La Prima dels pobles o Prima de las revolucions es un ensemble de revolucions que coneis l’ Europa en 1848 . Pasmens reprimidas, aquestas crisis fogueron sovent determinantas per l'evolucion dels paises concernits, per exemple en Alemanha que, malgrat lo fracac del tractat de Francfort, comencet lo procediment de l'unificacion que se realiza en 1871.

Originas [ modificar | Modificar lo codi ]

Se pot veire la Prima dels pobles coma una consequencia directa del Congres de Viena . En efiech, los venceires de Napoleon Bonaparte fogueron temptats d'agrandir lo territori dels emperis, al prejudici de las envejas nacionalas de l'epoca. La volontat de contener aquestas aspiracions es consacrada pel Tractat qu'instaura la Santa Alianca (quitament se foguet pas signada pel Reialme Unit) en 1815. Ignorats, aquestes movements venon forts.

Pujada del liberalisme contra lo sistema Metternich [ modificar | Modificar lo codi ]

Lo Congres de Viena restaura las monarquias dins totes los Estats conquerits per la Franca pendent las guerras de la Revolucion francesa o de guerras napoleonianas .

Pasmens los corrents politics opausats nascuts de la Revolucion, coma lo liberalisme o lo nacionalisme , progressan. En 1830, Carles X es cacat al benefici de Lois-Felip I (instauracion d'una monarquia mai parlementaria) en Franca ( Tres Gloriosas ); la Grecia e la Belgica obtenon lor independencia lo meteis an, e los Poloneses se sosmautan sens succes en 1830-31 contra l’Emperi rus ( Insurreccion de Novembre ).

En Italia, Piu IX fa de reformas moderadas (censura confiada e de laics, creacion d'un garda civic,...) mas que provoca l'entosiasme dels liberals.

Debanament [ modificar | Modificar lo codi ]

A partir de 1830, Paris s'activa. Capvira lo conservator Carles X e installa Lois-Felip I , qu'es nomenat lo Rei ciutadan. Insistis sul principi de sobeiranetat nacionala, co qu'es lo primier estrac al Congres de Viena qu'instaurava lo drech d'ingerencia. La Franca de l'epoca es una forca granda potencia. La Polonha, la Belgica, l'Alemanha e l'Italia  vontul model van se revoltar. I a una volontat d'unitat nacionala pels tres darrierrs, d'independencia pels primiers. Las paraulas del Cant dels Alemands son escrichas a l'epoca, en 1841. En Italia, se sonha a l'epoca antica ont l'Italia era unida. Es lo Risorgimento . A l'epoca, los carbonari son un poderos movement politic italian, pasmens s'es illegal (combatut a l'encop pel Pemont e par l'emperi d'Austria). Mazzini , activista e un dels grands dirigents d'aquestes carbonari, a una volontat forta. Ensag de realizar l'unitat italiana jos la Republica romana, amb son amic Garibaldi , mas fa fracac. Lo compositor Verdi esciu de musica italiana per una Italia unida. Opausat a l'idea d'una independencia, Metternich declara : ≪ l'Italia es pas un pais mas un terme de geografia ≫; Victor Hugo replica e dich als Italians : ≪ N'ayez qu'une pensee, vivre chez vous de votre vie a vous ^[1]  ≫.

L'an 1848 marca lo trescol e la fin de la Prima dels pobles. Lo sufragi universal es remandat pel Rei dels Franceses. aqueste darrier es capvirat e la IIa Republica es proclamada. Metternich deu fugir la cort d'Austria lo 13 de marc. D'aspiracions nacionalas son una causa centrala dels trebles dins l'emperi (forca mai qu'en Franca). L'aspiracion a l'unitat alemanda se fa sempre mai forta, mas i a una question essenciala, plan formulada pels istorians Vernus e Caron : cossi conciliar l'integritat austriaca e capitar a crear un Estat alemand englobant los territoris de la Confederacion e aquestes de l'Emperi? Caldra causir entre concepte de granda Alemanha qu'amassa a l'encop co que se nomena uei encara l'Alemanha e totes los territoris germanics inerents a l'emperi e la pichona Alemanha, ja unida economicament amb lo Zollverein, e donc sens Austria. Mai, forca movements comencan a Budapest lo 3 de marc, Praga l'11, contaminan enseguida l'Alemanha, l'Italia e los Venets. Coma al comencament del segle, demandan de reformas liberalas mas tanben mai d'autonomia pels Checs e los Ongreses, veire una independencia totala pels Italians (pasmens se son partejats entre monarquistas e republicans).

Malgrat la potencia e l'espandida del movement, qu'estaliva pas que la Russia e l'Espanha (quitament al Reialme Unit se faguet de manifestacions liberalas), l'aspiracion nacionala dels pobles e a vegada quitament las revendicacions liberalas avortan, dins l'ensemble. Lo rei de Prussa concedis una constitucion que garantis l'egalitat dels ciutadans debans la lei. Frances Josep , recentament pujat sul tron d'Austria, met totas las formas de la democracia : parlament bicameral, eleccions, mas ? en realitat ? met en placa un neoabsolutisme. Ven popular s'apiejant pasmens sus una politica nacionalista: executiu fort, centralizacion, germanizacion, clericalisme. L'Ongria, que s'era levada en un reialme gaireben independent dirigit per Kossuth, es represa en man, tot coma l'Italia.

Quitament en Franca, torna lo calme. Lo novel president de la Republica es Lois-Napoleon Bonaparte . Nebot de l'emperaire, es partisan d'una societat ont l'ordre regna. Lo 2 de decembre de 1851 , fa un cop d’Estat e pren lo cap del Segond Emperi jol nom de Napoleon III. Torna l' statu quo .

Pujada dels sentiments nacionals [ modificar | Modificar lo codi ]

Los sentiments nacionals, ligats al romantisme , se noirissent a l'encop d'aspiracions d'emancipacion sociala e de la mutacion de las identitats popularas que s'alunhan ara de las fidelitats a quina dinastia que sia, per s'apiejar sus una lenga, una cultura, una istoria o de las tradicions comunas : atal los Alemands, los Poloneses , los Italians e los Romaneses volon a l'encop escapar a las dominacions imperialas, e a s'unir al sen d'un meteis Estat; d'autres pobles coma los Checs o los Ongreses volon tornar a los independencia perduda, alara qu'en Franca la restauracion monarquica, quitament venguda constitucionala , es contrada per las forca republicanas e bonapartistas ligadas ^[2] .

• En Franca : lo poble de Paris se leva los 23-24-25 de febrier e capvira Lois-Felip. Las jornada de junh seguent veson las conquestas socialas largament contradichas pel novel govern borges. La IIa Rebublica s'acaba pel cop d'Estat de Lois-Napoleon Bonaparte en 1851 , mas la reialtat es definitivament abolida.
• Dins la futura Italia : la peninsula essent encara trocejada, de susmautas se debanan a Palerme , Napols , en Toscana , dins los Estats pontificala , a Milan , etc. Los revolucionaris prenon de decisions plan en avancadas sus lor temps, coma le vote de las femnas ^[3] . Diferents sobeirans autrjan de constitucions. Se l'ordre torna gaireben pertot (amb d'intervencions francesas e austriacas), es lo comencament de l'unificacion del pais pel reialme de Pemont-Sardenha .
• En Alemanha : se fan de sosmautas a Berlin . Frederic Guilhem IV de Prussia refusa la courona imperiala que li ofris lo Parlament de Francfort e, a la seguida de las pressions de l'Austria, la situacion anteriora es restablida en novembre de 1850. Il s'agit de la Revolucion de marc ( Marzrevolution ).

• En Austria : de sosmautas se realizan en marc a Praga e a Viena . La Boeme es somesa a partir del mes de junh, e la capitala en octobre. L'emperaire Ferrand abdica en favor de son nebot Frances Josep . La flaquesa momentanea de l'Austria encoratja las revolucions ongresas e alemanda.
• En Ongria: lo regim feudal es abolit per la Dieta. La Voivodina de Serbia es tanben proclamada dins l'assemblada de mai a Sremski Karlovci, dins l'actuala Serbia . L'independencia es proclamada en abril de 1849, mas la revolta es espotida en agost seguent per l'Austria ajudada per l' Emperi rus . La situacion aneriora es restablida l'estiu de 1849.
• Dins la futura Romania : los revolucionaris romaneses se levan dins las Principat danubianas e en Transilvania ont Nicolae B?lcescu, Gheorghe Magheru o Abraham Iancou afrontant las tropas otomanas ajudadas per l' Emperi rus e los tropas ongresas. La division anteriora es restablida fin de novembre de 1848.
• En Polonha : los revolucionaris poloneses se levan jos la direccion de Gustaw Potworowski o de Karol Libelt e afrontan las tropas prussianas . devon capitular en mai de 1848.

Alara que las unitats alemanda e italiana se realizan per estapas, la Prussia dels Hohenzollern e l' emperi d'Austria-Ongria dels Absborg subisson las pujadas centrifugas de las aspiracions de diferents pobles que los compausan, mas se restablisson, las aspiracions dels Eslaus e Romaneses demoran, per l'ora, sens reson ^[4] . Pasmens se l' Emperi rus se pausa volontiers en protector dels pobles eslaus de l'Emperi d'Austria e dels Balcans otomans, l'ostilitat del regim imperial a tot movement d'emancipacion sociala o nacionala, buta la Russia a espotir los revolucionaris dels paises austriacs e dels principas romaneses vassals de la ≪  Sublima Porta  ≫ otomana: lo Tsar apareis alara coma lo salvador dels Absborgs e del Sultan turc ^[5] .

Lista de las revolucions de 1848 [ modificar | Modificar lo codi ]

• Guerra del Sonderbund (novembre 1847 ), en Soissa : los cantons conservators son batuts per las forcas progressistas que prenon lo poder e impausan una novela constitucion en 1848.
• Revolucions de 1848 :
  • Revolucion siciliana de 1848 , dins lo Reialme de las Doas Sicilias ,
  • Revolucion milanesa de 1848 , alara dins lo Reialme lombard-venet jos l'empresa de l' Emperi d'Austria ,
  • Revolucions de 1848 dins los Estats italians , Italia ,
  • Revolucion francesa de 1848 (febrier de 1848) puei Jornadas de Junh (junh de 1848),
  • Revolucion alemanda de 1848 , Alemanha (alara Confederacion germanica : Reialme de Prussia, Reilame de Baviera, etc.),
  • Revolucion austriaca de 1848 , Emperi d'Austria,
  • Revolucion ongresa de 1848 , Reialme d'Ongria ,
  • Revolucion romanesa de 1848 , Romania ,
  • Revolucion polonesa de 1848 , Polonha .

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]

Vejatz tanben [ modificar | Modificar lo codi ]

Articles connexes [ modificar | Modificar lo codi ]

• Friedrich Hecker, Giuseppe Garibaldi , Cavour, Napoleon III , Mazzini
• Nacionalisme
• Prima de Praga

Ligam externe [ modificar | Modificar lo codi ]

• (en) Encyclopedia of 1848 Revolutions sur le site de l'Universite de l'Ohio.