Austriacka teoria kapitału
?
teoria
sformułowana przez
ekonomistow
austriackiej szkoły ekonomii
, maj?ca na celu wyja?ni? znaczenie i natur?
kapitału
. Jedne z najwi?kszych prac nad teori? kapitału w tradycji austriackiej szkoły ekonomii napisał
Eugen von Bohm-Bawerk
.
Okres produkcji i rz?dy dobr
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Ju? w
Zasadach ekonomii
Carla Mengera
, znanych głownie z
teorii u?yteczno?ci kra?cowej
, pojawiały si? wzmianki na temat dobr i okresu produkcji. Carl Menger, definiuj?c zło?ono?? dobr, posłu?ył si? uszeregowaniem dobr rz?dami. Jako dobra pierwszego rz?du uznał
dobra konsumpcyjne
, za?
dobra inwestycyjne
i towarzysz?ce im
dobra komplementarne
za dobra drugiego i wy?szych rz?dow. Carl Menger uznawał, i? brak dobr komplementarnych wy?szych rz?dow rowna si? z zaprzestaniem u?ywania towarzysz?cych im dobr do produkcji dobr ni?szego rz?du, a? do pojawienia si? dobr komplementarnych z powodu braku mo?liwo?ci produkcyjnych. Przerwanie dost?pu do dobr komplementarnych według Carla Mengera powodowało, i? dobra komplementarne wobec dobra brakuj?cego mogły traci? na u?yteczno?ci, przez co dalej id?c, efekty przeszłyby na cał? gospodark?. Jako przykład podał sytuacj? w przemy?le bawełnianym w XIX-wiecznej Europie podczas trwania
wojny secesyjnej
, gdy przez brak surowej bawełny b?d?cej dobrem komplementarnym do produkcji ubra?, wszelkie towarzysz?ce surowej bawełnie dobra stały si? bezu?yteczne, co przerwało okresy produkcji oraz zmniejszyło u?yteczno?? ro?nych dobr
[1]
.
Ludwig von Mises
okre?lał czas potrzebny do wyprodukowania dobr gospodarczych okresem produkcji ? ktore z kolei mog? by? zdatne do u?ytku tylko przez okre?lony czas nazywany okresem rezerwy
[2]
.
Israel Kirzner
definiuje dobra inwestycyjne jako etapy na drodze czyjego? planu zmierzaj?cego do produkcji dobr konsumpcyjnych, co pokrywa si? z mengerowsk? definicj? dobr i produkcji
[3]
.
Zwrot i dochod z kapitału
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Zwrot z kapitału był jednym z głownych tematow ksi??ek Eugena von Bohm-Bawerka (w okresie
II Rzeczypospolitej
znanego szerzej jako Eugenjusz). Jedne z jego prac wydane po polsku w okresie mi?dzywojennym były skupione cało?ciowo wokoł teorii zwrotu z kapitału
[4]
[5]
.
Friedrich von Wieser
, Eugen von Bohm-Bawerk
[6]
oraz
Włodzimierz Czerkawski
uznawali powstanie
dochodu czystego
za przyczyn? czasu
[7]
.
Przed rozwojem
ekonomii heterodoksyjnej
, wi?kszo?? ekonomistow
szkoły klasycznej
uznawało istnienie trzech
czynnikow produkcji
: kapitału,
pracy
oraz
ziemi
. Jeden z polskich austriakow Włodzimierz Czerkawski w swych pracach na temat kapitału krytycznie odnosił si? do uznawania ziemi za czynnik produkcyjny, uwa?aj?c takow? za kapitał, co było odmienne od pogl?dow owcze?nie powszechnych, a tak?e uznawanych mi?dzy innymi przez ideowego poprzednika Włodzimierza Czerkawskiego ? Eugena von Bohm-Bawerka
[8]
. Czerkawski twierdził i?:
Ziemia jako ?rodek produkcyi, jest dobrem przyszłem, posiada warto?? zmniejszon?. W miar? jednak jak produkcya post?puje, wytwor nabiera coraz wi?kszej warto?ci, gdy si? uko?czy, uzyskuje j? w pełnej rzeczywistej wysoko?ci. Wskutek tego ziemia otrzymuje procz tego, co jej si? nale?ało, jeszcze pewn? nadwy?k?, dochod czysty, polegaj?cy na wzro?cie jej wytworow, wywołanym przej?ciem z ich przyszło?ci w tera?niejszo??
[7]
.
Czas był jedn? z decyduj?cych rzeczy odrzucania trojpodziału czynnikow produkcji przez niektorych austriakow, jako ?e zgodnie z my?l? Czerkawskiego dochod czysty jest w ziemi ro?nic? warto?ci dobr tera?niejszych z warto?ci? przyszłych tak samo jak w kapitale
[7]
[8]
.
- ↑
Carl
C.
Menger
Carl
C.
,
Zasady ekonomii
, Fijorr Publishing Company, 2013,
ISBN
978-83-89812-90-8
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Eamonn
E.
Butler
Eamonn
E.
,
Ludwig von Mises ? Kompendium My?li Ekonomicznej
, Fundacja Instytut Globalizacji, 2010,
ISBN
978-83-7673-020-2
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Gene
G.
Callahan
Gene
G.
,
Ekonomia dla normalnych ludzi
, Fijorr Publishing Company, 2012,
ISBN
978-83-89812-01-8
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Eugenjusz
E.
Bohm-Bawerk
Eugenjusz
E.
,
Kapitał i zysk z kapitału. Tom I
, Biblioteka Wy?szej Szkoły Handlowej, 1888
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Eugenjusz
E.
Bohm-Bawerk
Eugenjusz
E.
,
Kapitał i zysk z kapitału. Tom II
, Biblioteka Wy?szej Szkoły Handlowej, 1888
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Kamilla
K.
Marchewka
Kamilla
K.
,
Głowne nurty w teorii kapitału
, 2000
,
ISSN
0035-9629
[dost?p 2021-02-05]
(
pol.
)
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
a
b
c
Edward (1882-1923)
E.(1. 1. )
Strasburger
Edward (1882-1923)
E.(1. 1. )
,
?.p. Włodzimierz Czerkawski
, [s.n.], 1914
[dost?p 2021-02-05]
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
a
b
Janina
J.
Rosicka
Janina
J.
,
Włodzimierz Czerkawski
, Repozytorium Uniwersytetu Jagiello?skiego, 2000
[dost?p 2021-02-06]
.
brak strony (ksi??ka)
- Eamonn Butler:
Ludwig von Mises ? Kompendium my?li ekonomicznej
. Wydawnictwo: Fundacja Instytut Globalizacji, 2010.
ISBN
978-83-7673-020-2
.
- Gene Callahan:
Ekonomia dla normalnych ludzi
. Wydawnictwo: Fijorr Publishing Company, 2012.
ISBN
978-83-89812-01-8
.
- Carl Menger:
Zasady ekonomii
. Wydawnictwo: Fijorr Publishing Company, 2013.
ISBN
978-83-89812-90-8
.