?mier? (personifikacja)

?mier? (personifikacja) ? nadanie biologicznemu zjawisku ?mierci cech ludzkich, nierzadko rownie? antropomorficznej postaci. ?mier? jako poj?cie abstrakcyjne była personifikowana przez tworcow wielu epok.

Najpopularniejsze, a maj?ce swe ?rodło w ?redniowieczu , wyobra?enia ?mierci:

zakapturzona posta? kobieca ( słowo ?mier? w j?zyku polskim jest rzeczownikiem rodzaju ?e?skiego) lub m?ska (np. Ankou w breto?skich wierzeniach ludowych)
kostucha ? ludowe, jako ko?ciotrupa z kos?, czasem w kapturze. Jednak nie zawsze wyst?puje pod postaci? szkieletu, czasem kaptur całkowicie skrywa widok twarzy w cieniu i nie wida? innych cz??ci ciała, wi?c mo?e wyst?powa? jako duch (mimo tego, ?e wida? płaszcz, kaptur oraz kos?).

W staro?ytnej Grecji miała posta? przystojnego Tanatosa . W wyobra?eniach ludowych cz?sto jako personifikacja ?mierci pojawiał si? Charon . Wyobra?enie ?mierci jako m??czyzny ma ?rodło w j?zyku ? po grecku ?mier? ( Θ?νατο? , Thanatos ) jest rodzaju m?skiego.

W?rod Słowian ?mier? symbolizowała Marzanna , ktorej wyobra?enie w postaci najcz??ciej słomianej kukły, palono lub topiono w okresie Jarego ?wi?ta .

W ?redniowieczu przedstawiana była jako rozkładaj?ce si? ciało, mumia lub suchy szkielet. Przewa?nie bywa kobiet?, ale np. w Niemczech wyst?powały m?skie personifikacje ?mierci (po niemiecku der Tod ? ?mier? jest rodzaju m?skiego), czy w Norwegii jako mannen med ljaen ? ?m??czyzna z kos?”.

?mier? wyst?powała w toposach takich jak Zaraza-D?uma , Legenda o trzech ?ywych i trzech umarłych i Triumf ?mierci , Taniec ?mierci . W literaturze cz?sty był motyw rozmowy ze ?mierci?, obecny w utworze Rozmowa Mistrza Polikarpa ze ?mierci? .

W epoce renesansu przedstawiano ?mier? jako Mojry lub przynajmniej najstarsz? z nich, Atropos .

W baroku powrocono do przedstawie? makabrycznych, opartych na wzorcach ?redniowiecznych.

W kulturze japo?skiej okre?lana mianem shinigami .

W epoce Młodej Polski powstawały liczne przedstawienia makabryczne, jak na obrazach Jamesa Ensora (np. A fight over a smoked herring ? ?Spor szkieletow o ?ledzia”), czy portrety ze ?mierci?, a tak?e wiele innych obrazow Arnolda Bocklina . Oryginaln? personifikacj? ?mierci stworzył Jacek Malczewski na obrazach z cyklu Thanatos i ?mier?.

?mier? stała si? te? celem ?artow, np. słynnej grupy Monty Python lub Terry'ego Pratchetta .