MD 450 Ouragan

Dane podstawowe
Pa?stwo	Francja
Producent	Dassault Aviation
Typ	my?liwsko-bombowy
Konstrukcja	metalowa, połskorupowa
Załoga	1 pilot
Historia
Data oblotu	luty 1949
Dane techniczne
Nap?d	1 × Rolls-Royce Nene 104B, turboodrzutowy
Ci?g	22,27 kN
Wymiary
Rozpi?to??	13,16 m
Długo??	10,73 m
Wysoko??	4,14 m
Powierzchnia no?na	23,4 m²
Masa
Własna	4140 kg
Startowa	6800 kg
Osi?gi
Pr?dko?? maks.	930 km/h
Pr?dko?? wznoszenia	38 m/s
Pułap	14 900 m
Zasi?g	965 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 × działko HS.404 kal. 20 mm do 1000 kg uzbrojenia podwieszanego na 2 w?złach
U?ytkownicy
Francja , Indie , Izrael , Salwador
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Dassault MD 450 Ouragan ( fr. huragan ) ? pierwszy francuski my?liwsko-bombowy samolot odrzutowy zbudowany przez firm? Dassault Aviation pod koniec lat 40.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Ze wzgl?du na okupacj? Francji przez wojska hitlerowskie podczas II wojny ?wiatowej , Francuzi nie mieli mo?liwo?ci prowadzenia prac badawczych nad własnymi samolotami odrzutowymi. Po zako?czeniu działa? wojennych Marcel Dassault postanowił podj?? prace nad pierwszym francuskim wojskowym samolotem odrzutowym, staraj?c si? do?cign?? inne pa?stwa rozwijaj?ce tego typu konstrukcje ju? od kilku lat. W 1947 powstał pierwszy projekt my?liwca o nap?dzie odrzutowym zaopiniowany pozytywnie przez rz?d Francji, jednak nie podpisano kontraktu na jego dostaw?. W zwi?zku z tym Marcel Dassault postanowił rozwija? projekt na własn? r?k?.

Prace projektowe nad maszyn?, oznaczon? od inicjałow Marcela Dassault jako MD 450, rozpocz?to w grudniu 1947 roku, a jej budow? w kwietniu 1948 . W czerwcu tego samego roku rz?d francuski zdecydował si? zamowi? trzy maszyny prototypowe, z ktorych pierwsza ? nazwana Ouragan ? została oblatana w lutym 1949 . Maszyna ta nie posiadała jeszcze uzbrojenia oraz ci?nieniowej kabiny.

Konstrukcja samolotu MD 450 Ouragan została zainspirowana ameryka?skimi maszynami, a w szczegolno?ci samolotem Republic F-84 Thunderjet o bardzo podobnej konfiguracji płatowca jako dolnopłata z kadłubem w postaci ?rury” z wlotem powietrza przez otwor na dziobie, charakterystyczn? kroplow? osłon? kabiny i trojpodporowym podwoziem z pojedynczymi kołami. Przednia gole? podwozia składała si? do tyłu a golenie podwozia głownego w kierunku kadłuba. Ouragan był mniejszy i l?ejszy o ponad ton? od ameryka?skiego Thunderjeta, a jego skrzydła były znacznie cie?sze ? tak jak w innej ameryka?skiej konstrukcji Lockheed F-80 Shooting Star . Prototypowa maszyna była nap?dzana silnikiem Rolls-Royce Nene 102 budowanym na licencji przez Hispano-Suiza o ci?gu 22,27 kN.

Po dostarczeniu trzeciego prototypu rz?d francuski zamowił 15 maszyn serii informacyjnej, ktore miały by? wykorzystane do testow z ro?nymi jednostkami nap?dowymi, oraz ro?nych typow uzbrojenia, zasobnikow dla misji rozpoznawczych i radarow do walki w nocy. Ostatecznie zbudowano tylko 12 z zamowionych maszyn.

Jeszcze przed dostarczeniem przez wytworni? Dassault zamowionych samolotow serii informacyjnej rz?d francuski zło?ył pod koniec sierpnia 1950 zamowienie na 150 maszyn produkcyjnych. Pocz?tkowo obiecywano firmie Dassault zamowienie 850 samolotow, a ostatecznie na wyposa?enie lotnictwa Francji weszło 350 Ouraganow.

Zastosowanie MD 450 Ouragan [ edytuj | edytuj kod ]

Francja [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwsze produkcyjne samoloty zostały dostarczone do jednostek w 1952 roku zast?puj?c przestarzałe De Havilland Vampire . Pierwsze 50 Ouraganow oznaczonych jako MD 450A nap?dzał silnik Nene 102, a reszt? maszyn o symbolu MD 450B budowany przez Hispano-Suiza silnik Nene 104B o mniejszej masie i nieznacznie wi?kszej mocy. Na ko?cach skrzydeł maszyn zainstalowano na stałe małe zbiorniki paliwa. Uzbrojenie strzeleckie Ouraganow stanowiły cztery działka HS.404 kalibru 20 mm zamontowane w kadłubie pod wlotem powietrza. Zapas amunicji wynosił po 125 nabojow na działko. Na dwoch uchwytach pod skrzydłami mo?na było podwiesi? 1000 kg uzbrojenia, najcz??ciej w postaci dwoch bomb o masie 450 kg lub 16 pociskow rakietowych powietrze-ziemia Matra T-10, albo 8 pociskow i dwoch dodatkowych zbiornikow paliwa o pojemno?ci 460 litrow.

Piloci francuskich sił powietrznych Armee de l'Air ocenili samolot jako bardzo przyjemny w pilota?u i stabilny podczas odpalania uzbrojenia, ale ze wzgl?du na krotki i do?? gruby kadłub maszyna miała tendencj? do wpadania w korkoci?g . Maksymalna pr?dko?? maszyny na niskim pułapie wynosiła 930 km/h. Samoloty Ouragan były przez dwa lata maszynami pokazowymi zespołu akrobacyjnego francuskich sił powietrznych Patrouille de France .

Kilka maszyn produkcyjnych przystosowano do l?dowania na nieutwardzonych lotniskach poprzez modyfikacj? podwozia głownego, w ktorym zainstalowano po dwa koła z niskoci?nieniowym ogumieniem. Ze wzgl?du na powi?kszenie si? zespołu koł konieczne było dobudowanie specjalnych gondoli u nasady skrzydeł mieszcz?cych je po wci?gni?ciu. W maszynach tych zamontowano rownie? spadochron hamuj?cy . Samoloty ze zmodyfikowanym podwoziem zostały przystosowane specjalnie dla potrzeb wojny w Algierii i przezwane nowym mianem Bouragan od arabskiego słowa baroud , co znaczy bitwa , ale wkrotce zrezygnowano z tego rozwi?zania przywracaj?c je do poprzedniego stanu.

Samoloty Dassault MD 450 Ouragan nie były u?ywane zbyt długo jako podstawowa maszyna francuskich sił powietrznych, gdy? wiosn? 1955 zast?piono je maszynami o lepszych parametrach Dassault MD 454 Mystere IV A, przeznaczaj?c Ouragany do celow szkolnych jako samoloty do zaawansowanej nauki pilota?u.

Indie [ edytuj | edytuj kod ]

W 1953 Indie zamowiły 71 nowych Ouraganow z mocniejszymi silnikami Nene 105, a w po?niejszym okresie dokupiły jeszcze 33 samoloty wycofane ze słu?by w Armee de l'Air . W siłach powietrznych Indii samolot nosił nazw? Toofani , co w j?zyku hindi oznacza huragan . Tak samo jak w Armee de l'Air tak i w lotnictwie indyjskim, Ouragany szybko ust?piły miejsca samolotom Mystere IVA i w 1958 zostały przeznaczone do celow treningowych.

Izrael [ edytuj | edytuj kod ]

W 1955 rz?d egipski zamowił w Czechosłowacji radzieckie my?liwce MiG-15 , ktorym Siły Powietrzne Izraela mogły przeciwstawi? znacznie gorsze maszyny brytyjskie Gloster Meteor . W celu unowocze?nienia własnego lotnictwa Izrael zamowił 24 maszyny Dassault Mystere IIC i 24 Canadair F-86 Sabre Mk 6 , ale w samolotach Mystere IIC odkryto powa?ne wady konstrukcyjne, a Kanadyjczycy nie zdecydowali si? sprzeda? Izraelowi samolotow ze wzgl?du na obaw? zachwiania sytuacji na Bliskim Wschodzie . W tej sytuacji podj?to decyzj? o zakupie maszyn Mystere IV, ktore nie zostały jeszcze wprowadzone do produkcji, dlatego ostatecznie zdecydowano si? na Ouragany.

Izrael zakupił 75 Ouraganow, z ktorych 12 było maszynami nowymi, a reszta wycofanymi ze słu?by w Armee de l'Air . Maszyny dostarczono jeszcze w 1955 tu? przed Operacj? Muszkieter i kryzysem sueskim . Ze wzgl?du na brak mo?liwo?ci podj?cia rownorz?dnej walki z egipskimi MiGami-15, zostały przeznaczone do zada? bliskiego wsparcia piechoty, w czym znakomicie si? sprawdziły. Po raz kolejny Ouragany dowiodły swej warto?ci podczas wojny sze?ciodniowej w 1967 roku. Po wprowadzeniu do słu?by lotnictwa Izraela nowocze?niejszych maszyn Ouragany przeznaczono do zada? szkoleniowych.

W 1975 Izrael odsprzedał 18 Ouraganow Salwadorowi , gdzie słu?yły one do drugiej połowy lat 80.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• D. Donald, J. Lake ? Encyclopedia of world military aircraft. AIRtime Publishing. ( 1996 ) ISBN  1-880588-24-2
• W. Kopenhagen ? Das groβe Flugzeug-Typenbuch. ( Wielka ksi?ga samolotow ) Transpress. ( 1987 ) ISBN  3-344-00162-0