Mogulriket ( engelsk Mughal Empire ) var eit muslimsk dynasti som regjerte store delar av det indiske subkontinentet fra 1526 til 1857 . Stormogulen Babur var den første herskaren (kalla mughalkeisar eller stormogul ). Han kom fra nord, og erobra dei nordvestlege omrada. Etterfylgjarane hans, mellom andre Akbar den store , utvida seinare riket til nesten heile den indiske halvøya. Den siste stormogulen, Bahadur Shah , vart avsett av britane .

Tidsline [ endre | endre wikiteksten ]

• Usbekarane dreiv bort den tyrkisk mongolske fyrsten Babur fra riket hans i Fergana i Sentralasia . Babur lukkast i a erobra delar av noverande Afghanistan og verta herskar i Kabul . Freista av det rike Nordindia gjekk han vidare mot søraust. Takk vera sitt kavaleri og artilleri lukkast Babur i a sigra over motstandarane sine, sjølv om dei hadde større styrkar. Punjab , og store delar av nordindia vart erobra. I 1526 utropa han seg som stormogul .
• 1556 : Akbar den store vart stormogul 13 ar gammal. Han lukkast etter kvart i a utvida riket, pa grunn av militære sigrar. Han førte ein tolerant politikk mot hinduar , som utgjorde folkefleirtalet. Han avskaffa saleis særskilt skattlegging av ikkje-muslimar.
  • 1560 : Malwa vart erobra
  • 1564 : Gondawa
  • 1567 : Det sterke Rajputana vart erobra
  • 1573 : Gujarat vart erobra
  • 1574 - 1576 : Bengal vart erobra
  • 1580 Opprør i Bihar og Bengal
  • 1586 : Kashmir vart erobra
  • 1593 : Sindh vart erobra
  • 1594 : Baluchistan vart erobra
  • 1595 : Kandahar vart erobra, men vart teka av persarane i 1622 , etter at Akbar døydde
  • 1601 : Khandesh vart erobra
• 1605 : Djahangir vart stormogul etter at Akbar den store døydde. Persisk hoffkultur i hovudstaden Agra . kunstlivet vart dyrka. Djahangir forma den mogulske kulturen gjennom ei blandning av muslimsk , hinduisk og persisk kultur.
• 1627 : Sjah Jahan etterfylgde Djahangir , og let byggja Taj Mahal i tillegg til Pafugltrona . Militært vart sjah Jahan lite framgangsrik.
• Shah Jahan flytta hovudstaden fra Agra til Delhi , der han bygde det gigantiske fortet Shahjahanabad . Fortet inneheldt eit omrade for hoffet og for dei militære styrkane.
• 1658 : Etter rykte om at sjah Jahan skulle vera sjuk, braut det ut ein maktkamp mellom sønene. Aurangzeb , den tredje sonen, lukkast i a stengja faren inne i Agra Fort , der han døydde 8 ar seinare. Aurangzeb innførte særskatten for ikkje-muslimar igjen, og la ned forbod mot bygging av hindutempel . Politikken leia til fleire opprør kringom i riket. Samstundes vart ei periode avslutta, der mogulane levde eit overdadig hoffliv og la ned store pengemidlar i ymse byggjeprosjekt. Kulturlivet fekk og lite stønad av stormogulen.
• 1719 - 1748 : Under Muhammad Sjah mista stormogulane mykje av si makt.
• 1724 : Mogulriket sin guvernør for Deccan , Asaf Jah Nizam al-Mulk , proklamerte Hyderabad som ein sjølvstendig stat. Etterfylgjarane heldt fram med a styra riket fram til India vann sjølvstende i 1947 .
• 1739 : Den iranske herskaren Nadir Shah invaderte India og plyndra Delhi. Han røva med seg Pafugltrona og Koh-i-Noor , den største diamanten i verda.
• 1757 : Det britiske austindia-kompaniet sigra over nawaben av Bengal i slaget ved Plassey .
• 1858 : Britisk India vart oppretta gjennom ei avgjerd i det britiske parlamentet . Britane annekterte det som var att av mogulriket.
  Denne historieartikkelen som har med India og Pakistan a gjere, er ei spire . Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom a utvide han .