Zobacz te?: inne znaczenia .

Ten artykuł od 2019-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Nale?y poda? wiarygodne ?rodła w formie przypisow bibliograficznych . Cz??? lub nawet wszystkie informacje w artykule mog? by? nieprawdziwe. Jako pozbawione ?rodeł mog? zosta? zakwestionowane i usuni?te. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

?wi?tynia ? miejsce kultu religijnego . W sensie szerszym, jest to ka?da budowla wzniesiona w celu sprawowania w niej wszelkiego rodzaju obrz?dow religijnych. W sensie w??szym, ?wi?tyni? mo?e by? tylko taka budowla, ktora spełnia przynajmniej niektore wy?sze funkcje kultowe (np. składanie ofiar ), sprawowane jedynie przez kapłanow ^{[ potrzebny przypis ]} .

Funkcje miejsc kultu religijnego [ edytuj | edytuj kod ]

?wi?tynie we wła?ciwym sensie [ edytuj | edytuj kod ]

?wi?tynie s? miejscami specjalnie przeznaczonymi dla sprawowania takich obrz?dow, jak modlitwa , ?piew , recytowanie ?wi?tych ksi?g , ?lub czy pogrzeb . Jednak najwa?niejszymi funkcjami ?wi?tyni (stanowi?cymi o jej wa?no?ci jako miejsca ?wi?tego ) s?:

• prze?wiadczenie o niezale?nej od człowieka, literalnej obecno?ci bostwa w ?wi?tyni, ktora to obecno?? u?wi?ca całe miejsce ? w zwi?zku z tym ?wi?tynie s? uwa?ane za miejsca, gdzie człowiek mo?e spotka? si? z bostwem, b?d? w ogolnym sensie mie? styczno?? z rzeczywisto?ci? duchow? ^{[ potrzebny przypis ]} ,
• składanie ofiar w celu przebłagania lub zjednania bostwa z lud?mi, b?d? zapewnienia ludziom jego przychylno?ci ? ta posługa mo?e by? sprawowana jedynie przez wyznaczonych do tego celu kapłanow , ktorzy z tego wzgl?du s? postrzegani jako po?rednicy mi?dzy lud?mi a bostwem.

?wi?tynie bardzo cz?sto s? wyposa?one w liczne obiekty słu??ce wył?cznie kultowi religijnemu, np. ołtarze , wizerunki bogow, aniołow lub ?wi?tych , relikwie , kadzielnice , ?wi?ty ogie? i inne. Ich obecno?? rownie? czyni miejsce ?wi?tym i s? one niezb?dne przy wielu obrz?dach. Ze wzgl?du na obecno?? bostwa w ?wi?tyni, człowieka, ktory w niej przebywa, obowi?zuje cz?sto ?ci?le okre?lona etykieta zachowania si? ^[1]   .

Domy modlitwy [ edytuj | edytuj kod ]

Miejsca kultu religijnego, ktorych funkcje ograniczaj? si? jedynie do podstawowej słu?by na rzecz wiernych, jak np. zapewnienie miejsca do modlitwy i ?piewu, nazywane s? najcz??ciej domami modlitwy zamiast ?wi?tyniami . Mog? si? w nich znajdowa? rownie? pomieszczenia niezwi?zane bezpo?rednio z kultem religijnym, jak biblioteka , klasa szkolna, lub jadalnia z kuchni? . Opiekunami domow modlitwy zwykle s? duchowni np. pastorzy , rabini , imamowie ^{[ potrzebny przypis ]} .

W domach modlitwy niektorych religii znajduj? si? sprz?ty czy miejsca o szczegolnym, sakralnym znaczeniu ? np. aron ha-kodesz w synagogach, czy mihrab w meczetach. Ponadto, jak w przypadku klasycznych ?wi?ty?, mog? by? narzucone okre?lone normy zachowania si?, cz?sto dotycz?ce tak?e innowiercow (np. w meczetach innowiercom nie wolno je?? ani spa?, do wielu meczetow nie maj? oni wst?pu).

Nazwy miejsc kultu religijnego [ edytuj | edytuj kod ]

Ro?ne religie u?ywaj? własnych nazw okre?laj?cych ?wi?tynie b?d? domy modlitwy:

Dawne ?wi?tynie [ edytuj | edytuj kod ]

• Ziggurat (?wi?tynia religii mezopotamskich )
• ?wi?tynia egipska
• ?wi?tynia etruska
• ?wi?tynia grecka
• ?wi?tynia rzymska ? templum , fanum
• ?wi?tynia Jerozolimska (jedyna ?wi?tynia judaizmu , wspołczesn? pozostało?ci? po niej jest ?ciana Płaczu )
• Mitreum (?wi?tynia wyznawcow mitraizmu )

Wspołczesne ?wi?tynie [ edytuj | edytuj kod ]

• buddyzm ? stupa ( pagoda ), ?ajtja , wat , tera , honzan
• chrze?cija?stwo (w zale?no?ci od odłamow):
  • katolicyzm
    • rzymskokatolicyzm ? ko?cioł , kaplica , katedra , kolegiata , bazylika
    • greckokatolicyzm ? cerkiew
  • prawosławie ? cerkiew , sobor
    • bezpopowcy ? molenna
  • protestantyzm ? ko?cioł , zbor
  • mormoni ? ?wi?tynia
• d?inizm ? derasar
• hinduizm ? mandir , koyil , gudi , kszetram
• konfucjanizm ? ?wi?tynia Konfucjusza
• rodzimowierstwo słowia?skie ? chram (k?cina)
• shint? ? jinja , taisha , miya , jing? (chram shintoistyczny)
• sikhizm ? gurudwara
• taoizm ? daoguan
• zaratusztrianizm ? ?wi?tynia ognia

Domy modlitwy [ edytuj | edytuj kod ]

• chrze?cija?stwo (w zale?no?ci od odłamow):
  • protestantyzm ? ko?cioł , kaplica ( dom modlitwy , zbor )
  • mormoni ? kaplica
  • ?wiadkowie Jehowy ? Sala Krolestwa , Sala Zgromadze?
• islam ? meczet
• judaizm ? synagoga
• karaimizm ? kienesa

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Informacje w  projektach siostrzanych

Multimedia  w Wikimedia Commons

Cytaty  w Wikicytatach

Definicje słownikowe  w Wikisłowniku

• ?wi?tynia niebia?ska (wa?na doktryna w teologii adwentystow dnia siodmego )
• Wyst?powanie tekstu  ??wi?tynia” w tytułach artykułow i w przekierowaniach
• Artykuły i przekierowania do artykułow zaczynaj?ce si? od ? ?wi?tynia ”

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• S. Krajski : Savoir vivre w ko?ciele. Podr?cznik dla ?wieckich . Warszawa: Wydawnictwo ?w. Tomasza z Akwinu, 2009. ISBN  978-83-86535-32-3 .
• L. Bouyer : Architektura i liturgia . Piotr Włodyga (przekł.). Krakow: Wydawnictwo Astraia, 2009, s. 109. ISBN  978-83-60569-15-3 .
• J. Danielou : Znak ?wi?tyni czyli o obecno?ci Boga. W: Trojca ?wi?ta i tajemnica egzystencji . M. Tarnowska (tłum.). Krakow: Znak, 1994, s. 77-134. ISBN  83-7006-227-X .
• T. Jelonek : Dzieje ?wi?tyni Jerozolimskiej . Krakow: WAM, 2004strony=128isbn=8373181768. Brak numerow stron w ksi??ce
• M. Parchem : ?wi?tynia według zwoju z groty 11 w Qumran . Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Vocatio", 2006, s. 214. ISBN  978-83-7492-002-5 .