Citroen Traction Avant
Citroen DS5
Citroen
(wymowa: [
s
i
t
?
o
?
?
n
]) ? francuski producent samochodow osobowych, sportowych, rajdowych i dostawczych z siedzib? w
Pary?u
działaj?cy od 1919 roku. Wchodzi w skład mi?dzynarodowego koncernu
Stellantis
.
Przedsi?biorstwo zało?ył in?ynier
Andre Gustave Citroen
(5 lutego 1878 ? 3 lipca 1935), ktory w czasie podro?y przez
Polsk?
nabył
patent
na sposob wytwarzania maszyny do obrobki koł z?batych daszkowych. Logo marki przedstawia wła?nie zaz?bienie daszkowe.
Andre Citroen i pocz?tki przedsi?biorstwa
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Olbrzymie koła z?bate z zaz?bieniem daszkowym produkcji Citroen
Citroen Traction Avant
Historia przedsi?biorstwa Citroen rozpocz?ła si? 5 lutego 1878 roku, kiedy to przyszedł na ?wiat Andre, pi?te dziecko w zamo?nej
?ydowskiej
rodzinie klasy ?redniej. Owa zakorzeniona w
Holandii
rodzina w dawniejszych czasach zajmowała si? handlem egzotycznymi owocami, od ktorego wzi?ło si? jej nazwisko ? Limoenman; dopiero dziadek Andre, Barend, zmienił je na Citroen. W tych czasach rodzina zajmowała si? ju? handlem
diamentami
i
jubilerstwem
, a ojciec Andre, Levie, został wysłany z Holandii do
Warszawy
, aby rozwija? rodzinne przedsi?wzi?cie. Tam poznał Masz? Ameli? Kleinman, z ktor? wzi?ł ?lub, a w 1872 roku przeniosł si? do
Pary?a
, gdzie urodził si? Andre.
Kilka lat po?niej rodzice wzi?li go w pierwsz? podro? do
Polski
. Niedługo potem problemy na rynku diamentow spowodowały, ?e przedsi?biorstwo Leviego zbankrutowało i młody Andre Citroen zacz?ł ?y? w do?? trudnych warunkach. Udało mu si? jednak uko?czy? z doskonałymi ocenami gimnazjum Louis Le Grande w 1894 roku, co otworzyło mu drog? na politechnik? (
Ecole polytechnique
), gdzie studiował na wydziale in?ynierii. Uko?czył j? w roku 1900, w wieku 22 lat. Z uwagi na trudn? sytuacj? finansow? i rodzinn? wst?pił do francuskiej armii jako
oficer
wojsk in?ynieryjnych i sp?dził tam cztery lata.
B?d?c ju? w wojsku, ponownie odwiedził Polsk?, gdzie w
łodzkich
zakładach tekstylnych zapoznał si? z technologi? koł z?batych o daszkowym uz?bieniu. Były one u?ywane w Polsce w maszynach nap?dzanych sił? wody. Dzi?ki swojej konstrukcji drewniane koła nie niszczyły si?. Andre był zaskoczony skuteczno?ci? działania tego rozwi?zania i zastanawiał si?, co by było, gdyby koła skonstruowa? ze stali. Andre Citroen opu?cił armi? w 1904 i opatentował stalowe koła z podwojnym uz?bieniem daszkowym.
Zało?ył działalno?? gospodarcz?, wytwarzaj?c? koła z?bate, ktor? nazwał ?Engrenages Citroen”. Znajdowała si? ona w
Fauburgu
, tam te? powstało logo, opracowane osobi?cie przez Andre ?
szewrony
. Logo przechodziło po?niej najro?niejsze zmiany, ale szewrony, ktore wzi?ły si? od kształtu z?batek na stalowych kołach pozostawały elementem niezmiennym. Przedsi?biorstwo rozwijało si? i w 1905 roku dzi?ki wspołpracy z Andre Boas z Jacques Hinstin powstało na jej bazie nowe, znacznie wi?ksze przedsi?wzi?cie ? 'Hinstin Freres Citroen & Cie’. Fabryk? przeniesiono do
Essonnes
. Zbiegło to si? w czasie z rozwojem motoryzacji ? du?e zapotrzebowanie na koła z?bate oraz inne komponenty samochodow pozwoliło Citroenowi na spore inwestycje i dalszy rozwoj przedsi?biorstwa. Zakupiono najnowsze maszyny, wdro?ono system kontroli produkcji a przekładnie Citroena zacz?to montowa? w wi?kszo?ci francuskich samochodow. Jako ciekawostk? mo?na uzna? fakt, i? przekładni Citroena u?yto w sterze najwi?kszego statku tamtych czasow ?
Titanica
. Produkty Citroena kupował tak?e dla swoich samochodow
Rolls-Royce
.
W wieku 27 lat Andre Citroen był ju? znanym francuskim przedsi?biorc?, działaj?cym w bran?y motoryzacyjnej. W roku 1908 zostawił produkcj? przekładni, a sam na zlecenie przej?ł zarz?dzanie fabryk?
Mors
, zajmuj?c? si? wytwarzaniem samochodow. Dzi?ki nowoczesnemu zarz?dzaniu i metodom opracowanym w fabryce przekładni, Citroen szybko zwi?kszył jej produkcj? do ponad 2000 samochodow do ko?ca 1909 roku. W roku 1913 produkcja wynosiła ju? ponad 100 samochodow na miesi?c, co w tamtych latach stanowiło imponuj?ce osi?gni?cie.
W tym czasie fabryka przekładni radziła sobie doskonale, a Citroen po wykonaniu zadania w Morsie wrocił do swojego przedsi?biorstwa, my?l?c o rozszerzeniu jego działalno?ci. Du?y wpływ na jego po?niejsze działania miała wizyta w fabryce
Forda
w
Stanach Zjednoczonych
i spotkanie z
Henry Fordem
. Citroen zapoznał si? z produkcj? na linii monta?owej i wiedział, ?e jest to przyszło?? przemysłu motoryzacyjnego. Korzy?ci z takiego procesu produkcji były oczywiste ? skrocenie czasu powstania produktu, oszcz?dno?? materiałow i kosztow siły roboczej. Aby sfinansowa? rozszerzenie działalno?ci fabryki, powołano do ?ycia towarzystwo
Societe des Engrenages A. Citroen
.
Rok 1914 to tak?e wojna i dwa miesi?ce po ?lubie, Andre Citroen ktory był kapitanem w stanie spoczynku, powrocił do armii jako członek regimentu artylerii. Rzeczywisto?? wojenna przyniosła kolejny pomysł ? zastosowanie nowoczesnego systemu linii monta?owej przy produkcji amunicji. Dzi?ki przyjacielowi ze szkolnych lat,
Albertowi Thomasowi
, ktory był w owym czasie ministrem obrony, plan Citroena został zaakceptowany. W 1915 roku przy wsparciu rz?du powstała fabryka w
Pary?u
. Produkowano w niej 20 tys. sztuk amunicji dziennie. Kompleks fabryczny miał na swoim terenie nie tylko sam? lini? produkcyjn?, ale rownie? sklepy, kantyn?, przychodni?, klinik? dentystyczn? obsługuj?ce 12 000 zatrudnionych tam pracownikow.
Andre Citroen dbał o swoich pracownikow. Dzi?ki temu i nowoczesnemu systemowi produkcji był w stanie zapewni? stał? produkcj?. Dbało?? o zatrudnionych nie była powszechna w tamtych czasach, dlatego nazwisko Citroen stało si? znane daleko poza jego fabrykami. Przyczyniła si? do tego tak?e specjalna opieka nad kobietami ? te, ktore zachodziły w ci???, miały swoj specjalny system opieki, wsparcie i zasiłki. Wszystko to spowodowało, ?e fabryka osi?gn?ła wtedy wydajno?? produkcyjn? 35 tys. pociskow dziennie, a ł?cznie fabryki, ktorymi zarz?dzał Andre, produkowały 55 tys. pociskow na dzie?.
Okres mi?dzywojenny ? pierwsze samochody
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Kiedy wojna zmierzała do ko?ca, Citroen zacz?ł szuka? nowych mo?liwo?ci rozwoju i wykorzystania swojej nowoczesnej fabryki. Wybrał
motoryzacj?
.
Maj?c w pami?ci swe wcze?niejsze do?wiadczenia z fabryk? Morsa i spotkanie z Henrym Fordem, zdecydował si? zainwestowa? w produkcj? samochodow. Na pocz?tku 1917 roku zacz?to poszukiwania osob, ktore mogłyby zaprojektowa? samochod. Po ro?nych probach i budowaniu probnych modeli zdecydowano si? na projekt Jules’a Salomona. Czteromiejscowy samochod z czterocylindrowym
silnikiem
powstał pocz?tkowo w 30 egzemplarzach. Wa?ył 990
funtow
, zu?ywał
galon
benzyny
na 35 mil ? jak na owe czasy bardzo ekonomicznie. Standardowo wyposa?ono go w elektryczny
rozrusznik
, elektryczne ?wiatła i mi?kki dach. Samochody konkurentow miały takie wyposa?enie jako dodatkowe, dlatego cena, niecałe 8 tysi?cy
frankow
, była stosunkowo niska. W ci?gu 4 miesi?cy fabryka zbrojeniowa została przestawiona na produkcj? samochodow. 28 maja 1919 roku pierwszy Citroen Typ A został wdro?ony do produkcji. Premierze pojazdu towarzyszyła masowa kampania reklamowa i w ci?gu dwoch tygodni zebrano ponad 16 tys. zamowie?, co było wielkim sukcesem.
Reklama Citroena na Wie?y Eiffla w 1925 roku
Sprzeda? prowadzono przez ponad 1000 przedstawicielstw przedsi?biorstwa na terenie
Francji
. W ka?dym z nich znajdowali si? dobrze wyszkoleni sprzedawcy, doskonale znaj?cy nowy model. Ceny napraw i cz??ci zamiennych były w całej sieci takie same. Kampania promocyjna uwie?czona została zawieszeniem ogromnego napisu Citroen na
wie?y Eiffla
w
Pary?u
. Składał si? on z ponad 250 tysi?cy ?arowek.
Citroen utworzył własne przedsi?biorstwo wydawnicze, ktore nazwał
Andre Citroen Editions
. Zaj?ł si? dodatkowo inn? działalno?ci? zwi?zan? z rynkiem motoryzacyjnym, w tym finansowaniem zakupow i ubezpieczeniami. Rozpocz?to te? produkcj? zabawek ? wyprodukowano ponad trzy miliony zabawkowych samochodzikow. Andre przykładał ogromn? wag? do promocji i
marketingu
, wprowadzaj?c w swoim przedsi?biorstwie wiele nowoczesnych na owe czasy, a oczywistych dzisiaj, rozwi?za?.
Po rozpocz?ciu produkcji samochodu planowano produkowa? 100 sztuk aut dziennie. Było to niezb?dne wobec licznych zamowie?. Stworzono te? pi?? odmian
nadwozia
pojazdu. W 1921 roku wyprodukowano 20 tys. aut, co przekroczyło ł?czn? produkcj? konkurentow ?
Peugeot
i
Renault
w tym roku. Tak?e w 1921 roku rozpocz?to produkcj? samochodow z płask? skrzyni? do u?ytku przedsi?biorcow.
Przygotowywano ju? nowy model ? B. Pojawił si? on na rynku w czerwcu 1921 roku. Zało?enia były podobne jak u poprzednika ? mały, lekki i tani pojazd miał
silnik
o pojemno?ci 1450 cm³, był nieco szybszy i w pełni wyposa?ony. W tym samym czasie przy wsparciu
Adolfa Kegresse
opracowano ciekawe rozwi?zanie samochodu wyposa?onego w
połg?sienicowy układ jezdny systemu Kegresse’a
, ktory mogłby zosta? u?yty w trudnym terenie, znajdował te? zastosowanie w armii. System zamontowano w modelach A i B do specjalnych zastosowa?. Nap?d połg?sienicowy miał wiele zalet ? przede wszystkim sprawdzał si? w terenie, był stosunkowo lekki i łatwy w obsłudze.
Citroen B2 10CV
z 1921 roku został rozsławiony rajdami przez
Sahar?
w 1922/1923 roku oraz przez
Afryk?
w 1924/1925 roku (
?Croisiere Noire”
).
Historia samochodow Citroen z nap?dem połg?sienicowym ma tak?e swoj polski, militarny rozdział. W 1923 roku polska armia zakupiła 108 sztuk tych pojazdow. 90 podwozi u?yto do budowy pojazdow pancernych. Samochody Citroen-Kegresse B2 10CV w Polsce u?ywano przede wszystkim w wersji osobowego samochodu terenowego z 4-osobowym odkrytym
nadwoziem
, ktory miał rozkładany brezentowy dach. Istniały ponadto wersje specjalne ? ci?gniki
reflektorow
przeciwlotniczych i agregatow do nich.
Wkrotce pojawił si? te? Model C ? 5CV. Samochod był mniejszy, miał mniejsz? moc i tylko dwa siedzenia, a został skonstruowany specjalnie na potrzeby kobiet, co rownie? było wowczas nowo?ci?. Projekt nadwozia był nadzorowany przez Edmonta Moyeta. Podczas produkcji powstały kolejne wersje samochodu ? Model C2 i Model C3. Wszystkie miały mały, czterocylindrowy
silnik
o pojemno?ci 856 cm³, mocy 11 KM i trzybiegow? skrzyni?. Wkrotce wyposa?ono go w nowy
rozrusznik
, odporny na zimno.
Hamulce
działały tylko na tylne koła. Na wyposa?eniu znalazła si?
pr?dnica
,
akumulator
i elektryczne
o?wietlenie
.
Zawieszenie
nie było zbyt komfortowe. W modelu C2 zainstalowano dodatkowe składane trzecie siedzenie. W po?nych modelach wariantu C3 rozwi?zanie to zmodyfikowano i trzecie siedzenie zostało zamontowane na stałe nieco z tyłu pomi?dzy dwoma przednimi, w układzie koniczyny. W latach 1922?1926 sprzedano ł?cznie ponad 88 tysi?cy tych samochodow.
W 1928 roku Andre Citroen pojawił si? w
Warszawie
na oficjalne zaproszenie polskiego rz?du. Miała to by? trzecia inwestycja Citroena za granic?. Po długich i trudnych rozmowach z przedstawicielami rz?du na temat budowy
fabryki
powstała
montownia
samochodow. Był to pocz?tek przyszłej wielkoseryjnej produkcji. Warszawska montownia miała powierzchni? 7 tysi?cy metrow kwadratowych, rozpocz?ła działalno?? 2 lata po?niej, w styczniu 1930 roku, przy ulicy Gorno?l?skiej
[2]
. W pomieszczeniach fabrycznych mie?ciły si? rownie? pomieszczenia naprawcze i stacja obsługi. Przedsi?biorstwo wyst?powało pod nazw? ?Polskie Towarzystwo Samochodow Citroen”. Oprocz monta?u prowadziło import gotowych wyrobow francuskiego producenta. Skład fabryczny i sklep znajdowały si? we własnym lokalu, u zbiegu ulic Tr?backiej i Wierzbowej w centrum
Warszawy
. Montowano samochody osobowe typu C4 i C6 z nadwoziami zamkni?tymi. Cz??ciowo wykorzystywano polskie materiały. W okresie prosperity zmontowano według ro?nych ?rodeł od 1 tys. do 2,4 tys. samochodow. Ju? w 1932 roku, po podpisaniu umowy licencyjnej z
Fiatem
, warszawska filia Citroena ograniczyła swoj? działalno??, a dwa lata po?niej została zamkni?ta z powodu kryzysu.
Od 1930 r. zacz?to produkowa?
silniki wysokopr??ne
. Znalazły one zastosowanie w samochodach ci??arowych Citroena. Na pocz?tku były to silniki 4-cylindrowe o pojemno?ci 1767 cm³, montowane w dostawczych modelach Boulangere. Po?niej rozwini?to ten model do pojemno?ci 3053 cm³. Montowano je do samochodow ci??arowych typ 32Dl o ładowno?ci 250³, ktory montowano do samochodow ci??arowych typ T45.
W roku 1930 Citroen miał 5000 przedstawicielstw na całym ?wiecie, 10 oddziałow, 9 towarzystw afiliowanych, z ktorych pi?? (w
Anglii
,
Niemczech
,
Belgii
,
Włoszech
i w
Polsce
) produkowało lub składało Citroeny na licencji.
Citroen uwa?ał, ?e najlepsz? reklam? jego samochodow b?dzie jako?? i wytrzymało?? eksploatacyjna, dlatego nie anga?ował si? specjalnie w bardzo popularny sport. Jednak w roku 1933 zorganizowano pokaz jazdy non-stop, w ktorym seryjny Citroen, wybrany z ta?my produkcyjnej, przejechał w ci?gu 133 dni 300 tysi?cy kilometrow, ze ?redni? pr?dko?ci? 93 km/h. Imponuj?ce osi?gni?cie i dowod znakomitej jako?ci Citroena.
Na pocz?tku 1931 roku podpisano kolejn? umow? polsko-francusk?, na mocy ktorej dostarczono 94 samochody dla wojska z podwoziem połg?sienicowym w wersji C6 P14 i P 19 oraz C4 P17. Wszystko to w ramach po?yczki wojskowej, jak? realizowała
Francja
na bazie porozumie? z lat 20.
W 1932 roku na rynku pojawiły si? dwa nowe modele ? C4 i C6, z nowej generacji cichszymi
silnikami
i coraz lepszym wyposa?eniem. Produkcja jednak spadła. Pocz?tek lat 30. zbiegł si? z kryzysem i rozwoj przedsi?biorstwa został mocno spowolniony. Pomimo osi?gni?? technicznych w przedsi?biorstwie działo si? ?le. W 1934 roku nast?piła premiera Traction Avant. Był to przełom na rynku w dziedzinie nap?dow (przedni nap?d), jednak nie był w stanie pomoc w czasach kryzysu, wyniki finansowe Citroena były coraz gorsze. Najwi?kszym wierzycielem przedsi?biorstwa stał si?
Edouard Michelin
, ktory ostatecznie w 1934 roku przej?ł przedsi?biorstwo, przy du?ym wsparciu ze strony francuskiego rz?du, zaniepokojonego mo?liwo?ci? upadku tak ogromnych zakładow, zatrudniaj?cych setki tysi?cy osob.
Andre Citroen nie miał potem ?adnego wpływu na swoje zakłady. Silnie przygn?biony, bez ch?ci do ?ycia, coraz bardziej chory, zmarł kilka miesi?cy po?niej ? 3 lipca 1935 roku. Przej?cie przedsi?biorstwa przez Michelina miało jednak pozytywne strony ? uratowano blisko 250 tysi?cy miejsc pracy.
W 1936 roku kryzys min?ł, a sukces modelu Traction Avant dał przedsi?biorstwu stabilne podstawy rozwoju. Otwarto nawet przedstawicielstwo w
Wietnamie
. W fabrykach Citroena pracowano intensywnie nad nowym, tanim samochodem, ktory miał powtorzy? sukces 5CV. Zało?enia były proste: auto miało mie? uproszczon? budow?, 4. miejsca siedz?ce, w miar? wysoki komfort jazdy, ekonomiczny
silnik
oraz mo?liwo?? łatwego tworzenia ro?nych wersji
nadwozia
. W tym czasie produkcja i sprzeda? aktualnych modeli cały czas rosła. Wybuch
II wojny ?wiatowej
przerwał te przygotowania, chocia? wiadomo, ?e w 1939 roku były ju? gotowe
prototypy
.
Niewiele wiadomo o historii przedsi?biorstwa w czasach wojennych. W 1940 niemieckie wojska zbombardowały fabryk? w
Pary?u
. Produkcja została przerwana. W jednym ze ?rodeł mo?na znale?? informacj?, ?e w Warszawie w halach nale??cych do Citroena przy ulicy Czerniakowskiej, zorganizowano
szpital
powsta?czy. Działał on do 15 wrze?nia 1944 roku.
Citroen 2CV
(1955)
Citroen HY
Citroen DS
(1955)
Citroen 2CV
Citroen DS
, 1974
Po zako?czeniu wojny Citroen wznowił produkcj?. Ju? w 1945 roku wyprodukowano blisko 10 tysi?cy samochodow, by w nast?pnych latach zwi?ksza? t? liczb?. Przedsi?biorstwo finalizowało prac? nad przedwojennym projektem. Rownolegle opracowywano
samochod dostawczy
maj?cy oznaczenie H, ktory miał odpowiada? na ogromne zapotrzebowanie powojennego rynku na samochody dostawcze.
W 1949 roku
Citroen 2CV
wszedł do masowej produkcji. Miał dwucylindrowy silnik, pracuj?cy w układzie bokser, chłodzony powietrzem oraz oryginalne
zawieszenie
, oparte na
wahaczach
i poziomych
spr??ynach
ł?cz?cych koła po ka?dej ze stron samochodu. Pocz?tkowo miał tylko jeden
reflektor
z przodu. 2CV został okrzykni?ty brzydkim kacz?tkiem, ale prosta konstrukcja i oryginalny wygl?d przysporzyły mu wielu zwolennikow, dlatego produkowano go a? do 1990 roku. Na bazie Citroena 2CV zbudowano wiele innych modeli ? Dyane,
Ami 6/8
i
Mehari
. Rozbudowan? wersj? silnika z 2CV stosowano po?niej w Citroenach
GS
,
GSA
,
LN
oraz
Visa
. W 1952 roku rozpocz?to monta? modelu 2CV w
Belgii
. Produkcja przedsi?biorstwa cały czas rosła, osi?gaj?c ponad 100 tysi?cy sztuk rocznie.
W 1955 roku na targach motoryzacyjnych w
Pary?u
zaprezentowano model
Citroen DS
. Publiczno?? zwiedzaj?ca targi była zdumiona. Niesamowite, opływowe
nadwozie
, łagodne kształty, obszerne wn?trze i nieznany wcze?niej komfort jazdy zachwyciły wszystkich. Zaawansowane rozwi?zania techniczne, takie jak
zawieszenie hydropneumatyczne
,
hamulce tarczowe
, połautomatyczna
skrzynia biegow
, czy ogromny ? 500-litrowy baga?nik, były czym?, czego jeszcze nigdy nie widziano. Pierwszego dnia przyj?to ponad 12 tysi?cy zamowie? na ten samochod, chocia? jego cena była jak na owe czasy bardzo wysoka. Mimo to w kolejnych latach produkcja rosła ? w szczytowym okresie, w roku 1970 ? wyprodukowano ponad 103 tysi?ce sztuk tego modelu, a ł?cznie a? 1 450 115 sztuk we wszystkich odmianach!
Model zmieniał si? przez lata, m.in. zmieniono gam? silnikow, uproszczono nieco budow? mechaniczn?, ale styl i zachowanie samochodu na drodze pozostały niezmienione. Nie na darmo
Citroen DS
jest nazywany bogini? drog (DS mo?na traktowa? jako akronim francuskiego okre?lenia ?deesse”, oznaczaj?cego wła?nie bogini?. Marki samochodow w j. francuskim s? rodzaju ?e?skiego.). W 1959 roku odmiana DS, model ID, z załog? w składzie Coltelloni ? Alexandre ? Desrosiers wygrała rajd
Monte Carlo
.
Po?ne lata pi??dziesi?te to dla Citroena czas rozwoju. Powstały nowe montownie, w tym w
Kambod?y
. Produkcja rosła, by w roku 1960 osi?gn?? ponad 310 tysi?cy pojazdow. Ju? dwa lata po?niej było to prawie 400 tysi?cy, a w roku 1969 blisko 506 tysi?cy sztuk. Citroen przygotował nowy model, ktory miał zast?pi? opatrzony ju? nieco DS.
Nowy model dostał oznaczenie
CX
. Rownolegle opracowywany jest tani, lecz komfortowy mniejszy samochod ?
GS
.
W 1970 roku miała miejsce premiera
Citroena GS
. Dzi?ki swojemu oryginalnemu wygl?dowi, ale tak?e dzi?ki wspaniałym wła?ciwo?ciom jezdnym, znalazł du?e grono klientow. Ł?cznie wyprodukowano blisko 2,5 miliona sztuk we wszystkich odmianach. W 1971 roku
Citroen GS
zdobył presti?owy tytuł ?Samochod roku”. Model miał
zawieszenie hydropneumatyczne
i pi?ciodrzwiowe
nadwozie
. Wraz z pojawieniem si? modelu GSA, ktory był nieco zmodyfikowanym nast?pc? GS, wn?trze Citroena zacz?to okre?la? mianem kosmicznego. I rzeczywi?cie, panele steruj?ce przypominały to, co znamy z Gwiezdnych wojen oraz innych filmow science-fiction, ktore pojawiły si? w owych czasach na ekranie. Jednak niesamowity wygl?d nie przeszkodził w tym, aby wszystko było bardzo funkcjonalne i ergonomicznie rozło?one.
W 1974 roku Citroen zaprezentował kolejny samochod-legend? ? model
CX
. Długo oczekiwany nast?pca DS, podobnie jak jego poprzednik spotkał si? entuzjastycznym przyj?ciem. Nazwa odnosiła si? do bardzo niskiego wspołczynnika oporu powietrza. Cała konstrukcja nadwozia, ł?cznie ze specjalnie ukształtowan? tyln? szyb?, miała na celu zredukowanie oporu, a wi?c zu?ycia paliwa i hałasu wytwarzanego przez poruszaj?cy si? samochod. Rok po premierze
Citroen CX
zasłu?enie zdobył nagrod? ?Samochod Roku”. CX produkowany był a? do roku 1991. Do dzi? jego aerodynamiczna sylwetka przyci?ga uwag?, a auto budzi emocje. Szczegolnie poszukiwanym towarem na rynku jest odmiana Prestige ? przedłu?ona, oferuj?ca pasa?erom tylnej kanapy dodatkow? przestrze? na nogi.
Citroenem CX
poruszali si? znani i sławni ludzie ? na przykład prezydent Francji
Jacques Chirac
.
Citroen CX
, 1982
Ale rok 1974 to nie tylko sukcesy ? na skutek trwaj?cego kryzysu gospodarczego ogromne inwestycje w nowe modele spowodowały kłopoty finansowe przedsi?biorstwa, i po raz drugi w jego historii mimo odnoszonych sukcesow rynkowych, producentowi zacz?ło grozi? bankructwo. Aby temu zaradzi?
Michelin
? wła?ciciel Citroena oraz
Peugeot
zdecydowały o stworzeniu koncernu, ktory przej?łby cz??? wysokokosztowych zada?, takich jak badania i rozwoj nowych modeli. Tak powstaje
PSA
. Citroen i Peugeot pozostały odr?bnymi przedsi?biorstwami, jednak pewne elementy stały si? wspolne (zwłaszcza płyty podłogowe ? najdro?szy element nadwozia oraz podzespoły mechaniczne: silniki, skrzynie biegow itp.), co wida? w kolejnych modelach.
Citroen BX19 TRI Break
, 1991
W 1982 roku zaprezentowano nast?pc? modelu
GSA
?
Citroena BX
. Podobnie jak GS/GSA miał
zawieszenie hydropneumatyczne
, tarczowe hamulce, oraz ? w niektorych modelach ?
wspomaganie kierownicy
. Nadwozie było pi?ciodrzwiowe, a wn?trze oferowało komfortowe warunki podro?y dla pi?ciu pasa?erow.
W 1986 roku Citroen zaprezentował najmniejszy samochod w swej rodzinie ?
AX
. Jednocze?nie od?wie?ono model BX oraz CX. Taki stan rzeczy trwał a? do roku 1989, kiedy zaprezentowano kolejny niezwykły samochod. Rok 1989 stał pod znakiem
Citroena XM
. Ten ogromny samochod, nawi?zuj?cy swym kształtem do BX, stał si? nast?pc? Citroena CX. Mimo swoich zalet nie znalazł szybko zwolennikow. Wielu z fanow marki mowiło o CX jako o ostatnim prawdziwym Citroenie, a XM był dla nich synonimem wszystkiego co nowe ? ale wcale nie dobre. Podobna historia powtorzyła si? potem podczas premiery
Citroena C5
.
Mimo ro?nych zastrze?e?, XM był swojego rodzaju przełomem. Blisko 5 metrow długo?ci i 2 metry szeroko?ci stawiały to auto w?rod limuzyn. Ogromna przestrze? w ?rodku w poł?czeniu z zawieszeniem hydropneumatycznym dawała ogromny komfort i przyjemno?? z jazdy. Nic dziwnego, ?e w 1990 roku XM zdobył tytuł ?Samochodu Roku”. W XM zastosowano cał? gam? nowoczesnych zmodyfikowanych silnikow, od podstawowego benzynowego 2,0 po blisko 200-konne V6 i super trwałe 2,1 TD. W 1994 roku wprowadzono drug? odsłon? XM. Ta była ju? dopracowana i samochod był produkowany a? do roku 2000.
W 1991 roku wprowadzono na rynek model
Citroen ZX
, a 3 lata po?niej pojawiła si?
Xantia
, czyli nast?pca BX. W 1994 roku Xantia była bardzo blisko zdobycia pierwszego miejsca w konkursie ?Samochod Roku” ? zabrakło jej zaledwie 26 punktow. ZX w wydaniu rajdowym odniosł wiele sukcesow w najro?niejszych rajdach. Rok 1996 to
Citroen Saxo
, 1997 nast?pca ZX ? bardzo udany i popularny model
Xsara
, a w 1999 roku pojawiła si? Xsara Picasso ?
minivan
i kolejne modele, ju? bardzo wspołczesne.
Citroen C-Crosser
produkowany przez
Mitsubishi
w Japonii
Citroen C5
, Samochod Roku 2009 we Włoszech, w Hiszpanii i Irlandii
Citroen C6
Pocz?tek XXI wieku to zupełnie nowe konstrukcje. Pierwszy pojawił si? długo oczekiwany nast?pca Xantii ?
Citroen C5
. Podobnie jak wiele modeli przed nim, ten tak?e wzbudził liczne kontrowersje. Samochod miał do?? opływowe, cho? niezbyt rzucaj?ce si? w oczy obszerne nadwozie i nowszej generacji
zawieszenie hydropneumatyczne
, pracuj?ce na syntetycznym płynie hydraulicznym. W 2004 roku Citroen zaprezentował model C5 po gruntownym
faceliftingu
. Zmianom uległo głownie wn?trze oraz nast?piła lekka modyfikacja nadwozia.
Rok po?niej do salonow sprzeda?y trafił
Citroen C8
, samochod bli?niaczy z
Peugeotem 807
. Tak?e wtedy pojawił si? długo oczekiwany nast?pca
Saxo
? czyli
Citroen C3
. Samochod zyskał wielu nabywcow. Stylistyk? auto nawi?zywało do produkowanego dawniej modelu 2CV. Po
C3
przyszła pora na
C2
, owcze?nie najmniejsze auto z oferty przedsi?biorstwa. Aby uzupełni? gam? modeli ? do oferty doł?czył najmniejszy aktualnie produkowany Citroena ? model
C1
.
Citroen C1
powstaje w kooperacji z
Peugeotem
i
Toyot?
w specjalnie w tym celu wybudowanej fabryce w Czechach, w
Kolinie
.
Model Xsara zast?piony został przez
C4
, za? nieprodukowany od 2000 roku model
XM
doczekał si? nast?pcy w postaci
C6
.
Obok modeli osobowych powstawały i powstaj? modele dostawcze tej marki. Od 1981 roku s? one produkowane m.in. przez społk?
Sevel
we
Włoszech
i
Francji
. Osobowe i dostawcze Citroeny poza
Francj?
powstaj? w
Argentynie
,
Brazylii
,
Czechach
,
Hiszpanii
,
Portugalii
oraz
Chinach
. W tym ostatnim kraju w czerwcu 1992 r. powstała społka ?Dongfeng-Citroen Automobile”, w ktorej Citroen obj?ł 30% akcji. Po doł?czeniu si?
Peugeota
we wrze?niu 2002 społka nazywa si? ?Dongfeng Peugeot Citroen Automobile”, a
PSA
ma 50% jej udziałow. Rozpocz?to w niej produkcj?
Citroena ZX
, zwanego Citroen Fukang. Powstaje on do dzi?. Z czasem rozszerzono ofert? o modele
Citroen Xsara
,
Citroen Xsara Picasso
,
Citroen C3
.
Najwa?niejsze daty w historii Citroena
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- 1878 ? Na ?wiat przychodzi zało?yciel Andre Citroen
- 1904 ? Opatentowanie koł z?batych ze stali z charakterystycznym wzorem szewrona. Powstanie logo
- 1914 ? ?lub Andre z Giorgin? Bingen
- 1917 ? Utworzenie fabryki samochodow
- 1919 ? Wdro?enie do seryjnej produkcji Citroena Typ A
- 1921 ? 20 tysi?cy samochodow wyprodukowanych w ci?gu roku
- 1928 ? Wizyta Andre Citroena w Warszawie
- 1930 ? Produkcja silnikow wysokopr??nych
- 1932 ? Premiera nowych modeli ? citroena C4 i C6, premiera Traction Avant
- 1934 ? Przej?cie Citroena przez Michelin
- 1935 ? ?mier? Andre Citroena
- 1949 ? Wdro?enie do masowej produkcji Citroena 2CV (kaczka)
- 1955 ? Premiera samochodu Citroen DS (bogini)
- 1970 ? Premiera najmniejszego samochodu z zawieszeniem hydropneumatycznym, Citroena GS
- 1974 ? Premiera nast?pcy DS, Citroena CX
- 1974 ? Przygotowania do powstania koncernu PSA ? Peugeot Citroen
- 1975 ? Citroen CX zostaje samochodem roku
- 1982 ? Premiera Citroena BX
- 1986 ? Premiera Citroena AX, od?wie?enie modelu BX
- 1989 ? Premiera Citroena XM
- 1990 ? Citroen XM zostaje samochodem roku
- 1991 ? Premiera Citroena ZX
- 1993 ? Premiera Citroena Xantia ? nast?pcy modelu BX
- 1995 ? Premiera Citroena Xantia Break ? wersja Xantia kombi
- 1996 ? Premiera nast?pcy AX ? Citroena Saxo
- 1998 ? od?wie?enie modelu Xantia, premiera silnikow HDi
- 1999 ? Premiera Citroena Xsara Picasso. Udana kampania reklamowa i wideoklip ?Robot”.
- 2001 ? Premiera
Citroena C5
? nast?pcy Xantii
- 2002 ? Premiera
Citroena C3
? nast?pcy Saxo
- 2005 ? Premiera
Citroena C1
? bli?niaczego z Toyot? Aygo i Peugeotem 107.
- 2005 ? Premiera
Citroena C4
? nast?pcy Xsary.
- 2005 ? Premiera
Citroena C6
? nast?pcy modelu XM
- 2007 ? Nowy Citroen C-Crosser z Japonii (bli?niak Mitsubishi Outlander)
- 2007 ? Pocz?tek produkcji Citroena Nemo.
- 2008 ? Premiera nowego Citroena C5.
- 2008 ? Premiera minivana
Citroen C3 Picasso
- 2009 ? Prezentacja nowego logo oraz nowej serii presti?owej
DS
. Model
DS3
zapocz?tkował now? seri?. Seria ta jednak nie zast?pi serii
C
, ale b?dzie jej ekskluzywn? odmian?.
- 2009 ? Premiera drugiej generacji C3
- 2011 ? Premiera drugiej generacji C4
- 2011 ? Prezetacja modelu DS5
- 2017 ? Koniec produkcji drugiej generacji C5, jednocze?nie koniec produkcji zawieszenia hydropneumatycznego.
- 2017 ? Premiera modeli C3 Aircross i C5 Aircross oraz nowego zawieszenia z progresywnymi poduszkami hydraulicznymi
Citroen XM
Samochod Roku w Europie 1990
Citroen Xantia
, Samochod Roku 1994 we Włoszech i w Hiszpanii
Citroen C4 Picasso
, Samochod Roku 2014 w Irlandii
Citroen DS4
, Samochod Roku 2012 we Włoszech
Pojazdy ktore zaj?ły drugie lub trzecie miejsce w tym konkursie.
Samochod Roku we Włoszech ‘Auto Europa’
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Samochod Roku w Hiszpanii
[
edytuj
|
edytuj kod
]
(*): w 1994,
Renault Twingo
ex aequo
Modele osobowe i u?ytkowe
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Citroen Jumper
II z 2007 roku
Citroen Nemo Combi
w 2008 roku
W kolejno?ci alfabetycznej:
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C-Zero
|
2010 ? 2020
|
 |
C1
|
2005 ? 2014
|
 |
C1 II
|
2014 ? 2021
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C5 I
|
2001 ? 2008
|
 |
C5 II
|
2008 ? 2017
|
 |
C5X
|
od 2022
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C6 I
|
2005 ? 2012
|
 |
C6 II
|
2016 ? 2021
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C-Crosser
|
2007 ? 2014
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C3 Picasso
|
2009 ? 2017
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
C8
|
2002 ? 2015
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
DS3
|
2009 ? 2016
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
DS4
|
2011 ? 2015
|
| Zdj?cie
|
Model
|
Okres produkcji
|
 |
DS5
|
2011 ? 2015
|
W 1967 w filmie
Fantomas wraca
Citroen DS
wyst?pił w roli samochodu ? ukrytego samolotu odrzutowego, umo?liwiaj?c
Fantomasowi
(
Jean Marais
) ucieczk?
[3]
.
- Zdzisław
Z.
Podbielski
Zdzisław
Z.
,
Pojazdy francuskie
, Warszawa: WKiŁ, 1986 (Poznajemy Samochody Osobowe ?wiata), s. 9?26, 45?95,
ISBN
83-206-0568-7
.
- Z dziejow Citroena
. [w:] ?Automobil” ? miesi?cznik dla kolekcjonerow i miło?nikow weteranow szos, nr 1, IX 1992, s. 22?24.
- Z dziejow Citroena
. [w:] ?Automobil” ? miesi?cznik dla kolekcjonerow i miło?nikow weteranow szos, nr 2, X 1992, s. 10?11.
| Samochody
|
|
|---|
| Społki joint-venture
| |
|---|
| Oddziały
|
|
|---|
| Inne przedsi?biorstwa
|
|
|---|