Un article de Wikipedia, l'enciclopedia liura.
Carboni 14
,
14
C
, o
radiocarboni
, es un
isotop
radioactiu
del
carboni
que foguet descobert en
27 de febrier
de
1940
, per
Martin Kamen
e
Sam Ruben
. Son
nucleu atomic
conten 6
protons
e 8
neutrons
. Sa presencia dins los materials organics s'utilizet coma a basa per un metode de datacion que s'utiliza en
arqueologia
,
geologia
e
idrogeologia
.
Apareis de biais natural amb una presencia de 0.0000000001% del carboni de la terra entiera. La sieuna
vida mejana
es5730 ±40 ans. Se transforma en
azot 14
.
L'activitat estandard del radiocarboni es de 14 desintegracions per minuta (dpm) per grama de carboni (aproximativament 230 mBq/g).
Lo Carboni 14 se genera dins los nauts jaces de la
troposfera
e de l'
estratosfera
.
Quand los
rais cosmics
dintran dins l'atmosfera, subisson de transformacions diversas qu'inclusisson la produccion de
neutrons
que reaccionan coma atal:
- n
+
14
N →
14
C +
1
H
Encara que lo radiocarboni se produsis majoritariament dins la nauta atmosfera, se distria per tota l'atmosfera e reacciona amb l'
oxigen
per formar lo
dioxid de carboni
radioactiu que se dissolv dins l'
aiga
(tanben gelada) e penetra dins los
oceans
.
La datacion amb lo
carboni 14
es una datacion dels materials organics basada sul processus
fisic
de la
desintegracion radioactiva
. La materia organica se compausa fondamentalament de
carboni
. Lo carboni se fixa dins las
plantas
a partir del
CO
2
de l'
atmosfera
. Lo carboni presenta diferents
isotops
, que lo
12
C n'es mai abitual, pasmens s'i troba tanben
14
C. Lo carboni 14 presenta la particularitat d'esser instable e se desintegra de contunh. De fach lo carboni 14 a una
semivida
de 5730 ans, es a dire qu'al cap d'aquel temps la mitat del
14
C s'es desintegrada. Lo carboni assimilat per las plantas pren una proporcion establa entre l'isotop 12 e 14.
Atal doncas, amb una mostra de material organic e en laboratori amb de tecnicas adequadas, se pot determinar la proporcion entre lo
14
C e
12
C e arribar a determinar aproximativament quora aquel material cesset d'assimilar lo carboni. Atal se permet de datar aquel material e, indirectament, l'edat de l'objecte que n'es partit.
