Ten artykuł dotyczy polskiej 4 Dywizji Piechoty w 1940. Zobacz te?: inne dywizje piechoty nosz?ce numer ?4” .

4 Dywizja Piechoty (4 DP) ? wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego we Francji .

Formowanie i ewakuacja [ edytuj | edytuj kod ]

Po kl?sce kampanii wrze?niowej i przeniesieniu siedziby rz?du do Francji zapadła decyzja o odtworzeniu na Zachodzie Wojska Polskiego .

19 kwietnia 1940, we francuskim obozie wojskowym w Les Sables-d'Olonne rozpocz?to formowanie 4 Dywizji Piechoty ( 4eme Division d'infanterie polonaise ) ^[1] . 24 maja formowanie kontynuowano w rejonie miasta Parthenay ^[2] . Jej dowodc? został gen. bryg. Rudolf Dreszer . Zgodnie z zamierzeniami dowodztwa w jej skład miały wej?? trzy pułki piechoty i dwa artylerii, jednak ostatecznie zdecydowano si? na model "lekkiej" dywizji piechoty w składzie dwoch pułkow piechoty i jednego pułku artylerii ^[3] . 4 czerwca 1940 r. dywizja została wi?c przeformowana na etat "lekkiej Dywizji Piechoty", w wyniku czego rozformowano 12 Pułk Piechoty i 4 Pułk Artylerii Ci??kiej, a ?ołnierzy z tych pułkow przydzielono do pozostałych. 10 czerwca dywizja otrzymała uprawnienia samodzielnej jednostki gospodarczej ^[2] .

Pierwsze jednostki bojowe sformowano w obozie Veluche 20 maja 1940 z elementow 2 Dywizji Strzelcow Pieszych i nowo przybyłych rekrutow. Trudno?ci pi?trzone przez intendentur? francusk? nie pozwoliły jednak na osi?gni?cie pełnej warto?ci bojowej do czasu rozpocz?cia działa? wojennych na froncie zachodnim. Do 16 czerwca spo?rod około 11 tys. rekrutow udało si? uzbroi? zaledwie ok. 3150.

Szybkie post?py wojsk niemieckich spowodowały konieczno?? cofni?cia jednostki z bezpo?redniej blisko?ci frontu. 16 czerwca, w dniu rozpocz?cia francusko -niemieckich negocjacji o zawieszeniu broni, gen. R. Dreszer zameldował swemu przeło?onemu, gen. Władysławowi Sikorskiemu , ?e wypowiedział posłusze?stwo francuskim zwierzchnikom i rozpocz?ł marsz w kierunku portu La Rochelle w celu przetransportowania podległych mu wojsk do Wielkiej Brytanii .

Dywizja rozpocz?ła marsz wzdłu? atlantyckiego wybrze?a Francji w poszukiwaniu statkow transportowych. W nocy z 19 na 20 czerwca ok. 6 tys. ?ołnierzy odpłyn?ło z La Pallice na pokładzie brytyjskiego statku Alderpool . Nast?pnej nocy kolejna grupa ok. 3 tys. ludzi została odtransportowana na pokładzie francuskiego transportowca L' Auvergne .

22 czerwca resztki dywizji wyładowane zostały w porcie Plymouth, a nast?pnie przewiezione transportem kolejowym najpierw do Glasgow, a nast?pnie do obozu wojskowego w Biggar ^[4] .

Ponad 1 tys. oficerow, ?ołnierzy i rekrutow, ktorzy wyruszyli z obozow Thouars i Airvault 18 czerwca transportem kolejowym, nie udało si? dotrze? na czas do portu. Cz??? z nich pod??yła w kierunku Royan , gdzie działała jeszcze polska misja wojskowa. Tam cz??? z nich skierowano do portow Verdon sur Mer i Saint Jean de Luz , sk?d na mniejszych jednostkach zostali przewiezieni do Anglii. We Francji pozostało około 80% szeregowych dywizji pochodz?cych ze ?rodowisk polonijnych ^[5] .

Po ewakuacji wojsk z Francji do Wielkiej Brytanii z pododdziałow 4 Dywizji Piechoty, ktore dotarły na wysp?, rozpocz?to formowanie 4 Kadrowej Brygady Strzelcow. Organizował j? i powodził płk dypl. Stanisław Sosabowski . Do jej zada? nale?ała obrona wybrze?a w hrabstwie Fife we wschodniej Szkocji . W 1941 na bazie 4 Kadrowej Brygady Strzelcow powstał zal??ek 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej , a z pozostałych ?ołnierzy i oficerow utworzono now? 1 Brygad? Grenadierow.

Ordre de Bataille i obsada personalna 4 DP [ edytuj | edytuj kod ]

• Dowodztwo 4 Dywizji Piechoty
  • dowodca dywizji ? gen. bryg. Rudolf Dreszer
  • dowodca piechoty dywizyjnej ? płk dypl. piech. Stanisław Sosabowski
  • dowodca artylerii dywizyjnej ? płk art. dr Roman Odzierzy?ski
  • szef sztabu ? ppłk dypl. piech. Gustaw Łowczowski

• 10 pułk piechoty
• 11 pułk piechoty
• 12 pułk piechoty
• 4 pułk artylerii lekkiej
• 4 pułk artylerii ci??kiej
• 4 oddział rozpoznawczy
• batalion saperow
• bateria przeciwpancerna
• kompania przeciwpancerna 47 mm armat
• bateria przeciwlotnicza
• kompania pionierow
• kompania ł?czno?ci
• kompania samochodowa
• grupa eksploatacyjno-sanitarna
• 4 pluton ?andarmerii ? por. ?and. Stanisław Głowacki
• s?d polowy

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Witold Biega?ski : Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie . Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990. ISBN  83-03-02923-1 .
• Witold Biega?ski: Wojsko Polskie: krotki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny ?wiatowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie: formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
• Janusz Zuziak: Wojsko Polskie we Francji 1939-1940. Organizacja i działania bojowe . Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2013. ISBN  978-83-7399-580-2 .
• 4 Dywizja Piechoty - Zmechanizowana 1808-1994. Zarys dziejow , red. nauk. Grzegorz Nowik, Tadeusz Rawski, Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Stosunkow Społecznych, Wydawnictwo "Bellona", Warszawa 1994, ISBN  83-11-08377-0 .
• Tadeusz Kryska-Karski , Henryk Bara?ski: Piechota Polska 1939-1945, zeszyt nr 5 . Londyn: 1971.