Francesc Macia i Llussa ( Vilanova i la Geltru , Catalonha , 21 d'octobre de 1859 ; Barcelona , Catalonha , 25 de deseme de 1933 ), siguec un militar, politic e president dera Generalitat de Catalonha , coneishut popularament coma eth pair-senher ( l'Avi, en catalan ).

Macia siguec tinent-coronel dera armada espanhola durant mes de trenta ans. Er any 1905 , era armada espanhola assautec era redaccion deth diari catalanista "La Veu de Catalunya" e deth setmaner "El CuCut" e Macia protestec contra aco.

Dempus co, era majoria de partits politics de Catalonha s'uniren en ua soleta candidatura ( Solidaritat Catalana ) enta presentar-se as eleccions deth 21 d'abriu de 1907 . Macia se presentec coma deputat per Barcelona e per Les Borges Blanques (d'a on ere era sua familha), e siguec elegit en es dues ciutats. Dempus se vedec obligat a deishar era armada.

Er any 1922 fondec eth partit catalanista radicau Estat Catala . Eth seteme de 1923 , damb era dictadura de Primo de Rivera, Macia se refugiec en Perpinhan . En aguesta epoca, se restaquec damb comunistes e anarquistes e artenhi era ajuda economica des catalans residents a Sud-America.

Eth 1926 sagec ua accion armada ta desliurar Catalonha des de Prats de Mollo (ena Catalonha Nord ), mes siguec detengut pera policia francesa. Damb co, se hec forca popular en Catalonha e era noticia dera sua luta arribec a tota Europa. Dempus demorec en Belgica, Cuba e Argentina, en tot cercar era ajuda des exiliadi catalans.

Damb era queiguda dera dictadura, Macia retornec en Catalonha e fonda eth partit politic Esquerra Republicana de Catalunya , er any 1931 , ta presentar-se enes eleccions municipaus. Es eleccions deren era majoria ath son partit, e eth 31 d'abriu de 1931, des deth balcon deth palais dera Generalitat, proclame era Republica Catalana, ores abantes que proclamessen era Republica Espanhola en Madrid.

Dempus negociacions damb eth govern dera Republica Espanhola, era Republica Catalana se convertis ena Generalitat de Catalonha, anciana institucion de govern des catalans. Aguest govern provisionau impulse era redaccion d'un estatut d'autonomia, aprovat en referendum per ua grana majoria des catalans e que dempus siguec aprovat peth parlament espanhou damb granes modificacions.

Macia foguet eth president d'aguest govern provisionau e dempus es prumeres eleccions siguec elegit nauament president fins era sua mort, eth dia de Nadau de 1933 .