . Alan Hager (red.). Facts on File, 2005, s. 423. ISBN  0-8160-5495-9 .