한국   대만   중국   일본 
Nowy Rok ? Wikipedia, wolna encyklopedia

Nowy Rok ? mi?dzynarodowe ?wi?to przypadaj?ce 1 stycznia ka?dego roku (w kalendarzu gregoria?skim ), w Polsce jest to dzie? wolny od pracy . W powszechnie przyj?tym zwyczaju obchodzenie ?wi?ta nale?y rozpocz?? od otworzenia butelki szampana o połnocy z dnia 31 grudnia na 1 stycznia nast?pnego roku. Dzie? poprzedzaj?cy Nowy Rok nosi w polskiej tradycji miano sylwestra od imienia ?wi?tego, ktory wspominany jest w tym dniu w liturgii w Ko?ciele rzymskokatolickim ? papie? Sylwester I [1] .

Nowy Rok
Ilustracja
Nowy Rok 2007 w Concepcion (miasto w Chile)
Dzie?

1 stycznia

Pa?stwa

 ?wiat

Typ ?wi?ta

mi?dzynarodowe

Zwyczaje

sztuczne ognie , taniec , przynoszenie prezentow przez Dziadka Mroza

Znaczenie

pocz?tek roku kalendarzowego

Podobne ?wi?ta

Chi?ski Nowy Rok , T?t , Seollal , Akitu , Sylwester

Zwyczaj rozpoczynania nowego roku od pierwszego dnia stycznia pochodzi ze staro?ytnego Rzymu , ktorego mieszka?cy czcili w ten dzie? Janusa , boga bram, drzwi i pocz?tkow. Wiele j?zykow , w tym angielski i niemiecki , przej?ło wła?nie od Janusa nazw? miesi?ca stycze? ( ang. January , niem. Januar ). Wcze?niej, według kalendarza rzymskiego nowy rok witano 1 marca , dlatego te? w wielu j?zykach zapo?yczone nazwy wrze?nia , pa?dziernika , listopada i grudnia , czyli 9., 10., 11. i 12. miesi?ca roku pochodz? od łaci?skich liczebnikow septem , octo , novem , decem (7, 8, 9, 10). Zmiana rozpocz?cia roku z marca na stycze? została wprowadzona z dora?nych powodow urz?dowych ? po to, aby nowi konsulowie zd??yli zosta? wybrani przed rozpocz?ciem sezonu działa? wojennych w Iberii.

Wyznawcy prawosławia i cz??? grekokatolikow posługuj?ca si? kalendarzem julia?skim rozpoczynaj? Nowy Rok 1 stycznia (co przypada na 14 stycznia według kalendarza gregoria?skiego ) [2] . Bawi? si? oni na tzw. małankach w nocy z 13 na 14 stycznia [3] .

W buddyzmie mahajana (praktykowanym w Chinach , Korei , Tybecie , Nepalu , Mongolii , Wietnamie i Japonii ) Nowy Rok przypada po pierwszej styczniowej pełni ksi??yca [4] . Jednak w buddyzmie tybeta?skim , ktory jest form? buddyzmu mahajany, Nowy Rok, czyli Losar , wypada dzie? po nowiu ksi??yca nast?puj?cym po wej?ciu Sło?ca w obszar Gwiazdozbioru Barana (np. w 2014 roku Losar przypadł na dzie? 2 marca) [5] [4] .

Chi?ski Nowy Rok wyznaczany jest zgodnie z kalendarzem chi?skim i wypada zwykle w drugi (co pewien czas w trzeci) now ksi??yca po przesileniu zimowym , ktore musi wypa?? w jedenastym miesi?cu ksi??ycowym [6] . Podobnie Nowy Rok, czyli ?wi?to T?t w Wietnamie. Tak?e w Korei jest to ?wi?to ruchome nazywaj?ce si? Seollal i obchodzone zgodnie z korea?skim kalendarzem ksi??ycowo-słonecznym .

W buddyzmie therawada i hinajana (w Tajlandii , Mjanmie , Sri Lance , Laosie , Kambod?y ), tradycyjnie Nowy Rok rozpoczynał si? wraz z pierwsz? kwietniow? pełni? ksi??yca, jednak wspołcze?nie ma najcz??ciej stał? dat? ? rozpoczyna si? 13 kwietnia [4] .

Tradycyjnym ira?skim ?wi?tem Nowego Roku jest Nouruz obchodzone w dniu rownonocy wiosennej .

?ydowski Nowy Rok to ?wi?to Rosz ha-Szana .

Przypisy

edytuj
  1. Wincenty  Zaleski , ?wi?ci na ka?dy dzie? , wyd. IV, Warszawa: Wydawnictwo Salezja?skie, 2008, s.?1170-1171, ISBN? 978-83-7201-353-8 .
  2. Bo?e Narodzenie i Nowy Rok w Rosji [online] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-23] .
  3. Malanka ? czyli noworoczna hulanka [online] .
  4. a b c Buddyjski Nowy Rok [online], etnologia.amu.edu.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-11-09] . . Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM Pozna?
  5. Kalendarz: Rok 2014 [online], etnologia.amu.edu.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-01-03] . . Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM Pozna?
  6. Chi?ski Nowy Rok [online], etnologia.amu.edu.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-08-20] . . Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM Pozna?

Linki zewn?trzne

edytuj