Chartum

Chartum
‏???????‎
	; Ulica miasta
	Herb
Pa?stwo	Sudan
Prowincja	Chartum
Gubernator	Abdul Halim al Mutafi
Populacja (2010) ; ? liczba ludno?ci	; 2 568 590
Podział miasta	Chartum ; Omdurman ; Bahri
	Poło?enie na mapie Sudanu Chartum
	15°30′N 32°33′E / 15,500000 32,550000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodro?ach

Chartum ( arab. ??????? al-?ar??m , czyli ?tr?ba słonia”) ? stolica Sudanu , poło?ona w miejscu, w ktorym ł?cz? si? wody Nilu Białego i Bł?kitnego . Głowny o?rodek polityczny, handlowy i kulturalny kraju, wa?ny w?zeł komunikacyjny. Uniwersytet zało?ony w 1903. Ludno?? wynosi: 2203,9 tys. mieszka?cow (2008) ? drugie pod wzgl?dem wielko?ci miasto kraju. Wraz z s?siednimi miastami Omdurmanem i Chartumem Połnocnym tworzy zespoł miejski , ktory zamieszkuje około 4,8 mln mieszka?cow.

Geografia [ edytuj | edytuj kod ]

Chartum le?y w dolinie Nilu , w miejscu, gdzie Nil Biały na drodze do Morza ?rodziemnego przyjmuje jeden z ostatnich dopływow nieb?d?cy rzek? okresow?, Nil Bł?kitny . Miasto le?y w strefie zwrotnikowej na wysoko?ci 385 m n.p.m., na południowo-wschodnim kra?cu Sahary . Panuje tu klimat kontynentalny suchy, ktory jest tylko nieznacznie łagodzony przez obecno?? poło?onej na południowym wschodzie Wy?yny Abisy?skiej . Roczne opady wynosz? 196 mm, a ich maksimum przypada na okres od czerwca do wrze?nia. Niewielka ilo?? opadow sprawia, ?e o rozwoju miasta decyduje obfito?? wod Nilu i wody gruntowe w dolinie rzeki. ?rednie miesi?czne temperatury to 22,4 °C w styczniu oraz 30,7 °C w lipcu. Najcieplejszymi miesi?cami s? maj i czerwiec, podczas ktorych ?rednie temperatury przekraczaj? 32 °C, a tak?e wrzesie? i pa?dziernik. Dwudzielno?? najgor?tszej pory roku wi??e si? z poło?eniem miasta pomi?dzy rownikiem a zwrotnikiem Raka oraz dwukrotnym gorowaniem Sło?ca w ci?gu roku.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Miasto zostało zało?one w 1821 jako posterunek egipskiej armii. Wkrotce rozwin?ło si? jako o?rodek handlu, tak?e niewolnikow . W 1885 zostało zdobyte przez arabskich powsta?cow Mahdiego ; w 1898 odbili je Anglicy po zwyci?stwie pod nieodległym Omdurmanem .

Transport [ edytuj | edytuj kod ]

Chartum poło?ony jest nad Nilem i transport rzeczny odgrywa tu tak du?? rol? jak w Egipcie. W komunikacji po mie?cie najcz??ciej u?ywane s? kilkunastoosobowe minivany je?d??ce po stałych trasach.

Kolej [ edytuj | edytuj kod ]

Chartum jest istotnym suda?skim w?złem kolejowym, st?d rozchodz? si? wszystkie linie kolejowe tego kraju ? linia połnocna do Wadi Halfy przy granicy z Egiptem, linia biegn?ca na wschod prowadz?ca nad Morze Czerwone do Port Sudan , oraz linia biegn?ca na zachod do Nijali .

Edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Uczelnie [ edytuj | edytuj kod ]

Najstarsz? uczelni? jest Comboni College of Science and Technology , zało?ony na pocz?tku XX w. przez Kombonianow . Obecnie istniej? liczne prywatne i publiczne uniwersytety na terenie Chartumu ^[1]:

W mie?cie siedzib? miał tak?e Uniwersytet D?uby , ktory przeniosł swoj? siedzib? z D?uby z powodu wojny domowej w Sudanie . Po uzyskaniu niepodległo?ci przez Sudan Południowy władze uczelni przeniosły siedzib? z powrotem do D?uby.

Istnieje ponadto kilka prywatnych instytucji szkolnictwa wy?szego.

W kulturze [ edytuj | edytuj kod ]

Akcja powie?ci W pustyni i w puszczy rozgrywa si? m.in. w Chartumie. W Chartumie, w Muzeum Narodowym mie?ci si? cz??? kolekcji freskow wczesnochrze?cija?skich, odkrytych w czasie wykopalisk w Faras .