Grzegorz Chomyszyn
(
ukr.
Григор?й Хомишин
,
trans.
Hryhorij Chomyszyn
; ur.
25 marca
1867
w
Hady?kowcach
k.
Husiatyna
, zm.
28 grudnia
1945
w wi?zieniu
NKWD
w
Kijowie
) ?
greckokatolicki
biskup stanisławowski
.
Błogosławiony
Ko?cioła katolickiego
, m?czennik.
Kształcił si? we
Lwowie
i
Wiedniu
. 21 lutego 1899 uzyskał tytuł doktora na
Uniwersytecie Wiede?skim
na podstawie pracy pt.
De epiclesi
[1]
. W latach 1902?1904 był rektorem seminarium duchownego we Lwowie. Od 1904 biskup
diecezji
stanisławowskiej
. W 1906 zało?ył w Stanisławowie seminarium duchowne
[2]
. Opowiadał si? za latynizacj? rytu wykorzystywanego w liturgii Ko?cioła greckokatolickiego, co miało by? ?rodkiem pogł?biania religijno?ci ludowej (poprzez na?ladownictwo nabo?e?stw łaci?skich) i znakiem ł?czno?ci mi?dzy katolikami obydwu obrz?dkow
[3]
. Przyjmowanie tradycji łaci?skich uwa?ał za najpewniejsz? gwarancj? przetrwania unii, w przeciwnym razie jego zdaniem grekokatolicy mogliby przyj?? ostatecznie prawosławie
[4]
. W 1907 razem z metropolit? lwowskim
Andrzejem Szeptyckim
i biskupem przemyskim
Konstantym Czechowiczem
wystosował do wiernych list pasterski, w ktorym twierdził, ?e misj? Ukrai?cow jest doprowadzenie do pełnego zjednoczenia Ko?ciołow katolickiego i prawosławnego pod zwierzchno?ci? papie?a. Szczegolna rola Ukrai?cow w tym procesie miała, zdaniem autorow listu, wynika? ze specyfiki Cerkwi greckokatolickiej, zachowuj?cej dogmaty katolickie i obrz?dek wschodni
[5]
. Zwalczał wpływy prawosławia w swojej diecezji. W szczegolno?ci zabraniał wiernym uczestnictwa w organizowanych przez
moskalofilow
pielgrzymkach do prawosławnych ?wi?ty?
Kijowa
oraz do
Ławry Poczajowskiej
, za? kapłanom diecezji polecił naucza?, i? udział w nabo?e?stwach prawosławnych jest grzechem ci??kim, jak rownie? wyja?nia? ro?nice mi?dzy obydwoma wyznaniami
[6]
. W 1910 w kolejnym li?cie pasterskim razem z innymi hierarchami Ko?cioła greckokatolickiego apelował o nieuleganie propagandzie prawosławnej
[7]
. W 1911 ks. greckokatolicki, administrator w Rusowie Paweł Kami?ski popełnił zamach na biskupa Chomyszyna
[8]
. Dla ksi??y swojej diecezji organizował specjalne zjazdy i rekolekcje
[4]
. W 1914 otrzymał godno?? c. k.
tajnego radcy
wraz z uwolnieniem od taksy
[9]
.
W 1916 probował wprowadzi? w swojej diecezji
kalendarz gregoria?ski
, czym spowodował wielkie protesty wiernych. Konieczno?? zmiany kalendarza uzasadniał potrzeb? zerwania z kalendarzem stosowanym w Rosji w celu unikni?cia oskar?e? Ukrai?cow galicyjskich o rusofilstwo
[4]
. Wprowadził tak?e zmiany liturgiczne, ktore miały zmniejszy? podobie?stwo mi?dzy nabo?e?stwami prawosławnymi i greckokatolickimi, usuwaj?c słowa ?prawosławny [chrze?cijanin]” ze ?wi?tej Liturgii i zast?puj?c je terminem ?prawowierny”
[4]
. Zmienił termin ?wi?ta ?w. Michała Archanioła na analogiczny, jak w obrz?dku łaci?skim, popularyzował kult Naj?wi?tszego Sakramentu, ?wi?to Bo?ego Ciała i kult ?w.
Jozafata Kuncewicza
[4]
. W 1921 wprowadził w diecezji obowi?zkowy
celibat
ksi??y. Był protektorem
Ukrai?skiej Katolickiej Partii Ludowej
, ktora w jego diecezji osi?gała najlepsze wyniki wyborcze.
W pocz?tkach
I wojny ?wiatowej
, po okupacji
Galicji Wschodniej
przez
armi? rosyjsk?
we wrze?niu 1914 wyjechał do
Wiednia
, by unikn?? represji okupantow
[10]
.
W 1932 opublikował prac? ?Problem ukrai?ski”, w ktorej przekonywał, ?e przyj?cie
przez Ru? chrztu
z Bizancjum, a nie z Rzymu, było wielkim nieszcz??ciem, gdy? sprawiło, ?e podstawowe prawdy wiary nie stały si? zarazem zasadami post?powania wiernych w ?yciu codziennym
[4]
.
Aresztowany po raz pierwszy w 1939 przez
NKWD
, zwolniony, a nast?pnie ponownie aresztowany w kwietniu 1945. Zmarł w
wi?zieniu łukianowskim
w Kijowie w grudniu 1945.
Beatyfikowany
przez papie?a
Jana Pawła II
27 czerwca 2001 na
hipodromie
we
Lwowie
podczas Liturgii, poł?czonej z beatyfikacjami
27 nowom?czennikow greckokatolickich
, odprawionej w obrz?dku
bizantyjsko-ukrai?skim
, podczas
pielgrzymki Jana Pawła II na Ukrain?
[11]
[12]
.
Autor r?kopisu
Dwa Krolestwa
, w ktorym zderzaj? si? dwie wizje Ko?cioła i dwa systemy logiczne, a tak?e etyczne, ro?ni?ce si? w traktowaniu unii i misji Ko?cioła greckokatolickiego. Ksi??ka ? testament ?Dwa Krolestwa” bp. Chomyszyna w wersji oryginalnej, ukrai?skiej ukazała si? na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w sierpniu 2016
[13]
, wydanie polskie w pa?dzierniku 2017
[14]
.
- ↑
Stanisław Piech
.
Ksi??a diecezji polskich ? doktorzy teologii Uniwersytetu Wiede?skiego w okresie niewoli narodowej
. ?
Saeculum Christianum
”. 12/2, s. 113, 2005.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 55.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 131.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 586-592.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 575.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 576.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 582-584.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
Zamach na ks. biskupa Chomyszyna
.
?Kurjer Stanislawowski”, 1362 (15 pa?dz. 1911), s. 1.
- ↑
Kronika
. ?
Głos Rzeszowski
”, s. 3, Nr 4 z 8 marca 1914.
- ↑
W. Osadczy:
?wi?ta Ru?. Rozwoj i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji
. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 669-670.
ISBN
978-83-227-2672-3
.
- ↑
ks. Kazimierz Sowa:
Trzy papieskie lekcje
.
Go?? Niedzielny
, 2001. [dost?p 2021-01-07].
- ↑
Homilia podczas Mszy ?w. w obrz?dku bizantyjsko-ukrai?skim i beatyfikacji. Lwow (hipodrom), 27.06. 2001
. Opoka.pl. [dost?p 2021-01-08].
- ↑
Блаженний священномученик Григор?й Хомишин. Два Царства
. Ред. о. ?. Пелехатий, В. Осадчий. Любл?н: Ukrainicum, 2016, 400 с.
- ↑
Błogosławiony m?czennik Grzegorz Chomyszyn Biskup Stanisławowski. Dwa Krolestwa.
Red. ks. Ihor Pelechaty,
Włodzimierz Osadczy
. Krakow: Wydawnictwo AA, 2017, 448 s.
ISBN
978-83-7864-837-6
.