Bitwa w zatoce Kula

II wojna ?wiatowa , wojna na Pacyfiku
Kr??owniki USS "Helena" (po lewej) i USS "St. Louis" oddaj?ce salw? ? widok z USS "Honolulu"
Czas	5 ? 6 lipca 1943
Miejsce	zatoka Kula, koło Kolombangary , archipelag Wysp Salomona
Przyczyna	proba dostarczenia posiłkow japo?skiemu garnizonowi Kolombangary
Wynik	taktyczne zwyci?stwo japo?skie
Strony konfliktu
Japonia   Stany Zjednoczone
Dowodcy
Teruo Akiyama † Walden Ainsworth
Siły
10 niszczycieli 3 kr??owniki lekkie, 4 niszczyciele
Straty
1 niszczyciel zatopiony, (1 niszczyciel zatopiony po bitwie), ok. 324 zabitych 1 kr??ownik zatopiony, (1 niszczyciel zatopiony przed bitw?), 168 (+46) zabitych
Poło?enie na mapie Wysp Salomona miejsce bitwy
7,966667°S   157,066667°E / -7,966667   157,066667
Multimedia w Wikimedia Commons

Bitwa w zatoce Kula ? bitwa morska podczas walk w archipelagu Wysp Salomona w czasie II wojny ?wiatowej , stoczona w nocy z 5 na 6 lipca 1943 roku pomi?dzy okr?tami japo?skimi a ameryka?skimi , w zatoce Kula pomi?dzy wyspami Kolombangara a Nowa Georgia . Zako?czona taktycznym zwyci?stwem japo?skim.

Wst?p ? starcie 5 lipca [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku lipca 1943, po zdobyciu wyspy Rendova , Amerykanie wysadzili desant na południowym wybrze?u opanowanej przez Japo?czykow wyspy Nowa Georgia w archipelagu Wysp Salomona . W nocy z 4 na 5 lipca 1943 dodatkowo wysadzono desant 2600 ?ołnierzy na zachodzie wyspy, w zatoce Kula, w rejonie Kotwicowiska Ry?owego, maj?cy na celu uniemo?liwienie Japo?czykom dostarczania t? drog? posiłkow. Osłon? desantu i wsparcie ogniowe oddziałow zapewniał zespoł Task Group 36.1 kontradmirała Waldena Ainswortha, składaj?cy si? z 3 kr??ownikow lekkich : USS ?Helena” , ?Honolulu” i ?St. Louis” i 10 niszczycieli . W tym samym czasie, Japo?czycy podj?li nocn? prob? dostarczenia na pokładach niszczycieli posiłkow na le??c? po przeciwnej stronie zatoki Kula wysepk? Kolombangara (rejsy tego typu nazywane były przez Amerykanow Tokyo Express ).

Japo?ski zespoł w składzie niszczycieli: ? Niizuki ”, ? Yunagi ”, ? Nagatsuki ” i ? Satsuki ” wszedł do zatoki Kula. Dzi?ki wyposa?eniu nowego niszczyciela ?Niizuki” w radar , wykrył on znajduj?cy si? w gł?bi zatoki zespoł ameryka?skich niszczycieli jako pierwszy (było to ewenementem w morskich starciach japo?sko-ameryka?skich). ?Niizuki” i ?Yunagi” wystrzeliły po 4 torpedy , a ?Nagatsuki” 6 torped (ł?cznie 14), z odległo?ci ok. 11 mil morskich , po czym Japo?czycy zawrocili, nie wysadzaj?c posiłkow ^[1] . Zespoł japo?ski został wykryty przez Amerykanow na radarze zbyt po?no, a w chwil? potem, przed godz. 1, ameryka?ski niszczyciel USS ?Strong” został trafiony jedn? z torped i wkrotce zaton?ł. Dzi?ki temu jednak, ?e po trafieniu zderzył si? z nim celowo niszczyciel USS ?Chevalier”, odnosz?c przy tym niewielkie uszkodzenia, na pokład ?Chevaliera” mogło przej?? 241 członkow załogi okr?tu (zgin?ło 46). Akcja ratunkowa była utrudniona przez ostrzał japo?skiej artylerii nadbrze?nej. Ewenementem w tym starciu był dystans skutecznego strzału torpedowego.

Po wysadzeniu i wsparciu desantu, ameryka?ski zespoł TG 36.1 kontradmirała Ainswortha wycofał si? 5 lipca na wschod, wzdłu? archipelagu Wysp Salomona. Po południu jednak?e otrzymał informacj? od admirała Halseya o wykrytym kolejnym zespole japo?skim Tokyo Express płyn?cym w kierunku Nowej Georgii, wi?c zawrocił w kierunku wyspy.

Bitwa ? 6 lipca [ edytuj | edytuj kod ]

Zespoł ameryka?ski składał si? z kr??ownikow lekkich USS ?Helena”, ?Honolulu” i ?St. Louis” oraz 4 niszczycieli: USS ?Nicholas”, ?O’Bannon”, ?Radford” i ?Jenkins” i zbli?ał si? od wschodu do zatoki Kula i brzegu Kolombangary. Tymczasem do zatoki dotarł z Buin na Bougainville zespoł 10 niszczycieli japo?skich pod flag? dowodcy 3. Flotylli Niszczycieli, kontradmirała Teruo Akiyamy. Siedem z nich miało na pokładzie wojsko i miało zadanie wysadzi? je w bazie Vila na brzegu Kolombangary, trzy ? flagowy ?Niizuki”, ?Suzukaze” i ? Tanikaze ” stanowiły osłon?.

Japo?ski zespoł znalazł si? na wodach zatoki Kula po połnocy 6 lipca, wpływaj?c na nie od południa, po czym trzy okr?ty zespołu transportowego: ? Mochizuki ”, ? Mikazuki ” i ? Hamakaze ” zostały skierowane do Vila. Reszta japo?skiego zespołu szła na połnoc, ku wyj?ciu z zatoki, po czym odł?czono od niego i skierowano do Vila dalsze 4 niszczyciele: ? Nagatsuki ” i ? Satsuki ”, ? Amagiri ”, ? Hatsuyuki ”. Wkrotce potem, o 1.47, Japo?czycy zostali wykryci przez nadchodz?cy zespoł ameryka?ski.

Amerykanie płyn?li w szyku torowym : dwa niszczyciele, kr??owniki i pozostałe dwa niszczyciele. O godz. 1.54 czołowe niszczyciele USS ?Nicholas” i ?O’Bannon” otworzyły ogie? do trzech niszczycieli japo?skich zespołu osłony ? Niizuki ”, ? Suzukaze ” i ?Tanikaze”. Dopiero po trzech minutach ogie? otworzyły te? kr??owniki. Wkrotce wielokrotnie trafiony został ?Niizuki”, ktory potem zaton?ł. Z powodu stosowania prochu błyskowego, ameryka?skie kr??owniki były jednak dobrze widoczne w nocy, co umo?liwiło pozostałym niszczycielom japo?skim atak torpedowy. Mi?dzy 2.04 a 2.07 trzy z 16 torped trafiły kr??ownik USS ?Helena” , ktory wkrotce zaton?ł. Mimo intensywnego ognia ameryka?skiego, pozostałe dwa niszczyciele japo?skie uszły na zachod z niewielkimi uszkodzeniami.

Tymczasem 4 niszczyciele japo?skie, płyn?ce na południe ku bazie Vila, zawrociły w kierunku starcia, z ?Amagiri” płyn?cym na czele. Tam jednak przegrodził im kurs ameryka?ski zespoł, stawiaj?c tym samym ? kresk? nad T ”, co umo?liwiało Amerykanom prowadzenie ognia cało?ci? artylerii. Mimo to, japo?skie niszczyciele odniosły jedynie niewielkie uszkodzenia (m.in. ?Hatsuyuki” otrzymał trafienia trzema pociskami, ktore nie wybuchły), po czym powtornie zawrociły na południe, do Vila.

Po bitwie [ edytuj | edytuj kod ]

Akcja ratowania rozbitkow z ?Heleny” została podj?ta przez niszczyciele USS ?Nicholas” i USS ?Radford”. Ok. godz. 5.22 natkn?ł si? na nie niszczyciel ? Amagiri ” probuj?cy szuka? rozbitkow z ?Niizuki”; obie strony wystrzeliły torpedy, lecz niecelnie. Podczas wymiany ognia, ?Amagiri” został lekko uszkodzony jednym pociskiem i si? wycofał. Godzin? po?niej natkn?ł si? na niszczyciele ameryka?skie starszy japo?ski niszczyciel ?Mochizuki”, powracaj?cy z Vila, lecz po ostrzelaniu przez Amerykanow, rownie? si? wycofał.

Obawiaj?c si? japo?skich nalotow, oba niszczyciele ameryka?skie jednak przerwały akcj? ratownicz? i wycofały si? do Tulagi. Z pozostałych rozbitkow, 165 dopłyn?ło do brzegu opanowanej przez Japo?czykow wyspy Vella Lavella , gdzie dzi?ki pomocy ludno?ci ukrywali si? do 16 lipca, kiedy zostali uratowani przez specjalnie wysłane w tym celu ameryka?skie okr?ty. Ł?cznie uratowano 739 członkow załogi, zgin?ło 168.

Starcie zako?czyło si? niewielk? wygran? Japo?czykow, ktorzy zatopili kr??ownik za cen? utraty nowoczesnego du?ego niszczyciela z cał? załog? i kontradmirałem Akiyam? oraz lekkich uszkodze? kilku innych niszczycieli. Niszczyciel starszego typu ? Nagatsuki ” jednak w nocy wszedł na mielizn? koło Bambari Harbor, gdzie został w dzie? 6 lipca 1943 zniszczony przez samoloty ameryka?skiej piechoty morskiej. Na ?Niizuki” zgin?ło ok. 300 ludzi, na ?Amagiri” ? 10, ?Nagatsuki” ? 8 i ?Hatsuyuki” ? 6. Mimo to, Japo?czycy osi?gn?li swoj cel taktyczny, w postaci dostarczenia na Kolombangar? 1600 ?ołnierzy.

Zestawienie sił [ edytuj | edytuj kod ]

• † ? okr?ty zatopione
• # ? okr?ty uszkodzone (lekko)

Alianci [ edytuj | edytuj kod ]

• Task Group 36.1 ? kadm. Walden Ainsworth
  • 9 dywizjon kr??ownikow (kadm. Walden Ainsworth): kr??owniki lekkie
    • USS ? Honolulu ” (okr?t flagowy),
    • USS ? St. Louis ”,
    • USS ?Helena” †
  • 21 eskadra niszczycieli (kmdr por. F. McInerney): niszczyciele
    • USS ?Nicholas” (okr?t flagowy),
    • USS ?O’Bannon” ,
    • USS ?Jenkins” ,
    • USS ?Radford”

Japonia [ edytuj | edytuj kod ]

• kadm. Teruo Akiyama †
  • zespoł osłony: niszczyciele
    • ? Niizuki ” † (okr?t flagowy, typu Akizuki ),
    • ? Suzukaze ”# (typu Shiratsuyu ),
    • ? Tanikaze ” (typu Kager? )
  • 1. zespoł transportowy (kmdr Orita): niszczyciele
    • ? Mochizuki ”# (typu Mutsuki ),
    • ? Mikazuki ” (typu Mutsuki ),
    • ? Hamakaze ” (typu Kager? )
  • 2. zespoł transportowy (kmdr Kunizo Kanaoka): niszczyciele
    • ? Nagatsuki ” † (typu Mutsuki ),
    • ? Satsuki ” (typu Mutsuki ),
    • ? Amagiri ”# (typu Fubuki ),
    • ? Hatsuyuki ”# (typu Fubuki )

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Zbigniew Z.   Flisowski   Zbigniew Z. , Mi?dzy Now? Gwine? i Archipelagiem Bismarcka , Pozna?: Wydaw. Pozna?skie, 1991, s. 85-105, ISBN  83-210-0932-8 , OCLC   750532372   .
• Order of Battle ? Battle of Kula Gulf 6 July 1943 w serwisie NavWeaps

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Bitwa pod Kolombangar?