La Korbuzye'i bara 1964
La Korbuzye'i
(Fireench: /l? k?r bu?zye?/; Engiliish: Le corbusier; 6 Onkololeessa 1887-27 Hagayya 1965) maqaan dhaloota isaa chaarles-Idwaard Jineret-Giris (
Charles-Edouard Jeanneret-Gris
) kan ta'e,
arkiteektii
fi barreessaa
Iswiizarlaand
keessatti dhalatee bara 1930moota keessa lammii
Firaansi
ta'eedha. Inni tiyoorii waayee arkiteekcharii ammayyaa'aan beekama. Dizaayniin isaa fooyya'iinsa manneen jireenya ummata magaalaa gurguddoo of keessaa qaba. Kuni sababa yeroo sana namni hedduun hiyyummaa keessa jiraatuufiidha. Dizaayiniin isaa hedduun addunyaa kana irra ijaaramaniiru.
Inni halluu dibuu kan jaallataa turee fi dizaayinii meeshaa manaa dalagutti ogummaa kan qabu ture.
La Chaux-de-Fonds
La Korbuzye'i magaalaa xiqqoo kaaba Switzerland La Chaux-de-Fonds keessatti guddate. Bara 1907, isaa umurii 19, gara magaalaa
Faransaay
Paariisitti
godaane.
Awurooppaa
keessa imaluun, yaada haaraa hedduu barateera.
Afaan Jarman
dubbachu baratuun arkiteektoota beekamoo kan akka
Peter Behrens
waliin hojjeteera.
Yeroo waraana addunyaa I, La Korbuzye'i gara Swizerland deebi 'ee barsiisaa ta'e. Yeroo gabaabaattti, hojii arkiteekcharaa mataa isaa dubrii isaa waliin banatee hanga 1940tti waliin hojjatani. Bara 1918 tti hallu dibaa Amedee Ozenfant wal arganii hiriyaa cimaa waliif ta'an. Yaada isaanii walitti fidanii aartii gosa haaraa
Purism
jedhamu uuman.
Lola booda, La Korbuzye'i hanga 1922 tti aartii isaa irratti xiyyeefate. kana booda, appartimantii wal gubba ijaaaramuu ta'u fedhii manneeni namootaa guutuf dizaayinii godhuu jalqabe. Hojii manneeni kun rakkoo paaris keessatti namootni walii baay'atani jiraatan furuuf ture. Akka jedhetti jijjiramni kun ni barbachisa, yookin warri gadi galoon finciluu danda'u. Inni diizaayinii magaalaa namni hawwuu (Ville Contemporaine) kan gonkumaa ijaaramee hin beekne uume. Karoora gamoowwan gurguddoo hedduu foyyeessuf godhameedha. Karoora kana mootummaa Faransaayiif dhiyeesse, didaniin. Ta'ullee hubannoo isaan magaalaa keessatti walii baay'atanii jiraachuu guddiseeraaf.
La Korbuzye'i manni ummataa hanga maati isaani irratti malee hammam sooressa akka ta'an irratti hundaa'u hin qabu jechuun kapitaalizimii jibbuu eegale.
La Korbuzye'i bara 1942 irraa eegalee siyaasa keessatti hirmaataa hin turre. Badala sanii, bilookii manneen xixiqqoo biyya Faransaay keessatti ijaara ture.
Maqaan, La Korbuzye'i, Firenchi dha. maqaa akkoo isaa, Lecorbesier irraa kan foyyeefameedha. Maqaan isaa Ingiliffaan
The crow like one
(Loon akka tokkotti) jedhamuun hiikama. Maqaa kana bara 1920 keessa filate.
- Gamoon geejjibaa waliin, keessumaayyuu konkolaataa, yaada keessa galchuun ijaaramuu qaba jedhe La Korbuzye'i. Inni arkitektii jalqabaati kana yaadachiisuuf, yeroo amma immoo karoora magaalaa mara irratti gaafa gamoo diizaayinii godhan kana yaada keessa galchu.
Manni maashina kessa jiraatani jechuun ariiti arkitekchara kessatti ilaala. Kaayyoon maashinii kanaa hojiiwwan namoota isa keessa jiraatanii saffisuudha. Inni yaada mana jireenyaa kobkobii, kutaawwanii fi slabs qofaan ijaaru beeksisee jira. Wantootni sadeen kun mana jireenyaa gosa kamiyyuu oomishuu ni danda'a, warra jireenya isaani kamiifuu.