Istoria [ modificar | Modificar lo codi ]

1700  : abandon de la colonia escocesa de Derien e revirada totala dau projecte coloniau escoces. Aquo laisset un deute considerable per Escocia (aperaqui 20% de son PIB) e roinet lei financas dau reiaume.
1701  : Lo duc Frederic de Prussia venguet oficialament ≪ rei en Prussia ≫. Aquo marquet l'importancia novela de son estat dins leis afaires europeus.
1701  : dins lo centre de China , batalha de Dartsedo entre Chines e Tibetans . S'acabet per una victoria chinesa que permetet ai Chines de prendre lo contrarotle de la region e de son comerci de chivaus. La populacion locala aprofichet lo resultat dau combat per chaplar lei Tibetans installats dins lo relarg de la vila.
1706  : en Etiopia , reversament, abdicacion e assassinat dau negus Iyasu I ^er que foguet remplacat per son fiu Tekle Haymanot . Pasmens, lo pais se revoutet contra lo sobeiran noveu.
1707  : dins l' Emperi Mogol , mort de l'emperaire Aurangzeb que foguet remplacat per son fiu Bahadur Shah I ^er .
1707  : en Persia , revouta generala dei provincias afganas.
1708  : apres doas annadas de crisi e d'anarquia, assassinat dau negus Tekle Haymanot I ^er . Son fiu Naod II li succediguet mai foguet rapidament despausat per son oncle Tewoflos (1708- 1711 ). Condamnet a mort leis assassins d' Iyasu I ^er e de Tekle Haymanot I ^er . En particular, ordonet l'execucion de l'emperatritz Malakotawit e de 36 autrei personalitats de la Cort. Iniciet tanben la canonizacion de son fraire Iyasu I ^er .
1709  : en Japon , mort dau shogun Tokugawa Tsunayoshi (19 de febrier). Son nebot Tokugawa Ienobu li succediguet. Lo shogun noveu adoptet rapidament una politica de reformas per transformar lo shogunant Tokugawa en govern civiu e limitar lo rotle dei guerriers. Annulet tanben lei decisions excentricas de son predecessors (→ 1710 ).
1709-1710  : en Etiopia , temptativa d'usurpacion dau poder per una rebellion menada per lo pretendent au trone Nebahne Yohannes .

Cultura [ modificar | Modificar lo codi ]

1701-1703  : en causa d'una insulta, lo daimio Asano Naganori assaiet de tuar Kira Yoshinaka dins lo palais dau shogun e foguet executat. Aquo marquet lo comencament de l'epopeia dei 47 ronin per venjar son senhor. Es venguda una font d'inspiracion majora de la literatura japonesa .
1704  : comencament de la publicacion de la premiera traduccion en frances dei Milas e una nuechs . Realizada per Antoine Galland ( 1646 - 1715 ), obtenguet un important succes que favorizet la naissenca de l' orientalisme . Relativament ignoradas avans aqueu trabalh, lei Mila e una nuechs vengueron una obra majora de la literatura mondiala.

1705  : publicacion dau Quan Tangshi , obra majora de la literatura chinesa, que gropava aperaqui 49 000 poemas de 220 autors dau periode Tang .

Sciencias e tecnicas [ modificar | Modificar lo codi ]

1709  : dins lo vilatge britanic de Coalbrookdale , obtencion de la premiera colada de fonda de coke per Abraham Darby ( 1678 - 1717 ). Aquo marquet l'aparicion de la siderurgia moderna e foguet una etapa decisiva vers la Revolucion industriala (→ 1780 ).

Deces [ modificar | Modificar lo codi ]

Liames internes [ modificar | Modificar lo codi ]

Bibliografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]