Bruno Maderna
tak?e Bruno Maderna Grossato (ur.
21 kwietnia
1920
w
Wenecji
, zm.
13 listopada
1973
w
Darmstadt
) ?
włoski
kompozytor
i
dyrygent
.
W wieku czterech lat rozpocz?ł nauk? gry na skrzypcach. Dziadek uznał go za geniusza. Jego nauk? opłacała Madame de Polignac (francuska ksi??na i mecenas sztuki). W wieku o?miu lat dyrygował orkiestr? Teatru
La Scala
w
Mediolanie
i
Arena di Verona
. Wowczas rozpocz?ła si? jego kariera cudownego dziecka znanego na całym ?wiecie jako "Brunetto" (mały Bruno). Studiował w Mediolanie (1935), Wenecji (1939) i w
Rzymie
(1940)
W czasie
II wojny ?wiatowej
uczestniczył w kampanii rosyjskiej, po?niej wst?pił do partyzanckiego ruchu oporu. Przebywał tak?e w obozie koncentracyjnym.
Po wojnie wykładał kompozycj? w Konserwatorium Weneckim (1947?1950). Studiował rownie? muzyk? dawn?, zwłaszcza ?redniowieczn?, co stało si? inspiracj? dla wielu jego wczesnych dzieł. W tych latach jego klasa była bardzo liczna, znajdował si? w niej tak?e
Luigi Nono
(b?d?cy w tym czasie studentem prawa). Maderna dyrygował na festiwalu "Musica Viva" w
Monachium
zaanga?owany przez
Karla Amadeusa Hartmanna
; była to jego pierwsza profesjonalna dyrygentura.
Podczas mi?dzynarodowego Kursu Kompozytorskiego (
Internationale Ferienkurse fur Neue Musik
) w
Darmstadt
w
1951
zorganizował zespoł Internationales Kranichsteiner Kammer-Ensemble; tutaj spotkał wielu innych uznanych kompozytorow:
Bouleza
,
Messiaena
,
Stockhausena
,
Cage’a
,
Pousseura
i wielu wykonawcow
neue Musik
, ktorzy stali si? inspiracj? do powstania nowych utworow (np.
Musica su due dimensioni
dla flecisty
Severino Gazzelloniego
). Maderna był eklektycznym tworc?, ł?czył wiele stylow muzycznych. Dyrygował dziełami
Purcella
Dydona i Eneasz
,
Wagnera
Parsifal
, wieloma utworami
Debussy’ego
i
Ravela
, symfoniami klasycznymi i romantycznymi; lubił tak?e muzyk? jazzow?, co jest zauwa?alne w jego utworach (np. w operze
Don Perlimplin
).
Razem z
Luciano Berio
zało?ył
Studio di Fonologia Musicale
przy
RAI
(
Radiotelevisione Italiana
); w 1955 zało?yli tak?e
Incontri Musicali
. W latach 1957?58 wykładał technik? dodekafoniczn? w Konserwatorium Mediola?skim; w tym okresie wykładał te? kompozycj? podczas letnich kursow muzycznych w Dartington's Summer School of Music. W 1963 uzyskał niemieckie obywatelstwo. W latach 1967?1970 wykładał dyrygentur? w
salzburskim
Mozarteum oraz w Konserwatorium w
Rotterdamie
. W 1970 uzyskał tak?e obywatelstwo miasta Darmstadt (lecz nigdy nie zrezygnował z włoskiego obywatelstwa na rzecz niemieckiego). W 1971 i 1972 był dyrektorem Berkshire Music Center (
Tanglewood
MA
,
USA
). W 1971 został dyrygentem mediola?skiej orkiestry RAI. Zmarł w 1973 w
Darmstadt
podczas prac nad
Peleasem i Melizand?
Debussy’ego.
W nast?pnym roku Pierre Boulez napisał dla niego
Rituel in Memoriam Bruno Maderna
.
- Concerto per due pianoforti e strumenti
(1947?1948) ? inspirowany
Bartokiem
- Studi per Il Processo di Franz Kafka
(1950) ? muzyka sceniczna
- Quartetto per archi in due tempi
(1955) ? wpływ serializmu
- Notturno
(1956) i
Continuo
(1958) ? elektroakustyczne dzieła na
ta?m?
[1]
- Musica su due dimensioni
(1952) ? jeden z pierwszych utworow na instrument i ta?m?, zrealizowany w studiu Uniwersytetu w Bonn
[1]
- Honeyreves
na flet i fortepian (1961) ? dzieło zbudowane w du?ej mierze z melodii fletowej i nietypowych odgłosow wydobywanych z fortepianu
[2]
- Konzert fur Oboe und Kammerensemble
(1962?63) ? pierwszy koncert obojowy
[3]
- Le Rire
(1964) ? na ta?m?
- Concerto per oboe
(1967) ? drugi koncert obojowy
- Quadrivium
(1969) ? wykazuje wyra?ne wpływy aleatoryczne, utwor dla czterech perkusistow i czterech grup orkiestrowych
- Ausstrahlung
(1971) ? na głos ?e?ski, flet i oboj solo, orkiestr? i ta?m?
- Serenata per un satellite
(1969) ? dla 8 wykonawcow
- Grande Aulodia
(1970) ? na flet, oboj i orkiestr?
- Hyperion
? poezja w formie spektaklu
Maderna napisał muzyk? do pi?ciu włoskich filmow zrealizowanych w latach 1946?1968. Jeden z jego utworow znalazł si? na ?cie?ce d?wi?kowej filmu
2001: Odyseja kosmiczna
, lecz jego nazwisko nie znalazło si? w napisach ko?cowych.
- ↑
a
b
Powstały przy udziale technika Marino Zuccheriego.
- ↑
To jeden z utworow, ktore powstały w Darmstadt dzi?ki znajomo?ci z flecist? Severino Gazzellonim.
- ↑
Oboj był ulubionym instrumentem solowym Maderny: był doskonałym ?aulodycznym” medium, jakiego szukał, chc?c zbudowa? melodi? (aulodia z
greckiego
słowa ‘aulos’ ? ‘melodia’)
- Mila, Massimo:
Maderna musicista europeo
. Nuova Edizione,
Giulio Einaudi
Editore, 1999.
- Koto?ski, Włodzimierz: "Muzyka elektroniczna", Krakow, 2002.
- Rossana Dalmonte, Mario Baroni: "Bruno Maderna, Documenti", Suvini Zerboni, Milano, 1985.
- Rossana Dalmonte, Mario Baroni: "Studi su Bruno Maderna", Suvini Zerboni, Milano, 1989.
- Nicola Verzina: "B. Maderna. Etude historique et critique", L'Harmattan, Paris, 2003.
- Rossana Dalmonte, Marco Russo: "Bruno Maderna Studi e Testimonianze", LIM, Lucca, 2004.
- Raymond Fearn: "Bruno Maderna", Harwood Academic Publishers, 1990.