Colorado (estat)

State of Colorado ( en )
Bandiera
Imne	Where the Columbines Grow (ca)   (1915 )
Simbol	Calamospiza melanocorys (ca) , tarta estatal de Colorado (ca) e marbre de Yule (ca)
Escais	The Centennial State
Administracion
Estat	Estats Units d'America
Capitala	Denver
Lenga oficiala	angles
Politica
? Governador (ca)	Jared Polis (ca) (2019?)
Geografia
Coordenadas	39° 00′ N , 105° 30′ O
Superficia	269 837 km²
Percentatge d'aiga	0,43 % [1]
Altitud mejana	2 073 m
Punt mai bas	Arikaree (ca) (992 m)
Punt culminant	Mont Elbert (ca) (4 401 m)
Fus orari	UTC?07:00 America/Denver
Demografia
? Totala	5 773 714 [2] ab.  ( 1 d'abril de 2020 )
? Densitat	21,4 ab./km²
Autras informacions
ISO 3166-2	US-CO
Sit web	colorado.gov

Colorado es un estat dels Estats Units d'America qu'a pas cap de frontiera maritima. Limita amb Wyoming al nord, Nebraska al nord-est, Kansas a l'est, Oklahoma al sud-est, Nou Mexic al sud, e Utah a l'oest.

Istoria [ modificar | Modificar lo codi ]

Lo territori que recep lo nom de Colorado foguet incorporat a l'Union en 1803 amb la Crompa de Loisiana a Franca e la cession mexicana de 1848 . En 1851 se fondet Saint Louis, la localitat pus anciana de l'estat, per de colons venents de la val de Taos. La febre de l'aur de 1859 atraguet forca colons dins l'airal de Denver e mai se amb la fin del "boom" minaire, la populacion s'amendriguet. Lo territori de Colorado era considerat, en 1861 , coma un Territori dels Estats Units pas incorporat dins cap d'autre estat. Lo sud del territori de Colorado, malgrat la manca de respecte de la part del govern nord-american cap als dreches civils e de proprietat garantida pel Tractat de Guadalupe Hidalgo , foguet poblat per ispanics venents del nord de Nou Mexic . Dins lo decenni de 1880, aquesta expansion se veget redusida per la competicion amb los immigrants angloamericans e la perda massissa de terras dins lo sistema legal nord-american. En 1876 Colorado atenguet l'estatut d'Estat (en ganhant aital l'escais d'"Estat Centenari"). Lo sufragi femenin foguet garantit en Colorado lo 7 de novembre de 1893 .

Geografia [ modificar | Modificar lo codi ]

L'estat es conegut per aver los pics pus nauts de las Montanhas Rocosas , que dominan la part occidentala de l'estat, alara que l'orientala consistis en de planas grandas. La capitala e vila mai poblada es Denver . Lo sieu airal metropolitan concentra mai de la mitat de la populacion de l'estat (2,3 milions d'abitants, d'un total de 4,3 milions). L'estat a pres lo sieu nom del riu Colorado , lo nom que los colonizaires espanhols doneron al riu.

A l'oest se troba lo pendis oriental de las montanhas Rocosas, amb de cimas notablas coma lo Mont Longs, lo Mont Evans , lo Mont Pikes e los Spanish Peaks, pres de Walsenburg, al sud. Los rius d'aquesta region seguisson per l'est, la region es coberta de bosques e es parcialament urbanizada. Amb l'urbanizacion, demeniguet l'esplecha dels bosques per l'obtencion de fusta e lo pastoralisme, amb granda perda d'arbres. Durant la secada de 2002 aquesta zona foguet devastada per d'incendis forestiers.

La montanha pus nauta de l'estat es lo Mont Elbert , amb 4401 m d' altitud .

Demografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Segon lo recensament de l'an 2000 , Colorado avia una populacion de 4 301 261 abitants. L'estat de Colorado, de son costat, estimava la sia populacion per l'an 2004 a 4 601 403. Entre 1990 e 2004 la populacion cresquet de 39,7%, una creissenca sonque superada en aqueste periode per Arizona e Nevada .

Economia [ modificar | Modificar lo codi ]

L'economia de l'estat s'es desvolopada dempuei la mitat del segle XIX quand se desvolopet l' agricultura d' irrigacion e, pus tard, a de fins d'aqueste segle, l' elevatge comencet d'aver una importancia mager. Lo primier desvolopament de l' industria era basat en l'extraccion e lo tractament de minerals e de produches agricolas. A l'ora d'ara aquestes produches son: bovins , blat , lach , milh e fen .

Dins la segonda part del segle XX los sectors de l'industria e servicis s'espandigueron fortament. L'economia de l'estat se diversifiquet notablament per la concentracion d'industrias de la recerca e de las nautas tecnologias. D'autras industrias d'importancia en Colorado son l'agroalimentari, l'equipament de transport, maquinaria, de produches quimics, minerals coma aur e molibden , e lo torisme . Denver es en mai un important centre financier del pais.

Ligams externes [ modificar | Modificar lo codi ]

1. ↑ Afirmat dins: United States Summary: 2010, Population and Housing Unit Counts, 2000 Census of Population and Housing .
2. ↑   cens dels Estats Units del 2020 . [Consulta: 20 de marc de 2022 ]