Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ambazonia
,
Federalna Republika Ambazonii
? samozwa?cze pa?stwo
[a]
nieuznawane mi?dzynarodowo
znajduj?ce si? w
Afryce Zachodniej
, formalnie cz???
Kamerunu
. Ambazonia zajmuje terytorium kameru?skich prowincji
Region Połnocno-Zachodni
i
Region Południowo-Zachodni
, chocia? nie sprawuje w pełni nad nimi kontroli.
Nazwa kraju pochodzi od
zatoki Ambas
[1]
. Terytorium obecnej Ambazonii od 1922 roku było cz??ci? brytyjskiego
terytorium mandatowego
Kamerun Brytyjski
[2]
. Po uzyskaniu niepodległo?ci przez
Kamerun Francuski
(wcze?niej nale??cy do
Francji
) i
Nigeri?
(wcze?niej nale??c? do
Imperium Brytyjskiego
) w 1961 roku odbyło si? referendum, w ktorym mieszka?cy Kamerunu Brytyjskiego mieli zdecydowa? o doł?czeniu do Nigerii lub Kamerunu Francuskiego; w referendum nie dano im jednak mo?liwo?ci głosowania na utworzenie nowego niepodległego pa?stwa na terenie dotychczasowego Kamerunu Brytyjskiego
[3]
. W wyniku referendum połnocna cz??? terytorium doł?czyła do Nigerii, za?
Kamerun Południowy
stał si? cz??ci?
Federacji Kamerunu
. W 1972 roku Kamerun z
pa?stwa federacyjnego
został przekształcony w
pa?stwo unitarne
[4]
. W 2006 roku Ambazonia została przyj?ta do
Organizacji Narodow i Ludow Niereprezentowanych
(w 2021 roku Ambazonia przestała by? członkiem organizacji). W 1999 i 2009 ambazo?scy separaty?ci proklamowali niepodległo?? Ambazonii, lecz deklaracje te nie spowodowały dalszych konsekwencji
[5]
.
Protesty i ogłoszenie niepodległo?ci
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W 2016 i 2017 roku w Kamerunie Południowym doszło masowych
protestow
i strajkow z powodu dyskryminacji i marginalizacji ludno?ci angielskoj?zycznej; du?a ich cz??? została siłowo rozp?dzona
[6]
. W czasie protestow dochodziło do star? mi?dzy protestuj?cymi a kameru?skimi siłami bezpiecze?stwa. 1 pa?dziernika 2017 roku doszło do jednostronnego ogłoszenia niepodległo?ci przez Ambazoni?. Kamerun nie uznał tej proklamacji i rozpocz?ł rozmieszczanie wojsk i przymusowe ewakuacje mieszka?cow miejscowo?ci le??cych w Kamerunie Południowym. Doszło do rozpocz?cia
walk partyzanckich
pomi?dzy ro?nymi separatystycznymi wojskowymi organizacjami a wojskiem kameru?skim (konflikt ten jest nazywany
kryzysem anglofo?skim
). Z czasem konflikt zacz?ł si? przeradza? w konflikt o niskiej intensywno?ci
[7]
. W wyniku konfliktu zgin?ło około 4000 osob, a ponad poł miliona został zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania (cz??? trafiła do Nigerii)
[8]
. W 2020 roku pod pełn? kontrol? ambazo?skich separatystow znajdowało si? kilka wiosek w
departamencie Lebialem
[9]
.
- ↑
Will 'Ambazonia' become Africa’s newest country?
[online],
Deutsche Welle
[dost?p 2022-07-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Kamerun: Kryzys w angloj?zycznej cz??ci kraju nasila si?
[online], Polskie Centrum Studiow Afrykanistycznych, 20 pa?dziernika 2017
[dost?p 2022-07-20]
(
pol.
)
.
- ↑
History
[online], ambazonia.org
[dost?p 2022-07-20]
.
- ↑
UNPO: Timeline: Unfolding of the Independence Movement in Ambazonia
[online], unpo.org
[dost?p 2022-07-20]
.
- ↑
Cameroon’s Anglophone Crisis at the Crossroads
[online], Crisis Group, 2 sierpnia 2017
[dost?p 2022-07-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Amindeh Blaise
A.B.
Atabong
Amindeh Blaise
A.B.
,
Mass protests in Cameroon are exposing the fragility of its dual French-English system
[online], Quartz, 24 listopada 2016
[dost?p 2022-07-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Konrad
K.
Gadera
Konrad
K.
,
Kl?ska demobilizacji bojownikow w Ambazonii
[online], Konflikty.pl, 29 czerwca 2022
[dost?p 2022-07-20]
(
pol.
)
.
- ↑
Jess
J.
Craig
Jess
J.
,
Violence in Cameroon’s Anglophone crisis takes high civilian toll
[online], aljazeera.com
[dost?p 2022-07-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Cameroun/Securite au NoSo : l’etau se resserre autour de Field Marshall
[online]
.