Bon skarbowy ( ang. treasury security ) ? krotkoterminowy papier dłu?ny emitowany przez rz?d.

Podstawow? cech? bonow skarbowych jest bardzo niski stopie? ryzyka, co sprawia, ?e s? atrakcyjnym papierem lokacyjnym. Za zerowe ryzyko nabywca płaci koszt w postaci niskiego oprocentowania.

Bony skarbowe w Polsce [ edytuj | edytuj kod ]

W Polsce bony skarbowe emituje Minister Finansow. Bony s? papierami warto?ciowymi na okaziciela o warto?ci nominalnej 10 tys. PLN, emitowanymi na okres 1 do 90 dni lub 1 do 52 tygodni ^[1] . Oprocentowanie bonow jest stałe. Bony maj? charakter dyskontowy (dochodem jest ro?nica pomi?dzy cen? zakupu a warto?ci? nominaln? bonu).

Emisja [ edytuj | edytuj kod ]

W Polsce emitentem bonow skarbowych jest Ministerstwo Finansow , a agentem emisji , odpowiedzialnym za organizacj? emisji oraz dokonywanie rozlicze?, Narodowy Bank Polski (NBP). Celem emisji jest finansowanie potrzeb płynno?ciowych bud?etu pa?stwa. Polskie bony skarbowe emitowane s? w postaci zdematerializowanej, czyli w formie elektronicznego zapisu w Rejestrze Papierow Warto?ciowych dokonywanego przez agenta, ktory rejestruje zmiany stanu posiadania wynikaj?ce z obrotu ^[2] .

Rynek pierwotny [ edytuj | edytuj kod ]

Rynek pierwotny tworz? przetargi organizowane przez agenta emisji ? NBP ^[3] . Oferty na zakup bonow składa? mog? jedynie podmioty maj?ce status dilera skarbowych papierow warto?ciowych (DSPW). S? nimi banki , z ktorymi minister finansow zawarł umow? przyznaj?c? im prawo składania ofert przetargowych. Uczestnicy przetargu s? zobowi?zani do okre?lenia liczby bonow, ktor? chc? naby? oraz ceny przetargowej. Przedstawiona przez uczestnika przetargu warto?? nominalna oferty z dan? cen? przetargow? nie mo?e by? ni?sza od minimalnej warto?ci nominalnej oferty okre?lonej w li?cie emisyjnym, podawanym do publicznej wiadomo?ci przez ministra finansow przed pierwszym w danym miesi?cu przetargiem. Podczas przetargu przyjmuje si? jedynie oferty zakupu po cenie wy?szej od najni?szej przyj?tej ceny przetargowej.

Warunkiem nabycia bonu przez uczestnika przetargu jest posiadanie przez niego konta depozytowego w Rejestrze Papierow Warto?ciowych NBP oraz rachunku bie??cego w centrali Narodowego Banku Polskiego.

Rynek wtorny [ edytuj | edytuj kod ]

Rynek wtorny jest tworzony przez oferty kupna i sprzeda?y składane przez podmioty chc?ce naby? b?d? sprzeda? bony skarbowe mi?dzy przetargami. Stopy oprocentowania bonow na rynku wtornym kształtuj? si? pod wpływem gry rynkowej. Dilerzy skarbowych papierow warto?ciowych na rynku wtornym kwotuj? bony w postaci oferowanej ceny kupna i sprzeda?y za 10 000 jednostek nominalnych w dniu wykupu. Cen? kupna oraz sprzeda?y okre?la wzor:

${\displaystyle P=N/\left[{\frac {r\cdot n}{360\cdot 100}}+1\right],}$

gdzie:

${\displaystyle N}$ ? nominał bonu,

${\displaystyle n}$ ? liczba dni do zapadalno?ci,

${\displaystyle r}$ ? wymagana rentowno?? bonu.

Przykład [ edytuj | edytuj kod ]

Zgłoszono ofert? kupna bonu z terminem zapadalno?ci 25 dni z rentowno?ci? 10%, za? ofert? sprzeda?y z rentowno?ci? 9,5%. Oznacza to, i? bank jest gotow kupi? bon za tak? cen? , ktora przyniosłaby mu 10% stop? zwrotu w skali roku lub sprzeda? po cenie, ktora przyniosłaby mu 9,5% stop? zwrotu w skali roku. Ceny te wynosz?:

1. W przypadku kupna:

${\displaystyle 10000/\left[{\frac {10{,}00\cdot 25}{360\cdot 100}}+1\right]=9931{,}00{\text{ PLN}}.}$

2. W przypadku sprzeda?y:

${\displaystyle 10\ 000/\left[{\frac {9{,}50\cdot 25}{360\cdot 100}}+1\right]=9934{,}46{\text{ PLN}}.}$

Bony skarbowe jako instrumenty dyskontowe [ edytuj | edytuj kod ]

Bony skarbowe s? sprzedawane z dyskontem. Ich cena zawsze jest ni?sza od warto?ci nominalnej i jest okre?lana przez ich potencjalnych nabywcow. Dyskontem bonu skarbowego nazywamy ro?nic? mi?dzy warto?ci? nominaln? bonu (10 000 PLN), a bie??c? warto?ci? rynkow?, czyli cen? bie??c?.

${\displaystyle D=N-P,}$

gdzie:

${\displaystyle D}$ ? kwota dyskonta,

${\displaystyle N}$ ? warto?? nominalna,

${\displaystyle P}$ ? warto?? rynkowa.

Roczn? stop? dyskonta liczymy ze wzoru:

${\displaystyle d=(D/N)\cdot (360/n)\cdot 100,}$

gdzie:

${\displaystyle d}$ ? roczna stopa dyskonta wyra?ona w procentach,

${\displaystyle n}$ ? liczba dni od momentu zakupu bonu do maturity (dnia wykupu).

Kwota dyskonta przedstawia koszt jaki ponosi emitent. Dla nabywcy istotna jest stopa zwrotu uzyskiwana z zainwestowanego kapitału. Roczn? stop? zwrotu zwan? rownie? stop? rentowno?ci bonu liczymy według wzoru:

${\displaystyle r=(D/P)\cdot (360/n)\cdot 100,}$

gdzie:

${\displaystyle r}$ ? roczna stopa rentowno?ci wyra?ona w procentach,

${\displaystyle n}$ ? liczba dni od momentu zakupu bonu do maturity (dnia wykupu),

${\displaystyle P}$ ? warto?? rynkowa bonu.

Odkupowanie bonow [ edytuj | edytuj kod ]

Emitent mo?e odkupi? bony skarbowe przed okresem zapadalno?ci. Odkup nast?puje w drodze przetargu organizowanego przez agenta emisji na zasadzie dyskonta ^[4] . Uczestnicy przetargu podaj? nominaln? warto?? bonow, ktore chc? sprzeda?, oraz cen? jak? chcieliby uzyska? za ka?de 10 000 PLN warto?ci nominalnej. Nast?pnie emitent okre?la dla danego przetargu najwy?sz? przyj?t? cen? przetargow?.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• bank centralny
• bon pieni??ny
• dług publiczny
• obligacja
• skarbowy papier warto?ciowy

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• System finansowy w Polsce, t. I i II . Bogusław Pietrzak, Zbigniew Pola?ski, Barbara Wo?niak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN  978-83-01-15237-6 . brak strony w ksi??ce

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Rozporz?dzenie Ministra Finansow z dnia 30 sierpnia 2013 r. w sprawie warunkow emitowania bonow skarbowych ( Dz.U. z 2020 r. poz. 1148 )