67P?/?Czuriumow?Gierasimienko
J?dro z widocznymi strumieniami wyrzucanego pyłu, 7 lipca 2015
|
Odkrywca
|
Klim Czuriumow
,
Swietłana Gierasimienko
|
Data odkrycia
|
22 pa?dziernika 1969
|
Elementy orbity
|
Poło? wielka
|
3,4628
au
|
Mimo?rod
|
0,6410
|
Peryhelium
|
1,2432
au
|
Aphelium
|
5,6824
au
|
Okres orbitalny
|
6,44
lat
|
Nachylenie orbity wzgl?dem
ekliptyki
|
7,040°
|
Długo?? w?zła wst?puj?cego
|
50,142°
|
Argument peryhelium
|
12,786°
|
Moment przej?cia przez peryhelium
|
2015-08-13.0718
|
Charakterystyka fizyczna
j?dra
|
?rednica
|
4 km
|
Masa
|
1,0?±?0,1???10
13
kg
|
G?sto??
|
0,47
[1]
g/cm
3
|
Okres obrotu
wokoł własnej osi
|
12,4043 h
|
Albedo
|
6%
|
|
67P/Czuriumow?Gierasimienko
?
kometa okresowa
nale??ca do
rodziny komet
Jowisza
, odkryta w 1969 roku. Była celem prowadzonej przez
Europejsk? Agencj? Kosmiczn?
misji
Rosetta
[2]
.
Komet? 67P odkrył
kijowski
astronom
Klim Czuriumow
na zdj?ciach komety
32P/Comas Sola
, ktore wykonała 11 wrze?nia 1969 roku
Swietłana Gierasimienko
w obserwatorium w
Ałmaty
. Zauwa?ył on komet? na brzegu fotografii, pocz?tkowo stwierdził jednak, ?e jest to
32P/Comas Sola
. Po powrocie do Kijowa, Czuriumow dokładniej przebadał fotografie i 22 pa?dziernika ustalił, ?e nie mo?e to by? kometa 32P, gdy? znajdowała si? około 1,8° od oczekiwanej pozycji.
Wła?ciwo?ci fizyczne i orbita
[
edytuj
|
edytuj kod
]
J?dro komety ma nieregularny kształt składaj?cy si? z dwoch poł?czonych ze sob? płatow, mniejszego o wymiarach 2,5 km × 2,5 km × 2,0 km oraz wi?kszego ? 4,1 km × 3,2 km × 1,3 km, o ł?cznej obj?to?ci około 25 km³
[3]
. Masa j?dra wynosi 1,0?±?0,1???10
13
kg (około 10 mld ton)
[4]
. ?rednia g?sto?? j?dra wynosi 0,47 g/cm³, a
albedo
6%. Obie cz??ci komety maj? budow? warstwow?, ale o osobnych centrach. Pierwotnie wi?c powstały dwa odr?bne j?dra, ktore nast?pnie zderzyły si? z mał? pr?dko?ci? i skleiły
[5]
.
W?rod zwi?zkow organicznych wykrytych przez sond? Rosetta w otoczce komety odkryto
glicyn?
, najprostszy z 20
aminokwasow białkowych
. Była to pierwsza detekcja tego zwi?zku w kometach i pierwszy dowod jego istnienia w kosmosie
[6]
. Stosunek
deuteru
do
wodoru
w materii komety 67P jest 3-krotnie wi?kszy ni? w ziemskich oceanach
[1]
.
Kometa obiega
Sło?ce
po orbicie o
peryhelium
ok. 1,2
au
i
aphelium
ok. 5,7 au, nachylonej do płaszczyzny
ekliptyki
pod k?tem około 7°. Okres obiegu wynosi około 6 lat i 160 dni. B?d?c w peryhelium kometa traci mas? w tempie 130 kg/s
[7]
.
Po uwzgl?dnieniu czynnikow wpływaj?cych na ruch komety, okazało si?, ?e w XIX i pierwszej połowie XX wieku jej peryhelium zmieniało si? w granicach pomi?dzy 2,5 a 2,9 au. Kometa przebywała wi?c stale stosunkowo daleko od Sło?ca, a jej j?dro prawdopodobnie nie uległo znacznym zmianom od pocz?tkow
Układu Słonecznego
. W lutym 1959 roku kometa min?ła
Jowisza
w odległo?ci zaledwie 0,052 au (około 8 mln km), co spowodowało zmian? jej orbity: peryhelium z 2,74 do 1,28 au, spłaszczenie orbity z 0,36 do 0,63, a okres obiegu z 8,97 do 6,55 roku. Po 1959 roku nie doszło do kolejnego bliskiego zbli?enia z Jowiszem. Dlatego orbita komety od tego czasu (siedem pojawie?) niewiele si? zmieniła. Ostatnie przej?cie przez peryhelium miało miejsce 13 sierpnia 2015 roku
[8]
.
67P/Czuriumow-Gierasimienko była celem misji
sondy Rosetta
. 6 sierpnia 2014 roku Rosetta dotarła do komety
[9]
i po serii manewrow weszła na orbit? wokoł tego ciała niebieskiego. J?dro w tym czasie było spokojne, co umo?liwiło probnikowi
Philae
, uwolnionemu z pokładu sondy Rosetta, pierwsze w historii l?dowanie na powierzchni komety, 12 listopada 2014 roku. Znajdowała si? ona wtedy w odległo?ci 510 milionow km od Sło?ca
[10]
. Nieczynny
Philae
pozostał na powierzchni j?dra, natomiast Rosetta rozbiła si? o powierzchni? komety 30 wrze?nia 2016 roku.
- ↑
a
b
Marek Muciek.
Kronika. Stycze? 2015
. ?
Urania ? Post?py Astronomii
”. 2/2015 (776), s. 7, 2015 marzec-kwiecie?.
Polskie Towarzystwo Astronomiczne
.
Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii
.
ISSN
1689-6009
.
- ↑
Małgorzata
M.
Krolikowska
Małgorzata
M.
,
67P/Churyumov-Gerasimenko ? potential target for the Rosetta mission
, ?Acta Astronomica”, 53, 2003, s. 195?209,
arXiv
:
astro-ph/0309130
.
- ↑
ESA:
Press Kit - 12 November 2014 - Landing on a comet
. 2014-11-05. [dost?p 2014-11-09].
(
ang.
)
.
- ↑
Emily Baldwin:
Determining the mass of comet 67P/C-G; European Space Agency, Rosetta Blog
. [dost?p 2014-08-23].
- ↑
Marek Muciek.
Kronika. Wrzesie? 2015
. ?Urania - Post?py Astronomii”. 6/2015 (780), s. 7, 2015-listopad-grudzie?. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii.
ISSN
1689-6009
.
- ↑
Marek Muciek.
Kronika , maj 2016
. ?
Urania - Post?py Astronomii
”. 784, s. 7, pa?dziernik 2016.
Polskie Towarzystwo Astronomiczne
,
Polskie Towarzystwo Miło?nikow Astronomii
.
ISSN
1689-6009
.
- ↑
Moreno, F.; Lara, L. M.; Munoz, O.; Lopez-Moreno, J. J.; Molina, A. (2004).
Dust in Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko
.
- ↑
Małgorzata Krolikowska-Sołtan, Weronika ?liwa.
Spotkanie dwoch w?drowcow
. ?Wiedza i ?ycie”, s. 36, 2014. Warszawa: Proszy?ski Media.
ISSN
0137-8929
.
- ↑
Rosetta arrives at comet destination
. ESA, 2014-08-06. [dost?p 2014-11-12].
(
ang.
)
.
- ↑
Touchdown! Rosetta's Philae probe lands on comet
. ESA, 2014-11-12. [dost?p 2014-11-12].
(
ang.
)
.
|
Zobacz wiadomo?ci w Wikinews:
|